30. godišnjica višegradske saradnje
15.02.2021
Prije trideset godina, 15. februara 1991. godine, predsjednici Poljske i Čehoslovačke i premijer Mađarske potpisali su Deklaraciju o saradnji Češke i Slovačke Savezne Republike, Republike Poljske i Republike Mađarske u težnji za evropskim integracijama u zamku Višegrad u Mađarskoj.
Deklaracija je stvorila politički okvir za široku poljsko-čehoslovačko-mađarsku saradnju i za zbližavanje društava naše tri, a potom i četiri države. Prvobitni cilj saradnje bio je u potpunosti vratiti državnu nezavisnost, demokratiju i slobodu, eliminisati manifestacije totalitarnog sistema, izgraditi parlamentarnu demokratiju, poštovati ljudska prava i temeljne slobode, stvoriti tržišnu ekonomiju i potpuno se integrisati u evropski, politički, ekonomski i bezbjedonosni sistem i zakonodavstvo. Simbolična kulminacija ove prve faze, koja je otvorila i nove mogućnosti za višegradsku saradnju, bilo je pristupanje naših zemalja Sjevernoatlantskom savezu, a zatim i Evropskoj uniji.
Danas su države Višegradske grupe još uvijek povezane, osim prijateljstva i dobrosusjedske saradnje, sviješću o sličnim socijalnim i ekonomskim izazovima, razumijevanjem vrijednosti regionalne solidarnosti i voljom za postizanjem zajedničkih ciljeva u evropskoj i vanjskoj politici.
Iz perspektive trideset godina, Višegradska grupa postala je ne samo jedan od simbola nove, ujedinjene Evrope i uspješne političke i ekonomske transformacije zemalja našeg regiona, već i primjer efikasnog formata regionalne saradnje u okviru Evropske unije, sudjelujući u oblikovanju njenih politika i jačanju ekonomske konkurentnosti.
Ali V4 nije samo politička saradnja. Jedna od emblematičnih institucija naše saradnje je Međunarodni višegradski fond, koji djeluje od 2000. godine i koji je do sada finansirao gotovo 2400 stipendija i podržao realizaciju gotovo 6000 projekata nevladinih organizacija, lokalnih samouprava, naučnika i umjetnika uglavnom u naše 4 zemlje, ali i u zemljama Istočnog partnerstva i Zapadnog Balkana.
Drago nam je da se tako važan jubilej Višegradske grupe dešava za vrijeme poljskog predsjedavanja Grupom, koje traje od jula 2020. do juna 2021. godine.