Πολωνία στην Ελλάδα

Η ιδέα της ημερίδας για τις νομικές δυνατότητες επιδίωξης αποζημιώσεων προέκυψε κατά τη συνάντηση του ΥΦΥΠΕΞ Πολωνίας Arkadiusz Mularczyk με τον πρώην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθηγητή Προκόπη Παυλόπουλο τον Φεβρουάριο του 2023 και είχε θετική ανταπόκριση από πολλούς φορείς και ειδικούς επιστήμονες. Στην ημερίδα συμμετείχαν διακεκριμένοι νομικοί από την Πολωνία, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σερβία, καθώς και προσκεκλημένοι από τη Μεγάλη Βρετανία.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα τρία θεματικά πάνελ:

• Νομικές πτυχές της διεκδίκησης επανορθώσεων και αποζημιώσεων στο δημόσιο και ιδιωτικό διεθνές δίκαιο

• Δυνατότητες αξιώσεων για αποζημιώσεις μέσω διεθνών οργανισμών

• «Case studies» τοπικές εμπειρίες στην επιδίωξη ατομικών αποζημιώσεων για τις απώλειες που προκλήθηκαν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Την ημερίδα προλόγισε ο Διευθυντής του EPLO, καθηγητής Σπυρίδων Φλογαΐτης μαζί με τον ΥΦΥΠΕΞ Πολωνίας και Κυβερνητικό Πληρεξούσιο για αποζημιώσεις για τις απώλειες από τη γερμανική επίθεση και κατοχή 1939-1945, Arkadiusz Mularczyk.

Πρώτος ομιλητής ήταν ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθηγητής Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος τόνισε ότι οι απαιτήσεις της Ελλάδας για το κατοχικό δάνειο και τις αποζημιώσεις της ναζιστικής θηριωδίας είναι πάντοτε νομικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιμες. Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη για πολιτική πίεση προς τη γερμανική πλευρά. Στη συνέχεια το λόγο πήραν: η καθηγήτρια Φωτεινή Παζαρτζή, ειδική στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ και επικεφαλής της Έδρας Κ. Γ. Καραμανλής, Fletcher School of Law and Diplomacy, Tufts University, η καθηγήτρια Magdalena Baińczyk από το Ινστιτούτο Δυτικών Υποθέσεων στο Πόζναν, ο Dr. Przemysław Sobolewski, Διευθυντής του Γραφείου Έρευνας του Κοινοβουλίου της Πολωνίας, ο καθ. Στέλιος Περράκης, διπλωμάτης, π. καθηγητής και αντιπρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, ο πρέσβης Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, π. πρέσβης της Ελλάδας στην Πολωνία, ο καθ. Νότης Μαριάς, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και π. βουλευτής και ευρωβουλευτής, η δικηγόρος Χριστίνα Σταμούλη, νομική εκπρόσωπος των οικογενειών των  θυμάτων της σφαγής του Διστόμου, ο δικηγόρος Φίλιππο Μπιολέ, δικηγόρος οικογενειών θυμάτων από την Ιταλία, ο Dr. Dragan Novovic, νομικός από τη Σερβία και οι κύριοι Δήμαρχοι δύο ελληνικών πόλεων, των Καλαβρύτων και του Διστόμου, όπου έγιναν οι μεγαλύτερες σφαγές αμάχων κατά τη γερμανική κατοχή.

Οι συμμετέχοντες στην ημερίδα συμφώνησαν ότι για να κλείσει η ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, θα πρέπει να λυθεί το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων τόσο σε φυσικά πρόσωπα όσο και στα κράτη που έπεσαν θύματα του γερμανικού ναζισμού. Μπροστά στις ατέλειες των υφιστάμενων νομικών μέσων, απαιτείται διεθνής συνεργασία μεταξύ κρατών, θεσμών και της κοινωνίας των πολιτών από χώρες όπου το αίσθημα αδικίας και έλλειψης αποκατάστασης είναι έντονο.

Η ημερίδα στην Αθήνα στόχευε στην τόνωση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης στο θέμα της «Δικαιοσύνης μετά τη σύγκρουση», παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει σχεδόν 80 χρόνια από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτά τα ζητήματα έχουν ιδιαίτερη σημασία σήμερα, μπροστά στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και στα εγκλημάτων που διαπράττονται εκεί καθώς και σε σχέση με άλλες ένοπλες συγκρούσεις που συμβαίνουν σε διάφορες περιοχές του κόσμου.