Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Nie jest to wyłącznie nawierzchnia. Zadaniem laboratorium jest kontrola budowanych dróg na różnych etapach inwestycji. Od przygotowania inwestycji, przez jej realizację, po monitorowanie jej eksploatacji. Sprawdzamy jakość materiałów, które zamierza na etapie budowy użyć wykonawca. Prowadzimy badania w trakcie budowy drogi i oceniamy czy materiały, jakie wykorzystuje są tymi, które zostały zaakceptowane przez nas wcześniej. I w końcu, ostatni etap badań to ocena, czy gotowa już droga odpowiada specyfikacji technologicznej. Laboratorium weryfikuje również skład soli drogowej czy też na przykład odblaskowość oznakowania poziomego.

Rok 2024 jest rekordowy jeśli mówimy o liczbie wykonanych badań jakości dróg przez laboratorium drogowe rzeszowskiego Oddziału GDDKiA. Łącznie przeprowadziliśmy 17 049 badań. Dla porównania w ubiegłym roku badań było 11 326, a w roku 2022, 5613 szt. Jako ciekawostkę podajmy, że od 2008 r. proces badawczy naszego laboratorium objął łącznie 81 390 szt. badań.

W bieżącym roku w sposób znaczący zwiększyła się liczba przeprowadzonych badań laboratoryjnych w poszczególnych obszarach działalności laboratorium. Najczęściej zlecanymi badaniami były:  

• w ramach badań betonu: wytrzymałość na ściskanie, mrozoodporność betonu, pobór próbek,
• w ramach badań diagnostyki nawierzchni: moduł odkształcenia podłoża VSS, właściwości przeciwpoślizgowe urządzeniem SRT-3, badanie dynamicznego pomiaru oznakowania poziomego urządzeniem RMT,
•  w ramach badań asfaltu i mieszanek mineralno-asfaltowych: skład ziarnowy, grubość nawierzchni, sczepność międzywarstwowa,
• w ramach badań gruntu: analiza sitowa, wskaźnik piaskowy, zawartość części organicznych,
• w ramach badania kruszyw: skład ziarnowy, wskaźnik piaskowy, badanie CBR.

Podsumowując rok, najwięcej badań wykonaliśmy w zakresie współczynnika luminancji Qd oraz współczynnika odblasku RL w ramach oznakowania poziomego dróg. Takich badań było 2 944. Najczęściej wykonywane metody badawcze obejmowały również badanie wytrzymałości betonu (1 380 szt.) i moduł odkształcenia podłoża (1 115 szt.)

Na przestrzeni ostatnich lat laboratorium drogowe podlegało procesowi intensywnego rozwoju. Wynikało to nie tylko z celów oraz zadań stawianych przed naszym Oddziałem, ale także z uzyskanej akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji. W laboratorium obowiązuje bowiem System Zarządzania zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025, potwierdzony uzyskanym w roku 2014 certyfikatem akredytacji o numerze AB 1485.

Laboratorium posiada w ofercie szereg badań oraz pomiarów materiałów budowlanych i wykonanych robót, w tym 27 akredytowanych metod badawczych:

• zawartość lepiszcza rozpuszczalnego mma,
• gęstość w wodzie mma,
• gęstość objętościowa mma,
• skład ziarnowy mma,
• pobór próbek mma,
• wytrzymałość na ściskanie betonu,
• nasiąkliwość kostki brukowej,
• wilgotność optymalna oraz maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego,
• skład ziarnowy kruszywa,
• odporność na rozdrabnianie metodą Los Angeles,
• pobór próbek kruszywa,
• temperatura mięknienia asfaltu,
• penetracja igłą,
• wskaźnik zagęszczenia (IS),
• wskaźnik piaskowy,
• grubość nawierzchni,
• pobór próbek nawierzchni,
• profile podłużne (nierówności) Międzynarodowy Wskaźnik Równości Podłużnej IRI,
• moduł odkształcenia; Metoda: obciążeń płytą VSS Zakres obciążenia: (0,01-0,45) MPa,
• moduł odkształcenia; Metoda: obciążeń płytą VSS Zakres obciążenia: (0,01-0,35) MPa,
• współczynnik luminancji Qd,
• współczynnik odblasku RL,
• wilgotność naturalna,
• odporność na deformacje trwałe (koleinowanie),
• współczynnik tarcia nawierzchni, pomiar punktowy urządzeniem SRT-3.

W roku 2024 rozszerzyliśmy zakres akredytacji o badania betonu:

• wytrzymałości betonu na zginanie,
• odporności betonu na działanie mrozu.

Proces rozszerzania zakresu akredytacji uzupełniany jest bieżącymi aktualizacjami wynikającymi z wdrażania nowych wydań norm badawczych. Należy też podkreślić, że proces rozszerzenia zakresu akredytacji jest procesem otwartym i planowane są kolejne działania w tym obszarze.

Z uwagi na liczne zadania inwestycyjne realizowane w naszym województwie, zakres działania laboratorium drogowego uległ rozszerzeniu, a baza sprzętowa została unowocześniona i rozwinięta w niezbędnym zakresie. W ramach najważniejszych działań na tym polu należy wymienić:

• zakup automatycznej prasy wytrzymałościowej 3000 kN do badania próbek betonowych, 
• zakup płyty dynamicznej średniociężkiej - 15 kg, służącej do pośredniej oceny parametrów zagęszczenia i nośności w ramach badania modułu dynamicznego Evd,
• zakup wagi 30 kg do określania gęstości objętościowej próbek do koleinowania,
• zakup twardościomierza Shore A służącego do określania twardości gumy w badaniu odporności na deformacje trwałe (koleinowanie),
• wdrożenie badania współczynnika filtracji dla materiałów grubookruchowych (gruntów, kruszyw) wg normy PN-EN ISO 17892-11 Rozpoznanie i badania geotechniczne. Badania laboratoryjne gruntów Część 11: Badanie filtracji,
• wdrożenie badania ugięć sprężystych nawierzchni przy użyciu ugięciomierza dynamicznego FWD.