Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Nowa trasa ma zapewniać maksimum ochrony wszystkim uczestnikom ruchu: zarówno chronionym, jaki niechronionym, czyli kierowcom, pasażerom, poruszającym się jednośladami i pieszym. Jednym z elementów chroniących środowisko i mieszkańców terenów położonych w sąsiedztwie drogi są ekrany dźwiękochłonne, których zadaniem jest ograniczenie hałasu generowanego przez poruszające się pojazdy. Kompendium wiedzy o ekranach akustyczne przy drogach znajdziecie tutaj. 

Nieco ponad miesiąc temu oddaliśmy do ruchu ostatni odcinek drogi ekspresowej S14, domykając tym samym ring tras najwyższych kategorii wokół aglomeracji łódzkiej. Jak zawsze w podobnych sytuacjach, tak i tym razem, od mieszkańców sąsiadujących z nową drogą zaczęły napływać informacje, że podniósł się poziom hałasu. Pojawiły się także pytania, dlaczego jest tak mało ekranów i dlaczego nie są wyższe? 

Do każdej inwestycji w zakresie ochrony środowiska, podchodzimy indywidulanie i z jednakową starannością. Jeśli chodzi o ekrany akustyczne (bądź inne urządzenia chroniące przed hałasem np. wały ziemne) ustawiane są one wyłącznie w tych miejscach, w których prognozy wskazują, że hałas będzie przekroczony. Źródłem wiedzy są w tym przypadku tzw. mapy hałasu, będące częścią raportu oddziaływania na środowisko.  

Wzdłuż nowej trasy, o długości 16 km, której znaczna część biegnie przez tereny leśne i niezabudowane, pojawiło się blisko 6,15 kilometrów bieżących ekranów i wałów ziemnych o wysokości od 2,5 do 5 metrów. Łączna powierzchnia zabezpieczeń wynosi 22 275,5 metra kwadratowego, czyli blisko 2,3 hektara, co stanowi odpowiednik powierzchni trzech boisk piłkarskich! Łączny ich koszt ekranów i wałów ziemnych to blisko 13 milionów złotych! 

GDDKiA, ani żaden inny zarządca drogi, nie może podczas realizacji inwestycji ani po jej zakończeniu wybudować mniej lub więcej ekranów akustycznych czy też zmienić ich lokalizacji bądź wysokości. Zabezpieczenia powstają w oparciu o wiążące nas jako inwestora decyzje i pozwolenia.  

Częstą obserwowana przez nas praktyką jest budowa nowych domów lub nawet całych osiedli w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji tuż przed jej realizacją, a nawet w trakcie. Oddana niedawno trasa, której budowę planowano już przed ponad 30 lat temu jest tego jaskrawym przykładem. Konieczna była bowiem rozbiórka nowych, a czasem nawet nieukończonych domów. Zatem wielu właścicieli domów, którzy podjęli ryzyko ich budowy, ma je teraz w bezpośrednim sąsiedztwie trasy.   

Wszystkie nasze działania, również te służące ochronie środowiska wynikają ze ściśle określonych zasad i decyzji administracyjnych, w których nie ma miejsca na jakąkolwiek dowolność. Zgodnie z decyzją ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej) w rok po otwarciu drogi jesteśmy zobowiązani rozpocząć tzw. analizę porealizacyjną. To trwające pół roku działania, których celem jest ocena rzeczywistego wpływu nowej trasy na środowisko. Wyniki analizy przedkłada się organowi ochrony środowiska. O ile ewentualne przekroczenia norm hałasu zostaną potwierdzone, budujemy dodatkowe zabezpieczenia wskazane w decyzji marszałka województwa lub starosty. 

Okoliczni mieszkańcy mają prawo złożyć również wniosek dotyczący zbyt dużego hałasu, jaki generuje ruch na istniejącej sieci dróg krajowych. Taki wniosek składają do organu ochrony środowiska, który może nakazać wykonanie przeglądu ekologicznego. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego przeglądu okaże się, że standardy jakości środowiska nie są dotrzymane (np. normy hałasu są przekroczone), organ może wydać decyzję zobowiązującą inwestora do działań naprawczych (np. budowa lub podwyższenie ekranów akustycznych).    

Aby jakiekolwiek pomiary hałasu były wiarygodne i mogły być podstawą do stwierdzenia przekroczenia norm, muszą być wykonane odpowiednią aparaturą pomiarową oraz w określony sposób wskazany w regulacjach prawnych.    

Wyniki pomiarów wykonanych np. za pomocą urządzeń nieposiadających właściwej kalibracji przez jednostki nieposiadające akredytacji lub wykonane w niewłaściwych warunkach atmosferycznych, nie mogą być podstawą do nałożenia obowiązku dobudowy lub rozbudowy ekranów.  

Aktualnie w Polsce obowiązują następujące dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku:    

45 dB w nocy dla szpitali poza miastem i stref uzdrowiskowych „A”;   

50 dB w dzień dla szpitali poza miastem i stref uzdrowiskowych „A”;   

56 dB w nocy dla szkół, szpitali w miastach i domów opieki, zabudowy jednorodzinnej, mieszkaniowej wielorodzinnej, zagrodowej oraz terenów rekreacyjno-wypoczynkowych;   

61 dB w dzień dla zabudowy jednorodzinnej, szkół, szpitali w miastach i domów opieki;   

65 dB w dzień dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zagrodowej oraz terenów rekreacyjno-wypoczynkowych.   

Chronimy przed hałasem 

Ekrany akustyczne przy drogach zarządzanych przez GDDKiA mają powierzchnię ponad 6 mln m². Trwałość ekranu wynosi od pięciu do nawet ponad 15 lat i uzależniona jest m.in. od użytego materiału oraz lokalizacji. Średni koszt 1 m² ekranu uzależniony jest od wysokości całej konstrukcji i użytego materiału i wynosi od ok. 1000 do ok. 1600 zł. W 2022 r. na koszt utrzymania ekranów zlokalizowanych na naszej sieci dróg wyniósł nieco ponad 1,2 mln zł. W ramach prac utrzymaniowych wykonywane były remonty ekranów i ich konserwacja, a także wymieniane elementy ekranu akustycznego lub wyposażenia.