20 lat w UE na drogach krajowych w woj. łódzkim
29.04.2024
Ziemia Łódzka – wiosna 2004 rok. Przez położone w sercu Polski województwo przebiegają najważniejsze szlaki komunikacyjne kraju: droga krajowa nr 1 z Katowic do Gdańska, droga krajowa nr 2 łącząca Poznań z Warszawą i droga krajowa nr 8 z Podlasia przez stolicę kraju do Wrocławia. Mimo tak strategicznego położenia i rosnącego lawinowo ruchu samochodów, jedyny istniejący odcinek autostrady A1 między Głuchowem i Piotrkowem Trybunalskim liczy sobie zaledwie 17,5 km. Do ruchu został oddany w grudniu 1989 roku i na początku XXI wieku wymaga już pilnego remontu. W tamtym czasie w Łódzkiem nie ma ani kilometra drogi ekspresowej, a mające po dwie jezdnie drogi krajowe nr 8 od granicy z Mazowszem do Piotrkowa i nr 1 od Piotrkowa, stanowiące tzw. Gierkówkę, są jedynie namiastką dróg szybkiego ruchu, m.in. ze względu na brak bezkolizyjnych skrzyżowań.
Ruszamy na zachód
Pierwsza jaskółka zmian pojawia się w 2006 roku, kiedy na początku lata do ruchu oddawany jest odcinek autostrady A2 Konin - Stryków, pierwszy fragment nowoczesnej, spełniającej współczesne wymogi techniczne drogi. Nowa trasa na terenie woj. łódzkiego liczy ok. 57 kilometrów, powstała dzięki dofinansowaniu z funduszy przedakcesyjnych.
Na kolejny odcinek w kierunku Warszawy trzeba czekać sześć lat. Zostaje oddany do ruchu w połowie 2012 roku, a jego długość na terenie województwa łódzkiego, to blisko 48 km. Należy jednak zaznaczyć, że ten fragment autostrady powstał w całości z funduszy krajowych
Nad morze w kilka godzin
Rok 2012 jest wyjątkowo obfity, jeśli chodzi o nowe, strategiczne inwestycje drogowe, a w szczególności te, które powstają ze wsparciem środków unijnych. Prawdziwym krokiem milowym jest oddanie do ruchu odcinka autostrady A1 między Strykowem i Kowalem. Ten liczący na terenie woj. łódzkiego ok. 63 km fragment trasy znacznie „przybliżył” centrum Polski do Trójmiasta, zdecydowanie skracając czas przejazdu i radykalnie poprawiając bezpieczeństwo.
Nie byłoby to jednak możliwe, gdyby rok wcześniej nie został wybudowany jeden z najważniejszych i największych (drugi co do wielkości w kraju) węzeł spinający autostrady A1 i A2, któremu nadano nazwę Łódź Północ. Ten zajmujący 136 hektarów imponujący obiekt, którego ogólna długość łącznic przekracza 20 km, także powstał ze wsparciem środków unijnych.
Do stolicy inną drogą
Prawdziwym rekordem 2012 roku, jeśli chodzi o epokowe zmiany, jest droga ekspresowa S8 biegnąca przez teren woj. łódzkiego i to zarówno, jeśli chodzi o tzw. „starą ósemkę”, czyli odcinek od granicy z woj. mazowieckim przez Rawę Mazowiecką do Piotrkowa Trybunalskiego, jak i nowy ślad od Rzgowa pod Łodzią do granicy z woj. wielkopolskim.
W przypadku „starej ósemki”, czyli 84-kilometrowego odcinka: granica województwa - Piotrków Trybunalski zmiany polegają na rozbudowie istniejącej drogi krajowej do standardu trasy ekspresowej. W praktyce powstaje tam zupełnie nowa droga o nawierzchni betonowej (pierwsza w województwie), znikają jednopoziomowe skrzyżowania, a w ich miejsce pojawiają się bezkolizyjne, bezpieczne węzły. Warto podkreślić, że przez cały okres prac po drodze odbywa się ruch, co dla inwestora i wykonawców jest prawdziwym wyzwaniem. Do czasu przebudowy trasa należała do najbardziej niebezpiecznych zarówno na terenie województwa, jak i w statystykach krajowych. Po zakończeniu prac następuje zdecydowana poprawa. W przypadku tego fragmentu trasy wsparcie środkami unijnymi dotyczyło blisko 23-kilometrowego odcinka Rawa Mazowiecka - granica województwa. Odcinek Rawa Mazowiecka - Piotrków Trybunalski zrealizowany został z funduszy krajowych.
Ruszamy na Dolny Śląsk
Niemal w tym samym czasie na terenie woj. łódzkiego rusza także budowa zupełnie nowego odcinka drogi ekspresowej S8: od węzła Łódź Południe (A1/S8), usytuowanego na południowy wschód od Łodzi, do węzła Wieluń (S8/DK74j) w południowo zachodniej części województwa – łącznie 114 kilometrów!
Odcinki na wysokości Łodzi o łącznej długości ok. 26 km są przekazywane do użytku wiosną i latem 2014 roku. Pozostałe jesienią. Na opisywany fragment trasy składało się aż dziewięć kontraktów. Wszystkie uzyskały dofinansowanie unijne. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że ze wsparciem unijnych środków powstał także realizowany przez naszych kolegów z Opola 21-kilometrowy odcinek S8 od węzła Wieluń (S8/DK74j) do granicy z woj. wielkopolskim.
Podróż z Łodzi do Wrocławia skraca się z ok. 5,5 do 2 godz. przy niewspółmiernej poprawie jakości przejazdu i ogromnej poprawie bezpieczeństwa.
Zaczyna pojawiać się ring wokół Łodzi
Rok 2012, to czas, kiedy pierwsze samochody wyjechały na drogę ekspresową S14, będącą zaczątkiem zachodniej obwodnicy Łodzi. Pierwszy jej odcinek o długości nieco ponad 15 km od węzła Dobroń do ul. Pabianickiej w Łodzi zostaje otwarty latem 2012 roku. I w tym przypadku trasa powstała ze wsparciem środków unijnych.
A1 systematycznie się wydłuża
W tym samym czasie trwa już budowa 40 kilometrowego odcinka autostrady A1 na wysokości Łodzi, który zostaje oddany do użytku na początku lata 2016 roku. To kluczowy element sieci drogowej w woj. łódzkim, ponieważ dzięki niemu udaje się wyprowadzić z centrum Łodzi cały tranzyt poruszający się na linii północ - południe. Ten fragment autostrady został zbudowany za pieniądze z budżetu państwa.
Nadchodzi lato 2018 roku. Zostają podpisane umowy na dwa z czterech odcinków autostrady A1 od węzła Tuszyn do granicy z woj. śląskim, o łącznej długości blisko 64 km. Umowa na kolejny odcinek jest podpisana na początku jesieni, ostatnia, czwarta – wiosną 2019 roku. Budowa wszystkich czterech odcinków jest dofinansowana przez Unię Europejską.
Pierwsze dwa odcinki są gotowe późną jesienią 2021 roku, kolejny zostaje oddany do użytku wiosną, a ostatni w grudniu 2022 roku. Tym samym możliwy staje się przejazd autostradą z południa Polski nad morze. Powstanie tego szlaku komunikacyjnego oznacza skrócenie przejazdu z centrum Polski do Trójmiasta z ośmiu do ok. 3,5 – 4 godzin i trudną do przecenienia poprawę komfortu i bezpieczeństwa podróży.
Na zachodzie… ze zmianami
W tym samym czasie trwają też intensywne prace związane z budową drogi ekspresowej S14, czyli kolejnych fragmentów zachodniej obwodnicy Łodzi. Prace przy odcinku południowym (od węzła Łódź Lublinek do węzła Aleksandrów Łódzki), o długości nieco ponad 12 km, ruszają w październiku 2018 roku, w przypadku 16-kilometrowego odcinka północnego (od węzła Aleksandrów Łódzki do Słowika) następuje to latem 2019 roku. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku odcinki te są dofinansowane ze środków europejskich.
Z pierwszego fragmentu kierowcy mogą korzystać już na początku lata 2022 roku. Prace na drugim odcinku kończą się niemal równo rok później. Tym samym spełnia się marzenie wielu pokoleń mieszkańców aglomeracji łódzkiej. Zyskuje ona bowiem, jako pierwsza w Polsce, pełny ring dróg najwyższych klas – autostrad i dróg ekspresowych. Pozwala to mieszkańcom nie tylko Łodzi, ale także: Pabianic, Ksawerowa Łódzkiego, Konstantynowa Łódzkiego, Zgierza, Aleksandrowa Łódzkiego, szybko i sprawnie wyjechać w każdym kierunku Polski i Europy. Przejazd liczącym ok. 120 km ringiem zajmuje przy stosowaniu się do przepisów kodeksu ruchu drogowego około godziny.
I coraz bardziej ekologicznie
Powstanie nowej drogi ma niebagatelny wpływ na środowisko, dlatego z największą starannością należy zadbać, aby z tym środowiskiem harmonijnie współistniała, co nie jest zadaniem prostym. Jeśli chodzi o rozwiązania techniczne, których zadaniem jest dbanie o środowisko, najlepiej wszystkim znane są ekrany akustyczne, przejścia dla zwierząt, czy urządzenia oczyszczające wody opadowe. Mało kto jednak wie, że z myślą o płazach, powstają zbiorniki kompensacyjne i doskonałym przykładem jest w tym przypadku I odcinek drogi ekspresowej S14. Powstało tam pięć zbiorników o łącznej powierzchni ponad 5,5 tysiąca metrów kwadratowych. Są one identyczne z naturalnymi, zasilane wodami opadowymi, obsadzone roślinnością wodną. Głębokość każdego z nich nie przekracza 1,5 metra. Z prowadzonych obserwacji wynika, że zbiorniki zostały zasiedlone przez dużą populację płazów i cieszą się niesłabnącym powodzeniem.
II odcinek drogi ekspresowej S14 jest kolejnym przykładem nowych rozwiązań służących ochronie środowiska. Na obiektach, które na etapie ponownej oceny środowiskowej wskazane zostały jako przejścia dla zwierząt, zastosowano specjalne siatki służące ochronie chiropterofauny, czyli… ogółu nietoperzy! Siatki pojawiły się w dolinach rzek: Bzury, Sokołówki, Wrzącej i Aniołowki. Zabezpieczenia w postaci dodatkowego ogrodzenia o podwyższonej wysokości mają na celu zwiększenie pułapu przelotów tych cennych latających ssaków nad drogą i tym samym uniknięcie kolizji z wysokimi pojazdami.
Autostrady i ekspresówki to nie wszystko
Dzięki finansowemu wsparciu z UE powstają nie tylko najważniejsze szlaki komunikacyjne – autostrady i drogi ekspresowe. To także mniejsze, ale niezwykle istotne, choćby z perspektywy poprawy bezpieczeństwa, inwestycje, takie jak obwodnice.
W przypadku woj. łódzkiego możemy mówić o dwóch sporych przedsięwzięciach inwestycyjnych. Obydwa powstały na drodze krajowej nr 74j na odcinku: Piotrków Trybunalski - Wieluń. Chodzi o obwodnice Bełchatowa i Wielunia. To dwie nowoczesne i bezpieczne drogi w układzie 2+1.
Pierwsza z nich liczy sobie blisko 11 km długości. Powstały na niej cztery węzły drogowe, umożliwiające bezpieczny wjazd na trasę i bezpieczne jej opuszczenie. Budowa rozpoczęła się w 2015 roku, a zakończyła w ostatnich dniach roku 2016.
W przypadku Wielunia nowa trasa jest nieco dłuższa – ma nieco ponad 13 km długości, za to jedynie trzy węzły. Została oddana do użytku na początku 2017 roku.
Intensywnie 20 lat
Skupiając się na najwyższych klasach dróg woj. łódzkiego, można się pokusić o następujące podsumowanie minionych 20 lat. Aktualnie długość dróg ekspresowych biegnących przez woj. łódzkie wynosi niemal 228 km. W 2004 roku nie było żadnej drogi ekspresowej. Ogólna długość autostrad to z kolei blisko 264 km, 20 lat temu jedyna autostrada liczyła 17,5 km, zatem to wzrost o 1500 proc. Znaczna część tych dróg powstała dzięki środkom z Unii Europejskiej.