Οι γυναίκες στον αγώνα για τη ελευθερία: Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και Εμιλία Πλάτερ
08.03.2021
Στην ατμόσφαιρα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, αξίζει να δοθεί προσοχή στα παραδείγματα της ένοπλης συμμετοχής των γυναικών στους αγώνες ανεξαρτησίας τον 19ο αιώνα. Τέτοιες ηρωίδες ήταν: Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα στην Ελλάδα και η Εμιλία Πλάτερ στην Πολωνία. Η ηρωική στάση και η αφοσίωσή τους στον αγώνα για την ανεξαρτησία των εθνών τους έγιναν έμπνευση τόσο για τους συντρόφους τους όσο και για τους ρομαντικούς καλλιτέχνες.
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα (1771-1825) ήταν ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Είχε καταγωγή από την Ύδρα και έζησε στις Σπέτσες. Χήρεψε δύο φορές, κληρονομώντας αρκετά καράβια, τα οποία έθεσε στην διάθεση του επαναστατικού αγώνα. Το 1818, ήταν η μόνη γυναίκα που έγινε δεκτή στη μυστική οργάνωση Φιλική Εταιρεία. Άρχισε να συγκεντρώνει όπλα και πυρομαχικά στο νησί των Σπετσών και χρηματοδότησε την κατασκευή της κορβέτας «Αγαμέμνονας», μήκους 33 μέτρων, οπλισμένης με 18 κανόνια. Για δύο χρόνια χρηματοδοτούσε το εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες και τα πληρώματα των πλοίων. Το 1821, η Μπουμπουλίνα, ως επικεφαλής του στόλου της, ξεκίνησε να κατακτήσει το φρούριο του Ναυπλίου. Το φρούριο κατακτήθηκε μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολιορκίας. Αναγνωρίζοντας την συμβολή της στον αγώνα η Ελληνική Πολιτεία της απένειμε μετά θάνατον τον τίτλο του Υποναυάρχου. Στην Πολωνία, η Μπουμπουλίνα είχε γίνει ίνδαλμα του Ελληνικού ξεσηκωμού ενάντια στους Οθωμανούς και η μεγάλη θαυμάστριά της ήταν η Εμιλία Πλάτερ. Αποτέλεσε επίσης την ηρωίδα ενός από τα ποιήματα του Ιούζεφ Ντούνιν-Μπορκόφσκι.
Η Εμιλία Πλάτερ (1806-1831) ήταν Πολωνή επαναστάτρια του Νοέμβριου 1831. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών, γεννήθηκε στη Λιθουανία και έγινε λοχαγός του Πολωνικού Στρατού. Εντυπωσιάστηκε από την ιστορία της Ιωάννας της Λωραίνης η οποία, μαζί με τον Ταντέους Κοστσιούσκο και την Ελληνίδα ηρωίδα Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα αποτέλεσαν τα πρότυπά της. Ένα πορτρέτο της Μπουμπουλίνας κοσμούσε το δωμάτιό της. Έλαβε καλή μόρφωση και πατριωτική ανατροφή, ενώ ασχολιόταν εντατικά με την ξιφασκία, ιππασία και κυνήγι. Υποστήριζε τα πατριωτικό κινήματα της εποχής και διάβασε τα έργα των «Φιλοματών και Φιλαρετών» Όταν τον Δεκέμβριο του 1830, οι ειδήσεις για το ξέσπασμα της εξέγερσης του Νοεμβρίου έφτασαν στο Βίλνιους, η Εμιλία ήταν από τους πρώτους εμπνευστές μιας ανεξάρτητης εξέγερσης στη Λιθουανία. Ανέπτυξε σχέδιο κατάκτησης της πόλης Ντάουγκαβπιλς. Έκοψε τα μακριά της μαλλιά, ντύθηκε με ανδρική φορεσιά και οπλισμένη με πιστόλια και στιλέτο, ξεκίνησε να πολεμήσει με τους εξεγερμένους. Συγκρότησε ένα στράτευμα με 280 τυφεκιοφόρους, εκατοντάδες χωρικούς δρεπανοφόρους και 60 ιππείς. Μαζί με το στράτευμα της ξεκίνησε για το Ντάουγκαβπιλς, ενώ στην πορεία προσχώρησαν και νέοι εθελοντές. Το στράτευμά της σημείωσε πολλές επιτυχίες στις μάχες με τους Ρώσους, αλλά τελικά ηττήθηκε και η ίδια η Εμιλία πέθανε από εξάντληση στις 23 Δεκεμβρίου 1931. Ο Αντάμ Μιτσκιέβιτς την απαθανάτισε σε ένα από τα ποιήματά του, «Ο θάνατος του Συνταγματάρχη».