Stan techniczny mostów
Informacje ogólne
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane nakłada na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek wykonywania okresowych kontroli, polegających w szczególności na sprawdzeniu stanu technicznego obiektu. Również ustawa z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych wśród zadań zarządcy drogi wymienia przeprowadzanie okresowych kontroli stanu drogowych obiektów inżynierskich.
Podstawowe wymagania, dotyczące skali i kryteriów oceny stanu technicznego głównych elementów obiektu, oraz sposobu ustalania oceny stanu technicznego całego obiektu, zostały określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2005 roku w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom.
Zarządzeniem nr 14 z dnia 7 lipca 2005 roku, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wprowadził do stosowania „Instrukcje przeprowadzania przeglądów drogowych obiektów inżynierskich”, zmieniane w latach późniejszych (zarządzenie nr 5 z dnia 4 lutego 2011 roku, zarządzenie nr 27 z dnia 13 kwietnia 2011 roku). Instrukcje ustalają system kontroli obiektów inżynierskich zarządzanych przez GDDKiA (przeglądy bieżące, przeglądy podstawowe, przeglądy rozszerzone, przeglądy szczegółowe, ekspertyzy) oraz określają między innymi częstotliwość, cel, sposób przeprowadzania i dokumentowania przeglądów.
Instrukcje - pobierz
Mając na względzie konieczność ujednolicenia sposobu oceny obiektów inżynierskich przez różnych inspektorów mostowych, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wprowadził zarządzeniem nr 64 z dnia 13 listopada 2008 roku „Zasady stosowania skali ocen punktowych stanu technicznego i przydatności do użytkowania drogowych obiektów inżynierskich”, znowelizowane w roku 2019 (zarządzenie nr 1 z dnia 30 stycznia 2019 roku). W opracowaniu zawarto wytyczne, wskazówki i przykłady, którymi – uwzględniając własną wiedzę i doświadczenie – powinien się kierować inspektor mostowy, oceniając poszczególne elementy obiektów inżynierskich w trakcie przeglądów podstawowych i rozszerzonych.
Zasady - część I - pobierz
Zasady - część II - pobierz
Zasady oceny stanu technicznego obiektów mostowych
Stan techniczny poszczególnych elementów obiektów inżynierskich jest oceniany w sześciostopniowej skali i zgodnie z poniższymi kryteriami.
Ocena |
Stan |
Opis stanu elementu |
5 |
odpowiedni |
bez uszkodzeń i zanieczyszczeń możliwych do stwierdzenia podczas przeglądu |
4 |
zadowalający |
wykazuje zanieczyszczenia lub pierwsze objawy uszkodzeń pogarszających wygląd estetyczny |
3 |
niepokojący |
wykazuje uszkodzenia, których nienaprawienie spowoduje skrócenie okresu bezpiecznej eksploatacji |
2 |
niedostateczny |
wykazuje uszkodzenia obniżające przydatność użytkową, ale możliwe do naprawy |
1 |
przedawaryjny |
wykazuje nieodwracalne uszkodzenia dyskwalifikujące przydatność użytkową |
0 |
awaryjny |
uległ zniszczeniu lub przestał istnieć |
Wyjątek stanowi izolacja obiektu inżynierskiego, której stan techniczny jest oceniany w trójstopniowej skali i zgodnie z poniższymi kryteriami.
Ocena |
Stan |
Opis stanu elementu |
5 |
odpowiedni |
brak objawów wskazujących na nieszczelność izolacji |
2 |
niedostateczny |
występują nieliczne małe zacieki, miejscowa naprawa może zatrzymać proces niszczenia elementu |
0 |
awaryjny |
występują rozległe przecieki powodujące zmniejszenie trwałości elementu |
Elementami obiektu mostowego, które podlegają ocenie stanu technicznego, zgodnie z systematyką przyjętą w Instrukcjach, są w szczególności:
- Nasypy i skarpy
- Dojazdy w obrębie skrzydeł
- Nawierzchnia jezdni
- Nawierzchnia chodników i krawężniki
- Balustrady, bariery ochronne i osłony
- Belki podporęczowe i gzymsy
- Urządzenia odwadniające
- Izolacja pomostu
- Konstrukcja pomostu
- Konstrukcja dźwigarów głównych
- Łożyska
- Urządzenia dylatacyjne
- Przyczółki
- Filary
- Koryto rzeki i przestrzeń podmostowa
- Przeguby
- Konstrukcje oporowe i skrzydełka
- Urządzenia ochrony środowiska
- Zakotwienia cięgien
- Cięgna
- Urządzenia obce.
Należy mieć na uwadze, iż nie wszystkie wyżej wymienione elementy muszą występować na określonym obiekcie mostowym, jak również, że mogą wystąpić dodatkowe elementy wymagające uwzględnienia.
Oprócz ocen stanu technicznego poszczególnych elementów obiektu mostowego, ustalane są również dwie dodatkowe oceny obiektu, określone poniżej.
Ocena średnia obiektu |
średnia arytmetyczna ocena wszystkich ocenianych elementów |
Ocena całego obiektu (Ocena główna) |
ocena najmniejsza z: ‒ średniej arytmetycznej oceny wszystkich ocenianych elementów ‒ oceny konstrukcji pomostu ‒ oceny konstrukcji dźwigarów głównych ‒ średniej arytmetycznej oceny przyczółków i filarów, tzn. połowa sumy najniższej oceny przyczółków i najniższej oceny filarów (w przypadku obiektu jednoprzęsłowego będzie to najniższa ocena przyczółków) |