Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Przedstawiamy stan przygotowania nowego odcinka S5. Droga ekspresowa S5 do tej pory skomunikowała trzy miasta wojewódzkie – Wrocław, Bydgoszcz i Poznań a także, za pośrednictwem A1, Gdańsk. Teraz przygotowujemy jej dalsze przedłużenie z okolic Grudziądza do Ostródy, gdzie S5 połączy się z S7.

Za opracowanie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego odpowiada konsorcjum firm TRAKT Sp. z o.o. Sp.k. (lider) oraz TRAKT Sp. z o.o. W styczniu br. odbyły się spotkania z mieszkańcami gmin, przez które przechodzą proponowane warianty. Spotkania cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem, a ich celem było poinformowanie lokalnej społeczności oraz wszystkich zainteresowanych osób o planowanej inwestycji drogowej w tym zebranie opinii dotyczących proponowanych wariantów przebiegu trasy. Szczegóły inwestycji znajdują się na stronie kontraktu.

Planowo prace przygotowawcze, wraz z uzyskaniem decyzji środowiskowych, zakończą się w 2028 r. Orientacyjny koszt tych prac wyniesie około 33 mln zł. Koszt projektu i budowy drogi ekspresowej S5 pomiędzy Ostródą i Grudziądzem szacowany jest na ponad 5 mld zł. Przewidujemy, że zakończenie budowy nastąpi w roku 2032.

Droga rozpoczyna się od połączenia z obwodnicą Ostródy w rejonie miejscowości Wirwajdy (gdzie w grudniu ub.r. otworzyliśmy 5-km odcinek S5 Ornowo – Wirwajdy). Przechodzi przez granicę województw, pomiędzy miejscowościami Kisielice i Łasin, kończąc na autostradzie A1, w rejonie miejscowości Grudziądz. Warianty dostępne są na stronie kontraktu.

W celu realizacji tego odcinka S5 wstępnymi analizami korytarzowymi objęto około 8 tys. km2 terenu kilkunastu powiatów i kilkudziesięciu gmin. Na podstawie zebranych danych i przeprowadzanych analiz przygotowaliśmy Program Inwestycji, który był podstawą do rozpoczęcia procesu przygotowania dokumentacji tj. zlecenia Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (wraz z dokumentacją do uzyskania decyzji środowiskowej).

• klasa drogi: S (droga ekspresowa)
• długość: ok. 90 km (ok. 40 km w woj. kujawsko-pomorskim i ok. 50 km w woj. warmińsko-mazurskim)
• przekrój poprzeczny: dwie jezdnie po dwa pasy ruchu (2x2)
• prędkość do projektowania: 130 km/h
• obciążenie nawierzchni: 11,5 t/oś

2019 r. – Rozpoczęcie prac nad Studium korytarzowym (SK)

2020 r. – Opracowanie SK i poddanie go konsultacjom z samorządami

30 kwietnia 2021 r. – Uzgodnienie Programu Inwestycji

25 czerwca 2021 r. – Ogłoszenie przetargu na opracowanie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego

21 października 2021 r. – Podpisanie umowy na opracowanie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (TRAKT Sp. z o.o. Sp.k. (lider) oraz TRAKT Sp. z o.o., o maksymalnej wartości zobowiązania 18,4 mln zł z terminem przekazania dokumentacji 30 miesięcy od podpisania umowy, tj. kwiecień 2024 r.

W pierwszej fazie realizacji umowy zebrano materiały źródłowe, stanowiące źródło informacji o uwarunkowaniach mających wpływ na lokalizację drogi, wykonano prognozy ruchu stanowiące podstawę doboru rozwiązań projektowych.  Następnie opracowano wstępne przebiegi trasy, które w styczniu 2023 r. zaprezentowano na spotkaniach informacyjnych ze społeczeństwem. W wyniku spotkań otrzymaliśmy dodatkowe informacje i dane, których pozyskanie drogą formalną jest często niemożliwe, dlatego GDDKiA docenia potencjał wiedzy wynikającej z informacji społecznej.   

Aktualnie podsumowano etap spotkań ze społeczeństwem i trwają prace projektowe związane z wdrożeniem modyfikacji rozwiązań wynikających z tych spotkań. Dodatkowo zgodnie z harmonogramem prac kontynuowane są prace nad opracowaniem raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz opracowywane są wyniki badań warunków gruntowo-wodnych. Okres zimowy jest dobrym czasem na wykonanie brakujących prac terenowych związanych z rozpoznaniem geologicznym terenu w obszarze planowanej inwestycji. Tereny niedostępne dla geologów w innych porach roku, ze względu na występujące na polach uprawy lub tereny podmokłe, w tym okresie są bardziej dostępne, co pozwala na wjazd specjalistycznych maszyn. Dzięki współpracy lokalnych samorządów i udostępnianiu nieruchomości przez ich właścicieli planuje się w do końca lutego 2024 r. zakończyć wszystkie prace terenowe związane z rozpoznaniem geotechnicznym i geologicznym.

W 2024 roku planujemy zakończyć prace związane z zebraniem materiałów niezbędnych do złożenia wniosku
o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DŚU) i zakończenie etapu prac przygotowawczych w zakresie opracowania Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego.

IV kw. 2024 – Planowane złożenie wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

Do tej pory w ramach Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego dla obu województw wykonano:

• plany sytuacyjne wariantów na numerycznym modelu terenu
• profile podłużne wszystkich wariantów
• analizę i prognozę ruchu
• ocenę BRD
• roczną inwentaryzację przyrodniczą dla podstawowych wariantów
• badania geotechniczne i hydrogeologiczne dla podstawowych wariantów
• materiały do audytu BRD (raport z audytu BRD planowany jest w styczniu 2024 roku)

Warmińsko-mazurskie:

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego analizowane są obecnie trzy warianty przebiegu drogi S5.

Wariant 1 – przebiega najbardziej na północ, najbliżej istniejącej drogi krajowej nr 16. Rozpoczyna swój przebieg w Wirwajdach, na połączeniu z oddanym już do użytkowania odcinkiem S5 Ornowo – Wirwajdy. Omija Iławę od południa, zapewniając obsługę komunikacyjną Iławy poprzez węzły Franciszkowo, Iława Południe oraz Iława Zachód. Następnie wariant przebiega w kierunku południowo-zachodnim, do węzła Mierzyn, gdzie łączy się z odcinkiem S5, projektowanym na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.

Wariant 2 – przebiega najbardziej na południe, najbliżej istniejącej drogi krajowej nr 15. Rozpoczyna swój przebieg węzłem Wirwajdy, na połączeniu z oddanym już do użytkowania odcinkiem S5 Ornowo – Wirwajdy. Omija Lubawę od północy, zapewniając obsługę komunikacyjną m.in. poprzez węzeł Lubawa zlokalizowany na przecięciu z drogą wojewódzką 536. Następnie wariant kieruje się na zachód do węzła Mierzyn, gdzie łączy się z odcinkiem S5, projektowanym na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.

Wariant 3 – jest to wariant pośredni pomiędzy wariantem 1 i 2. Na odcinku Wirwajdy – Iława ma przebieg zbliżony do wariantu 1. Omija Iławę od południe zapewniając obsługę komunikacyjną Iławy poprzez węzły Franciszkowo i Iława Południe. Następnie kieruje się w kierunku południowo-zachodnim w sąsiedztwie istniejącej linii kolejowej nr 353, do węzła Mierzyn, gdzie łączy się z odcinkiem S5, projektowanym na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.

Powyższe warianty, poddane konsultacjom z mieszkańcami i władzami samorządowymi w styczniu 2023 roku, na niektórych odcinkach uległy  korektom na skutek danych pozyskanych z inwentaryzacji przyrodniczej oraz wniosków mieszkańców. Szczegóły dotyczące wnioskowanych przez mieszkańców i samorządowców zmian oraz sposób uwzględnienia wniosków zawarte są w Raporcie z działań informacyjnych dostępnym pod adresem https://www.trakt.eu/wirwajdy-nowe_marzy/wojewodztwo-wm/

 

Kujawsko-pomorskie:

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego analizowano poniżej opisane warianty przebiegu drogi S5.

Wariant 1

Początek wariantu i jego przebieg, na pierwszych 8 kilometrach, jest tożsamy z Wariantami W1A, W2 i W3.  Następnie do węzła Radzyń Chełmiński wariant  na prawie całym odcinku pokrywa się przebiegiem z wariantem W2.  Trasa drogi ekspresowej na tym odcinku przechodzi przez Linowo i omija od południa Mełno ZZD. Za węzłem Radzyń Chełmiński Wariant W1 kieruje się na południowy-zachód i omija od południa Wiewiórki Podlesie i Wałdowo Szlacheckie. Następnie zmienia kierunek na północno-zachodni, aby połączyć się z autostradą A1 nad Sarnowem.   

Wariant W1 połączony jest z siecią drogową trzema węzłami (ok. 13 km - Świecie Nad Osą, ok. 23 km - Radzyń Chełmiński i ok. 39 km - Sarnowo)

Wariant 1A 

Przebieg wariantu na odcinku pierwszych 8 kilometrów i ostatnich 14 kilometrach (od 25 do 39 km) jest tożsamy z przebiegiem Wariantu W1.  Wariant po 8 kilometrze kieruje się dalej na zachód i omija od południa rejon farm wiatrowych przy Linowie, następnie przechodzi w okolicy Gołębiewka, Fijewa i  nad Radzyniem Chełmińskim łączy się z Wariantem W1.   

Wariant 2 

Początek wariantu i jego przebieg, na pierwszych 8 kilometrach, jest tożsamy z Wariantami W1,  W1A i W3.  Następnie do węzła Radzyń Chełmiński wariant  na prawie całym odcinku pokrywa się przebiegiem z wariantem W1.  Trasa drogi ekspresowej na tym odcinku przechodzi przez Linowo i omija od południa Mełno ZZD. Za węzłem Radzyń Chełmiński Wariant W2 kieruje się na północny- zachód, przechodzi w rejonie Turznic i Hanowa, aby w rejonie istniejącego węzła Grudziądz połączyć się z autostradą A1. Wariant W1A połączony jest z siecią drogową trzema węzłami ( ok. 13 km - Świecie Nad Osą, ok. 23 km - Radzyń Chełmiński i ok. 39 km - Grudziądz)

Wariant 3 

Początek wariantu i jego przebieg, na pierwszych 8 kilometrach, jest tożsamy z Wariantami W1, W1A i W2.  Następnie do węzła Radzyń Chełmiński wariant  ma przebieg zbliżony do Wariantów W1 i W2. W rejonie Linowa i Radzynia Chełmińskiego jest on oddalony najbardziej na północ, oraz przy Mełno ZZD przecina linię kolejową pod korzystniejszym kątem.  Za węzłem Radzyń Chełmiński Wariant W3 kieruje się na południe, aby minąć od południa Wiewiórki Podlesie i Wałdowo Szlacheckie, i aby połączyć się w rejonie Sarnowa z autostradą A1

Wariant 3B 

Wariant W3B jest alternatywą dla W3 na odcinku Gminy Jabłonowo Pomorskie tj. od km 0 do km 11.

Powyższe warianty, poddane konsultacjom z mieszkańcami i władzami samorządowymi w styczniu 2023 roku, na niektórych odcinkach uległy  korektom na skutek danych pozyskanych z inwentaryzacji przyrodniczej oraz wniosków mieszkańców, w szczególności w dalszych pracach nastąpiła kompilacja wariantów przebiegu drogi ekspresowej S5, którego wynikiem jest wariant 1A (wariant społeczny), który zastąpił przebieg opisany powyżej wariantów 1A i 3:

-  od km 8 do km 25 wariant (KP) W1A – pomarańczowy – przebiegający w okolicy miejscowości Kitnówko, Gołębiewko, Fijewo;

- od km 25 do km 32 wariant (KP)W1 – fioletowy – przebiegający w okolicy miejscowości Dębieniec;

-od km 32 do km 40 wariant (KP)W3 – czerwony- przebiegający w okolicy miejscowości Wiewiórki, Pilewice, z nowym węzłem autostradowym w okolicy miejscowości Sarnowo.

Szczegóły dotyczące wnioskowanych przez mieszkańców i samorządowców zmian oraz sposób uwzględnienia wniosków zawarte są w Raporcie z działań informacyjnych dostępnym pod adresem https://www.trakt.eu/wirwajdy-nowe_marzy/wojewodztwo-kujawsko-pomorskie/

Podkreślamy, że aktualnie żaden z dotychczas wypracowanych wariantów nie jest rekomendowany czy forsowany przez Inwestora. Naszym celem jest znalezienie rozwiązania, które będzie akceptowalne społecznie, możliwe do zrealizowania środowiskowo, a komunikacyjnie jak najbardziej efektywne – uwzględniając prognozowane natężenie ruchu i ekonomię.

Dopiero analiza wielokryterialna wykonana w ramach Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego przy uwzględnieniu wagi udziału społeczeństwa oraz uwzględniająca kryteria środowiskowe, społeczne, techniczne i ekonomiczne pozwoli na rekomendację wariantu przebiegu drogi. Należy podkreślić, że przeprowadzenie wariantowania jest konieczne w celu wyboru do realizacji wariantu najbardziej korzystnego. Dlatego  na etapie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego branych pod uwagę  jest wiele aspektów, między innymi prognozowany ruch, oddziaływanie drogi na środowisko przyrodnicze, opinie społeczeństwa i władz samorządowych, obsługa komunikacyjna terenów sąsiadujących z planowaną drogą, techniczne możliwości i koszty realizacji, bezpieczeństwo ruchu, koszty utrzymania drogi. Ponadto inwestor zobowiązany jest uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanej inwestycji. Przepisy wymagają przeprowadzenia analizy kilku wariantów przebiegu drogi oraz dokonania ich oceny w raporcie oceny oddziaływania na środowisko, który należy załączyć do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Aby móc dokonać pełnej oceny wariantów, w tym rzetelnie oszacować koszty realizacji poszczególnych wariantów drogi niezbędne jest dokończenie trwającego rozpoznania warunków gruntowo-wodnych.  Również trwająca inwentaryzacja przyrodnicza dostarczy dane niezbędne do przeprowadzenia oceny oddziaływania poszczególnych wariantów na środowisko przyrodnicze oraz ich porównanie, umożliwi też ustalenie lokalizacji obiektów inżynierskich pełniących funkcję przejść dla zwierząt, które umożliwiają migrację zwierząt, ale zwiększają koszt realizacji poszczególnych wariantów.

Na podstawie dotychczas wykonanych analiz oraz opinii wyrażonych przez społeczeństwo i władze samorządowe nasuwają się wstępne wnioski, które warianty są bardziej, a które mniej korzystne, obarczone ryzykami takimi jak, np.: brak akceptacji społecznej, koszt realizacji wyższy w stosunku do kosztów innych wariantów, kolizje z obiektami cennymi przyrodniczo i ryzyko związanych z tym protestów.

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego  prognozowany dla każdego z trzech analizowanych wariantów ruch  jest podobny. W aspekcie kryteriów ekonomicznych najkorzystniejszy wydaje się być wariant 3, który jest zdecydowanie najkrótszy. Na podstawie opinii samorządów, mieszkańców i przedsiębiorców wyrażonych we wnioskach przesłanych nam po spotkaniach informacyjnych można stwierdzić, że przebiegiem drogi S5 w wariancie 1 (najbliższym Iławy), która jest miastem powiatowym i największym ośrodkiem miejskim na trasie przebiegu S5 po terenie województwa warmińsko-mazurskiego, zainteresowane są władze i mieszkańcy Iławy. Taki przebieg byłby najbardziej zbliżony do istniejącej drogi krajowej nr 16, która przebiega przez Iławę. S5 stanowiłaby od wielu lat oczekiwaną obwodnicę Iławy. Natomiast wariant 2 (bliższy Lubawy i Nowego Miasta Lubawskiego) jest popierany przez samorządowców z  Lubawy oraz Nowego Miasta Lubawskiego oraz lokalnych przedsiębiorców, którzy zainteresowani są jak najkrótszym dojazdem do drogi ekspresowej. Wariant 2 ingeruje też w większą powierzchnię obszarów Natura 2000, będących pod szczególną ochroną prawną.

Nie mamy jeszcze wszystkich danych koniecznych do pełnej analizy porównawczej. Inwentaryzacja przyrodnicza, którą rozpoczęliśmy w maju 2022r. będzie trwała do lipca 2024r. ( ze względu na konieczność zbadania terenów, przez które przebiegają korekty wariantów). Badania geologiczne i geotechniczne zakończymy w lutym 2024r.   

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego prognozowany dla każdego z analizowanych wariantów ruch  jest podobny ze wskazaniem lepszego przejęcia ruchu przez wariant 1A na około połowie długości w województwie.  Odnośnie ochrony środowiska wszystkie warianty kolidują z korytarzem ekologicznym o znaczeniu europejskim jednak wariant 1A (społeczny) i wariant 3 kolidują z nim w minimalnym stopniu przebiegając w rejonie granicy ww. obszaru. W aspekcie kryteriów ekonomicznych warianty są porównywalne.

Na podstawie opinii władz samorządowych i społeczeństwa wyrażonych na spotkaniach informacyjnych i we wnioskach przesłanych nam po spotkaniach informacyjnych można stwierdzić, że przebieg drogi S5 w wariancie 2
(w końcowym odcinku najbardziej zbliżającym się do miasta Grudziądza) wywołuje znaczne kontrowersje związane ze znaczną ilością wyburzeń w tym rejonie i spotkał się ze największą ilością zdecydowanych sprzeciwów. Najwięcej głosów poparcia uzyskały warianty najbardziej oddalone od Grudziądza ze wskazaniem modyfikacji przebiegów zbliżających trasę do Radzynia Chełmińskiego. Zmiany przebiegu dokonano w kolejnym etapie opracowując wariant 1A (społeczny), który na chwilę obecną wypada korzystnie między innymi pod względem środowiskowym i społecznym.

Podobnie jak w województwie warmińsko-mazurskim, w kujawsko-pomorskim nie mamy jeszcze wszystkich danych koniecznych do pełnej analizy porównawczej. Inwentaryzacja przyrodnicza, którą również rozpoczęliśmy w maju 2022r., została już zakończona (korekty wariantów mieszczą się w zakresie już zbadanym pod katem środowiskowym i nie ma w tym przypadku konieczności zbadania dodatkowych terenów) i trwają prace przy opracowaniu raportu środowiskowego.  Badania geologiczne i geotechniczne zakończymy w lutym 2024 r.   

W przypadku województwa kujawsko-pomorskiego na chwilę obecną najmniej korzystny wydaje się wariant 2
(w rejonie autostrady A1 przebiegający najbliżej Grudziądza), a najbardziej korzystny wydaje się wariant 1A społeczny (uwzględniający wnioski ze spotkań informacyjnych).

W nowym roku zaczną się prace nad analizą wielokryterialną, która musi swoim zakresem objąć wyniki z inwentaryzacji przyrodniczej oraz rozpoznanie warunków gruntowo-wodnych w zakresie nowych przebiegów. Planujemy otrzymać ww. analizę w I połowie 2024 r., co pozwoli na zakończenie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego, jego ocenę w ramach wewnętrznych procedur GDDKiA , wybór wariantów przebiegu drogi S5 na terenie poszczególnych województw  oraz złożenie do końca 2024r., do Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie i Bydgoszczy, wniosków o wydanie decyzji środowiskowych.

GDDKiA w toku swoich prac projektowych każdorazowo poddaje analizie wszystkie uwarunkowania charakteryzujące dane zadanie i dokonuje rekomendacji wariantów biorąc pod uwagę korzyści i ryzyka charakteryzujące dany wariant. Rekomendacja ta odbywa się na podstawie procedur wewnętrznych, ale przy udziale jednostek samorządu terytorialnego. Powyższe ma na celu zapewnienie obiektywności rekomendacji i pogodzenie interesów.