Πολωνία στην Ελλάδα

«Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε με τη γερμανική συνθηκολόγηση, με την υπογραφή της Γερμανίας και των Συμμάχων στις 7 Μαΐου πριν από εβδομήντα πέντε χρόνια και με έναρξη ισχύος από την επόμενη μέρα, επειδή ο Στάλιν απαίτησε την αναγνώριση του ρόλου του Κόκκινου Στρατού στην απελευθέρωση του Βερολίνου. Επομένως ο στρατάρχης Georgy Zhukov υπέγραψε την συνθήκη παράδοσης μαζί με τον στρατάρχη Wilhelm Keitel στις 8 Μαΐου 1945, όταν στη Μόσχα, λόγω της διαφοράς ώρας, ήταν ήδη 9 Μαΐου.

Ενώ η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες γιορτάζουν σήμερα την επέτειο της λήξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στην Μόσχα η Ημέρα της Νίκης, που συνήθως συνοδεύεται από μεγάλη παρέλαση στην Κόκκινη Πλατεία, γιορτάζεται αύριο.

Σε συνέντευξή του, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki μοιράζεται με τους αναγνώστες τις σκέψεις του για την σημασία της ιστορίας για τη χώρα του και πώς ι ιστορία επηρεάζει τη σημερινή Ευρώπη.

Κύριε Πρωθυπουργέ, η πανδημία του κορονοϊού ανάγκασε τη Μόσχα να ακυρώσει τους εορτασμούς για τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και οι πολωνικές αρχές δεν είχαν προσκληθεί. Ίσως επειδή στην 80η επέτειο της έναρξης του πολέμου, την 1η Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους, οι ρωσικές αρχές δεν έλαβαν πρόσκληση;
Η εξαίρεση της Πολωνίας από τη συμμετοχή στους εορτασμούς αντανακλά την απαίτηση που θέτει η Μόσχα και που σημαίνει μόνο ένα: για τη συμμετέχουμε στην ιστορική συζήτηση πρέπει να συμφωνήσουμε με τη ρωσική αφήγηση. Αλλά για την Πολωνία, αυτό θα σήμαινε ότι συμφωνούμε με ψέμα: δεν μπορούμε να επιτρέψουμε μια κατάσταση στην οποία ο θύτης αλλάζει τη θέση με το θύμα. Το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότοφ αποτελεί σαφή απόδειξη της προετοιμασίας από κοινού επίθεσης εναντίον της Πολωνίας, του διαμοιρασμού των σφαιρών επιρροής και της κατάληψης άλλων κρατών της Βαλτικής – της Λιθουανίας, της Λετονίας και της Εσθονίας. Ως συνέπεια αυτής της απόφασης, εκατομμύρια πολίτες υπέστησαν μαζική καταστολή.

Οι Ρώσοι σας κατηγορούν για έλλειψη σεβασμού στη μνήμη πολλών στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού που σκοτώθηκαν πολεμώντας τους Ναζί. Τι  απαντάτε σε αυτούς τους ισχυρισμούς;
Ο Κόκκινος Στρατός παρέμεινε στην Πολωνία για σχεδόν 50 χρόνια, επιβάλλοντας την καθιέρωση ενός καθεστώτος, του κομμουνισμού, που απορρίφθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των Πολωνών. Οι ενέργειες του Κόκκινου Στρατού στα εδάφη μας δεν είχαν ως στόχο την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας μας, αλλά αντίθετα -  στην εκ νέου απώλεια της κυριαρχίας μας. Έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το 1989 για να επανακτήσουμε την ανεξαρτησία μας.

Πολλά μνημεία έχουν αποσυναρμολογηθεί ...
Πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της αποσυναρμολόγησης ή της μετατροπής των μνημείων σε μουσειακά εκθέματα ως σύμβολα της υποδούλωσης της Πολωνίας και του σεβασμού για τους τάφους των στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού. Οι πολωνικές αρχές προστατεύουν τους χώρους ταφής όλων των στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη χώρα μας, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους. Όλοι αυτοί οι τάφοι συντηρούνται και ανακαινίζονται με πόρους του πολωνικού κράτους. Αναμένω, ότι με τον ίδιο τρόπο και η Ρωσία θα δείχνει σεβασμό στους χώρους ταφής των Πολωνών - θυμάτων της σοβιετικής καταστολής.
(…)

Πιστεύετε ότι η Ευρώπη έχει τη σωστή αντίληψη για την πολωνική ιστορία και την ιστορική μνήμη;
Τα εγκλήματα της ναζιστικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ρωσίας αφαίρεσαν εκατομμύρια αθώες ζωές. Οι Πολωνοί γνωρίζουν τη σημασία της ιστορικής μνήμης. Συγκεκριμένο παράδειγμα αποτελούν οι τοποθεσίες των πρώην γερμανικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, τα οποία κατασκευάστηκαν στα κατεχόμενα πολωνικά εδάφη. Το πολωνικό κράτος διατηρεί και προστατεύει τους τόπους μαζικών σφαγών, όπως το Άουσβιτς-Μπίρκεναου, η Τρεμπλίνκα και το Μαϊντάνεκ. Με μεγάλη προσοχή και ανησυχία παρακολουθώ τη κατάσταση μνημείων μαρτυρίας σε άλλες χώρες, μεταξύ άλλων τα απομεινάρια του στρατοπέδου Γκούζεν στην Αυστρία. Είναι τόπος δολοφονιών πολωνών διανοούμενων, εξόντωσης Πολωνών και Ευρωπαίων Εβραίων, αλλά και αρκετών χιλιάδων Ιταλών πολιτών. Συνολικά, πολίτες 26 χωρών φυλακίστηκαν και δολοφονήθηκαν στο συγκρότημα στρατοπέδων Μαουτχάουσεν – Γκούζεν. Μέχρι σήμερα, παρά τις πολύτιμες πρωτοβουλίες του τοπικού πληθυσμού, δεν έχουμε δει πραγματικές ενέργειες από το αυστριακό κράτος. Γι 'αυτό διατηρώ την ετοιμότητά μας για ανάληψη πρωτοβουλίας για την εξαγορά των εκτάσεων με σκοπό την αξιοπρεπή απόδοση τιμών και την κατασκευή εκπαιδευτικού κέντρου. Ως προειδοποίηση για τις μελλοντικές γενιές, ώστε να μην οδηγηθούν ποτέ ξανά σε τέτοια καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
(…)

Μιλώντας για αλληλεγγύη: δεν νομίζετε ότι η Πολωνία, δεν ήταν πολύ αλληλέγγυα  με την Ιταλία όσον αφορά τους μετανάστες;
Η μεταναστευτική κρίση ήταν μια δοκιμασία ευθύνης για τους ηγέτες της Ευρώπης. Από την αρχή της κρίσης, τονίσαμε την ανάγκη για παράλληλες δράσεις με δύο άξονες: η ανθρωπιστική βοήθεια θα έπρεπε να κατευθύνεται στις περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες και παράλληλα θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα για τη σφράγιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, ώστε να καταστεί αδύνατη η παράνομη διέλευση.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Πολωνία δέχτηκε τα τελευταία χρόνια τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών στον κόσμο, οι περισσότεροι από αυτούς είναι Ουκρανοί. Κάποιοι από αυτούς είναι άνθρωποι που προσπάθησαν να διαφύγουν από εμπόλεμες περιοχές. Είμαστε αλληλέγγυοι με εκείνους που έχουν ανάγκη για βοήθεια.

Υποστηρίζει η Πολωνία την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα;
Στην Πολωνία, αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά τα ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια της χώρας μας και ολόκληρης της ΕΕ. Το ξέσπασμα του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία και η προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία το 2014 αποτελούν σαφές μήνυμα ότι η απειλή είναι πραγματική. Ως μία από τις λίγες χώρες που ανήκουν στο ΝΑΤΟ εκπληρώνουμε τη δέσμευσή μας να χρηματοδοτήσουμε τις ένοπλες δυνάμεις στο 2,0% του ΑΕΠ. Συμμετέχουμε στις πρωτοβουλίες της ΕΕ στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO). Ναι, σε ζητήματα ασφάλειας η Ευρώπη θα πρέπει να μιλάει με μία φωνή.
(…)

Ποια είναι η θέση της Πολωνίας σχετικά με το θέμα της βοήθειας που πρέπει να λάβουν οι οικονομίες των χωρών που πλήττονται περισσότερο από τον κορονοϊό;
Χρειαζόμαστε ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ που να βασίζεται σε ευρωπαϊκές επενδύσεις, οι οποίες θα δώσουν ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη. Οι διαφορές στις οικονομίες των κρατών μελών της ΕΕ καταστούν σαφές, ότι είναι αδύνατο να εφαρμοστεί ένας μηχανισμός σε όλες τις χώρες. Γι 'αυτό πρέπει να κατανοήσουμε την κατάσταση των χωρών του Νότου, όπως ακριβώς και εμείς αναμένουμε κατανόηση για τις δικές μας ανάγκες. Πρέπει να δημιουργήσουμε έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό, μέσω του οποίου η πραγματική βοήθεια θα φτάσει το συντομότερο δυνατό στους πολίτες που το έχουν ανάγκη.».