Fundusz Granic Zewnętrznych (FGZ)

Podstawę prawną dla wykorzystania przez Polskę środków z Funduszu Granic Zewnętrznych 2007–2013 stanowi Decyzja nr 574/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. ustanawiająca Fundusz Granic Zewnętrznych na lata 2007–2013 jako część Programu ogólnego Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi.

Przejdź do Decyzji nr 574/2007/WE umieszczonej na stronie EUR-lex

Cel ogólny

Głównym celem Funduszu jest skuteczne zarządzanie przez państwa członkowskie przepływami osób na granicach zewnętrznych, co, z jednej strony, zapewni wysoki poziom ochrony granic zewnętrznych, a z drugiej strony przyczyni się do sprawnego przekraczania granic zewnętrznych zgodnie z dorobkiem Schengen, w tym zgodnie z zasadą traktowania z szacunkiem i zasadą poszanowania godności.

Fundusz przyczynia się do osiągnięcia następujących celów ogólnych:

Skutecznej organizacji kontroli granic zewnętrznych obejmującej zadania związane zarówno z odprawami, jak i z ochroną;
Skutecznego zarządzania przez państwa członkowskie przepływami osób na granicach zewnętrznych w celu zapewnienia, z jednej strony, wysokiego poziomu ochrony granic zewnętrznych, a z drugiej strony sprawnego przekraczania granic zewnętrznych zgodnie z dorobkiem Schengen, w tym zgodnie z zasadą traktowania z szacunkiem i zasadą poszanowania godności;
Jednolitego stosowania przez straż graniczną przepisów prawa wspólnotowego dotyczącego przekraczania granic zewnętrznych, w szczególności rozporządzenia (WE) nr 562/2006;
Poprawy zarządzania działaniami organizowanymi w państwach trzecich przez służby konsularne oraz inne służby państw członkowskich w zakresie przepływów obywateli państw trzecich na terytorium państw członkowskich, a także współpracy między państwami członkowskimi w tej dziedzinie.

Alokacje

Ogólna kwota dostępna dla Polski w latach 2007–2013 w ramach Funduszu wynosi ok. 72 miliony euro. Dostępne dla Polski roczne alokacje przedstawiają się następująco:

2007 rok – 7 169 354,28 euro
2008 rok – 7 860 469,93 euro
2009 rok – 8 688 538,00 euro
2010 rok – 8 195 390,00 euro
2011 rok – 9 508 340,00 euro
2012 rok – 13 132 873,00 euro
2013 rok – 17 232 700,00 euro

System zarządzania i kontroli

System zarządzania i kontroli dla Funduszu opiera się na współpracy następujących instytucji:

Instytucja Odpowiedzialna – Departament Współpracy Międzynarodowej i Funduszy Europejskich MSW;
Instytucja Delegowana – Centrum Obsługi Projektów Europejskich MSW;
Instytucja Certyfikująca – Departament Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów;
Instytucja Audytu – Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej.

Programowanie

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zakończyło prace nad przygotowaniem Programu Wieloletniego dla Funduszu Granic Zewnętrznych 2007–2013.

Dokument został przyjęty decyzją Komisji Europejskiej z dnia 12 grudnia 2008 r.

Cele Funduszy realizowane są w ramach wieloletniego okresu Programowania w latach 2007–2013. Zatwierdzony przez Komisję Europejską Program Wieloletni jest realizowany poprzez bardziej szczegółowe Programy Roczne. Pierwszy etap prac dla Funduszy dotyczył przygotowania przez kluczowe instytucje, we współpracy z DWMiFE MSW, Programów Wieloletnich obejmujących opis sytuacji bieżącej, analizę potrzeb i propozycje ich zaspokojenia (strategię) przy wykorzystaniu środków z funduszu, w tym zidentyfikowanie kluczowych działań w tym zakresie.

W ramach Programu Wieloletniego są zrealizowane działania wdrażające 5 Priorytetów:

PRIORYTET 1: Wspieranie dalszych postępów w procesie stopniowego tworzenia wspólnego zintegrowanego systemu zarządzania granicami w zakresie kontroli osób na granicach zewnętrznych oraz nadzoru nad tymi granicami.
PRIORYTET 2: Wspieranie opracowania i wdrożenia krajowych składników europejskiego systemu nadzoru nad granicami zewnętrznymi oraz stałej Europejskiej Sieci Patrolowej na południowych granicach morskich państw członkowskich UE.
PRIORYTET 3: Wsparcie w zakresie wydawania wiz i działań w celu zaradzenia problemowi nielegalnej imigracji, w tym wykrywania fałszywych lub przerobionych dokumentów, poprzez usprawnienie działań organizowanych przez służby konsularne i inne służby państw członkowskich w państwach trzecich.
PRIORYTET 4: Wspieranie tworzenia systemów informacyjno–komunikacyjnych niezbędnych dla wdrożenia wspólnotowych instrumentów prawnych w dziedzinie granic zewnętrznych i wiz.
PRIORYTET 5: Wspieranie efektywnego i sprawnego stosowania właściwych wspólnotowych instrumentów prawnych w dziedzinie granic zewnętrznych i wiz, w szczególności kodeksu granicznego Schengen oraz europejskiego kodeksu wizowego.

Cele operacyjne

Wdrażane w ramach ww. Priorytetów projekty przyczynią się do realizacji następujących krajowych celów operacyjnych:

Dostosowanie obiektów infrastruktury granicznej do standardów Unii Europejskiej;
Utrzymanie wysokiego standardu kontroli i skutecznej ochrony granicy zewnętrznej Unii Europejskiej oraz zapewnienie bezpieczeństwa obszaru Schengen;
Rozwój systemów nadzoru granicy zewnętrznej UE;
Zwiększenie funkcjonalności infrastruktury teleinformatycznej resortu spraw zagranicznych;
Wsparcie infrastruktury biometrycznej urzędów konsularnych, przesyłu danych w procesie wydawania wiz oraz rozbudowa traktów komunikacyjnych;
Sprawna obsługa ruchu wizowego oraz spraw cudzoziemców;
Dostosowanie systemów informacyjno–komunikacyjnych do pełnego wdrożenia wspólnotowych instrumentów prawnych w dziedzinie ochrony granic zewnętrznych UE;
Podniesienie kwalifikacji służb realizujących zadania związane z ochroną granicy, strefy Schengen oraz służb konsularnych w dziedzinie granic zewnętrznych i wiz, w szczególności kodeksu granicznego Schengen i europejskiego kodeksu wizowego.

Beneficjenci

Beneficjentami końcowymi Funduszu są, między innymi:

Komenda Główna Straży Granicznej,
Komenda Główna Policji,
Urząd ds. Cudzoziemców,
Ministerstwo Spraw Zagranicznych,
Służba Celna,
Wojewodowie,
Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie.

Aktualności

Program Roczny 2007

W styczniu 2009 r. zakończył się nabór wniosków złożonych w procedurze bezkonkursowej w ramach Programu Rocznego 2007. Wysokość dostępnych środków w ramach alokacji wyniósł ponad 7 milionów euro. W ramach Programu Rocznego 2007 wpłynęło 17 wniosków aplikacyjnych. Realizacja projektów zgłoszonych w ramach Programu Rocznego 2007 zakończyła się z końcem 2009 roku zakończono realizację 16 zgłoszonych uprzednio projektów.

Program Roczny 2008

W kwietniu 2009 r. zakończył się nabór wniosków złożonych w procedurze bezkonkursowej w ramach Programu Rocznego 2008. Budżet przewidziany dla alokacji 2008 wyniósł prawie 8 milionów euro. W ramach Programu Rocznego 2008 wpłynęło 7 wniosków aplikacyjnych. W ramach tej alokacji 6 projektów zrealizowano do 30 czerwca 2010 r.

Program Roczny 2009

W styczniu 2010 r. zakończył się nabór wniosków złożonych w procedurze bezkonkursowej w ramach Programu Rocznego 2009. Wysokość dostępnych środków w ramach alokacji wynosiła ponad 8 milionów euro. W ramach Programu Rocznego 2009 wpłynęło 9 wniosków aplikacyjnych. W związku z powstałymi oszczędnościami w ramach alokacji w marcu 2010 r. ogłoszono dodatkowy nabór wniosków, w ramach którego wyłoniono do realizacji 6 dodatkowych projektów. Realizacja wszystkich działań w ramach Programu Rocznego zakończyła się 30 czerwca 2011 roku.

Program Roczny 2010

W październiku 2010 r. ogłoszono nabór wniosków w procedurze bezkonkursowej w ramach Programu Rocznego 2010. Do realizacji wyłoniono 3 projekty. W związku z powstałymi oszczędnościami, ogłoszono dodatkowy nabór, w ramach którego wpłynęło 19 wniosków. Wysokość dostępnych środków wyniosła ponad 8 milionów euro. W ramach tej alokacji okres kwalifikowalności wydatków skończył się z dniem 30 czerwca 2012 roku.

Program Roczny 2011

W styczniu 2012 r. zakończono nabór 7 wniosków w procedurze bezkonkursowej w ramach Programu Rocznego 2011. Natomiast w ramach drugiego naboru zaakceptowano dodatkowych 9 projektów. Wysokość dostępnych środków wyniosła ponad 9,5 miliona euro. W ramach tej alokacji okres kwalifikowalności wydatków skończył się z dniem 30 czerwca 2013 roku.

Program Roczny 2012

W listopadzie 2012 r. Komisja Europejska ostatecznie zatwierdziła Program Roczny 2012. W ogłoszonym naborze rekomendowano do dofinansowania 17 projektów. Obecnie trwa ocena merytoryczna 7 wniosków zgłoszonych w ramach dodatkowego naboru z alokacji 2012. Budżet przewidziany dla tej alokacji wynosi ponad 13 milionów euro. Realizacja wszystkich działań w ramach Programu Rocznego musi zakończyć się do 30 czerwca 2014 roku.

Program Roczny 2013

W październiku 2013 roku sukcesem zakończyły się uzgodnienia z Komisją Europejską dotyczące ostatecznej wersji Programu Rocznego 2013. Niezwłocznie po formalnej akceptacji Instytucja Odpowiedzialna ogłosiła rozpoczęcie naboru wniosków, którego rozstrzygnięcie planuje się przed końcem bieżącego roku. Wysokość dostępnych środków wynosi ponad 17 milionów euro.