Πολωνία στην Ελλάδα

Ο 20ος αιώνας έφερε στον κόσμο τον αδιανόητο πόνο και τον θάνατο εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που δολοφονήθηκαν στο όνομα άρρωστων, ολοκληρωτικών ιδεολογιών. Το θανατηφόρο αποτέλεσμα του ναζισμού, του φασισμού και του κομμουνισμού είναι προφανές για τους ανθρώπους της γενιάς μας. Είναι επίσης προφανές ποιος είναι υπεύθυνος για τα εγκλήματα αυτά και λόγω ποιού συμφώνου ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η πιο δολοφονική σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Δυστυχώς, όσο περισσότερος χρόνος περνάει από αυτά τα τραγικά γεγονότα, τόσο λιγότερα γνωρίζουν για αυτά τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να συνεχίσουμε να μιλάμε δυνατά, λέγοντας την αλήθεια για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για τους θήτες και τα θύματά του και να αντισταθούμε σε οποιεσδήποτε προσπάθειες διαστρέβλωσης της ιστορίας.
Η μνήμη της τραγωδίας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Πολωνία - το πρώτο θύμα του πολέμου. Η χώρα μας ήταν η πρώτη που βίωσε την ένοπλη επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας και της σοβιετικής Ρωσίας. Η Πολωνία ήταν η πρώτη χώρα που αγωνίστηκε για να υπερασπιστεί την ελεύθερη Ευρώπη.
Ωστόσο, η αντίσταση σε αυτές τις μεγάλες δυνάμεις του κακού δεν αφορά μόνο τη μνήμη του πολωνικού ηρωισμού - είναι κάτι πολύ σημαντικότερο. Αυτή η αντίσταση είναι η κληρονομιά ολόκληρης της σημερινής ελεύθερης και δημοκρατικής Ευρώπης, ή οποία  πολέμησε εναντίον δύο ολοκληρωτικών καθεστώτων. Σήμερα, όταν κάποιοι θέλουν να καταρρίψουν τη μνήμη αυτών των γεγονότων στο όνομα των πολιτικών τους στόχων, η Πολωνία πρέπει να υπερασπιστεί την αλήθεια. Όχι για το δικό της συμφέρον, αλλά για χάρη αυτού που σημαίνει η Ευρώπη.
Το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ που υπογράφηκε στις 23 Αυγούστου 1939, δεν ήταν ένα «σύμφωνο μη επίθεσης». Ήταν μια πολιτική και στρατιωτική συμμαχία που διαίρεσε την Ευρώπη σε δύο σφαίρες επιρροής, κατά μήκος των τριών πολωνικών ποταμών: του Νάρεφ, του Βιστούλα και του Σαν. Ένα μήνα αργότερα, η διαχωριστική γραμμή μεταφέρθηκε στον ποταμό Μπούγκ, ως αποτέλεσμα της «Γερμανοσοβιετικής συμφωνίας φιλίας και διευθέτησης των συνόρων» που υπεγράφη στις 28 Σεπτεμβρίου 1939. Αποτέλεσε πρόλογο για τα στυγερά εγκλήματα που διαπράχθηκαν τα επόμενα χρόνια και στις δύο πλευρές της γραμμής αυτής. 
Το σύμφωνο μεταξύ του Χίτλερ και του Στάλιν τέθηκε αμέσως σε ισχύ: την 1η Σεπτεμβρίου 1939 η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία από τα δυτικά, τα νότια και τα βόρεια και στις 17 Σεπτεμβρίου 1939 η Σοβιετική Ένωση προσχώρησε σε επίθεση στην Πολωνία από τα ανατολικά.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 1939 πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο Μπρεστ-Λιτόφσκ. Μια γιορτή της κοινής νίκης της ναζιστικής Γερμανίας και της σοβιετικής Ρωσίας επί της ανεξάρτητης Πολωνίας. Τέτοιες παρελάσεις δεν οργανώνονται από τα μέρη των συμφωνιών μη επίθεσης – οργανώνονται από συμμάχους και φίλους.
Αυτοί ήταν ο Χίτλερ και ο Στάλιν. Για πολύ καιρό δεν ήταν μόνο σύμμαχοι αλλά σχεδόν φίλοι. Η φιλία τους άνθησε σε τέτοιο βαθμό που όταν μια ομάδα 150 γερμανών κομμουνιστών διέφυγε από το Γ΄ Ράιχ στην ΕΣΣΔ πριν ακόμα ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Στάλιν τους παρέδωσε στον Χίτλερ ως «δώρο» τον Νοέμβριο του 1939, καταδικάζοντάς τους σε βέβαιο θάνατο.
Η ΕΣΣΔ και το Γ΄ Ράιχ συνεργάστηκαν στενά. Σε διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μπρεστ στις 27 Νοεμβρίου 1939, οι εκπρόσωποι των υπηρεσιών ασφαλείας των δύο χωρών συζητούσαν τις μεθόδους και τους κανόνες συνεργασίας τους για την καταπολέμηση των πολωνικών αντιστασιακών οργανώσεων στα κατεχόμενα εδάφη. Άλλες διασκέψεις των αξιωματούχων NKVD και SS σχετικά με τη συνεργασία τους πραγματοποιήθηκαν μεταξύ άλλων στο Ζακοπάνε και στην Κρακοβία (Μάρτιος 1940). Δεν ήταν συζητήσεις περί μη επίθεσης, αλλά περί εκκαθάρισης (δηλαδή δολοφονιών) των ανθρώπων, πολωνών πολιτών και κοινών ενεργειών για την πλήρη καταστροφή της Πολωνίας.
Χωρίς τη συνοχή του Στάλιν στον διαμελισμό της Πολωνίας και χωρίς τους φυσικούς πόρους που διέθετε ο Στάλιν στον Χίτλερ, η ναζιστική μηχανή του εγκλήματος δεν θα είχε πάρει τον έλεγχο της Ευρώπης. Τα τελευταία τραίνα με προμήθειες έφυγαν από την ΕΣΣΔ και κατευθύνθηκαν προς τη Γερμανία στις 21 Ιουνίου 1941 - μια μέρα πριν η ναζιστική Γερμανία επιτεθεί στον μέχρι πρότινος σύμμαχό της. Χάρη στον Στάλιν, ο Χίτλερ μπόρεσε να κατακτήσει ατιμώρητα άλλες χώρες, να κλείσει τους Εβραίους από όλη την ήπειρο στα γκέτο και να προετοιμάσει το Ολοκαύτωμα - ένα από τα χειρότερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Ο Στάλιν ασχολήθηκε με τις εγκληματικές του δραστηριότητες στα ανατολικά, υποτάσσοντας μια χώρα μετά την άλλη και αναπτύσσοντας ένα δίκτυο στρατοπέδων που ο Ρώσος Αλεξάντρ Σολζενίτσιν ονόμασε «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ». Στα στρατόπεδα αυτά εκατομμύρια αντίπαλοι της κομμουνιστικής εξουσίας εξοντώθηκαν λόγω απάνθρωπης καταναγκαστικής εργασίας.  
Τα εγκλήματα του κομμουνιστικού καθεστώτος άρχισαν ήδη πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από το λιμό εκατομμυρίων Ρώσων στις αρχές της δεκαετίας του 1920, τον Μεγάλο Λιμό που οδήγησε στο θάνατο πολλών εκατομμυρίων κατοίκων της Ουκρανίας και του Καζακστάν, την «Μεγάλη Εκκαθάριση» με τις δολοφονίες σχεδόν 700 χιλιάδων αντιφρονούντων και απλών πολιτών της ΕΣΣΔ, κυρίως Ρώσων μέχρι την  λεγόμενη «Πολωνική Επιχείρηση» της NKVD, όπου εκτελέστηκαν κυρίως οι πολίτες της ΕΣΣΔ πολωνικής καταγωγής. Στον θάνατο οδηγηθήκαν άνδρες, γυναίκες και παιδιά.  Σύμφωνα με τα στοιχεία της NKVD, περισσότεροι από 111.000 άνθρωποι εκτελέσθηκαν από τους σοβιετικούς κομμουνιστές στην διάρκεια της «Πολωνικής Επιχείρησης». Το να είσαι Πολωνός στην ΕΣΣΔ εκείνη την εποχή σήμαινε μια θανατική ποινή ή πολλά χρόνια εξορίας.
Η πολιτική αυτή συνεχίστηκε με τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν μετά την εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης στην Πολωνία στις 17 Σεπτεμβρίου 1939, όπως με την σφαγή πάνω από 22 χιλιάδων πολωνών αξιωματικών και διανοούμενων στις περιοχές του Κατίν, του Χάρκοβο, του Τβερ, του Κίεβου και του Μινσκ καθώς και στα κελιά βασανιστηρίων της NKVD και σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στα πιο απομακρυσμένα μέρη της σοβιετικής αυτοκρατορίας.
Τα μεγαλύτερα θύματα του κομμουνισμού ήταν οι Ρώσοι πολίτες. Οι ιστορικοί εκτιμούν ότι 20 με 30 εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν μόνο στην ΕΣΣΔ. Ο θάνατος και τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας περίμεναν ακόμη και εκείνους που κάθε πολιτισμένη χώρα περιβάλει με φροντίδα – τους αιχμαλώτους πολέμου που επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Η ΕΣΣΔ δεν τους αντιμετώπισε ως ήρωες πολέμου αλλά ως προδότες. Αυτή ήταν η «ευγνωμοσύνη» της σοβιετικής Ρωσίας στους αιχμαλώτους πολέμου - στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού: θάνατος, στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Για όλα αυτά τα εγκλήματα ευθύνονται οι κομμουνιστές ηγέτες με επικεφαλής τον Ιωσήφ Στάλιν. Οι προσπάθειες αποκατάστασης του Στάλιν για πολιτικούς σκοπούς του σημερινού προέδρου της Ρωσίας, που γίνονται ογδόντα χρόνια μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πρέπει να αντιμετωπιστούν με ισχυρή αντίθεση από κάθε άτομο που κατέχει τουλάχιστον βασικές γνώσεις για την ιστορία του 20ού αιώνα.
Ο πρόεδρος Πούτιν έχει συκοφαντήσει την Πολωνία επανειλημμένα και το έκανε πάντα σκόπιμα. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν οι αρχές στη Μόσχα αισθάνονται διεθνή πίεση που σχετίζεται με τις ενέργειές τους. Η πίεση αυτή ασκείται όχι στην ιστορική αλλά στη σύγχρονη γεωπολιτική σκηνή. Τις τελευταίες εβδομάδες η Ρωσία υπέστη αρκετές σημαντικές ήττες: απέτυχε στην προσπάθειά της να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της Λευκορωσίας, η ΕΕ για μια ακόμη φορά παρέτεινε τις κυρώσεις που της επιβλήθηκαν για την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και οι αποκαλούμενες συνομιλίες του «Σχήματος Νορμανδίας» δεν είχαν ως αποτέλεσμα την άρση αυτών των κυρώσεων αλλά εισήχθησαν περαιτέρω περιορισμοί - αυτή τη φορά από τις ΗΠΑ, παρεμποδίζοντας σημαντικά την υλοποίηση του σχεδίου Nord Stream 2. Ταυτόχρονα, οι Ρώσοι αθλητές έχουν τεθεί σε αναστολή για τέσσερα χρόνια λόγω ντόπινγκ.
Θεωρούμε τα λόγια του προέδρου Πούτιν ως μια προσπάθεια κάλυψης αυτών των προβλημάτων. Ο Ρώσος ηγέτης γνωρίζει καλά ότι οι κατηγορίες του δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και ότι στην Πολωνία δεν υπάρχουν μνημεία του Χίτλερ ή του Στάλιν. Τέτοια μνημεία υπήρχαν μόνο όταν ανεγέρθηκαν από τους εισβολείς και κατακτητές – το Γ’ Ράιχ και τη σοβιετική Ρωσία.
Ο ρωσικός λαός - το μεγαλύτερο θύμα του Στάλιν, έναν από τους πιο στυγερούς εγκληματίες στην ιστορία του κόσμου, αξίζει την αλήθεια. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι Ρώσοι είναι ένα έθνος ελεύθερων ανθρώπων που απορρίπτει τον σταλινισμό, ακόμη και όταν το καθεστώς του προέδρου Πούτιν προσπαθεί να τον αποκαταστήσει.
Δεν μπορεί να υπάρξει συναίνεση για να μετατραπούν οι θήτες σε θύματα, οι υπεύθυνοι των σκληρών εγκλημάτων σε αθώους πληθυσμούς των κατεχόμενων χωρών. Μαζί πρέπει να διατηρήσουμε την αλήθεια, στο όνομα της μνήμης των θυμάτων και για το καλό του κοινού μας μέλλοντος.
 
Mateusz Morawiecki
Πρωθυπουργός της Πολωνικής Δημοκρατίας