Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

W sumie w 2022 r. rzeszowski oddział GDDKiA wydał 744 zezwolenia na przejazd nienormatywny. Były w tym transporty w kategorii V (jednokrotne i wielokrotne przejazdy po wyznaczonych trasach) jak i wielokrotne transporty dla pozostałych kategorii tj. III i IV.

Porównując rok do roku, zauważyć można tendencję wzrostową w ilości wydawanych tego typu zezwoleń. W 2019 r. były to 342 decyzje, w 2020 - 508, a w 2021 – 688.

Aby usprawnić takie transporty, często na naszych drogach budujemy ronda, które umożliwiają przejazd po wyspie środkowej. Rozwiązania te pozwalają na łatwiejsze, bezkolizyjne, a zarazem bezpieczne korzystanie z sieci dróg pojazdom nienormatywnym. Te praktyczne rozwiązania ułatwiające przemieszczanie się transportom nienormatywnym mamy m.in. na DK28, DK77 czy też DK94.

Pojazd nienormatywny jest to pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych lub którego wymiary lub rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych.

Ruch pojazdu nienormatywnego jest dozwolony pod warunkiem uzyskania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego odpowiedniej kategorii. GDDKiA wydaje zezwolenia w zakresie kat. od III do V. Zezwolenie na przejazd pojazdu nienormatywnego wydaje się w drodze decyzji administracyjnej na podstawie pisemnego wniosku zgodnie z wymaganiami określonymi w Art. 64 Ustawy prawo o ruchu drogowym i KPA. Wniosek kat. III, IV lub V może być złożony do Centrali lub jednego z 16 Oddziałów GDDKiA.

Zezwolenia kategorii III i IV, wydaje się w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku, a zezwolenie kategorii V w terminie 14 lub 30 dni, w przypadku konieczności określenia zakresu przystosowania infrastruktury drogowej położonej na trasie przejazdu.

Każdy złożony wniosek na przejazd rozpatrywany jest indywidualnie, a trasa przejazdu wyznaczana jest z uwzględnieniem parametrów pojazdu. Przy ustalaniu trasy przejazdu dla pojazdu nienormatywnego bierze się pod uwagę stan techniczny dróg i obiektów mostowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Przejazd nie może również powodować przekroczenia bezpiecznego poziomu wytężenia materiału np. mostu czy innego obiektu inżynierskiego. Istotne są również aktualnie panujące warunki na drodze, jak roboty drogowe lub inne utrudnienia uniemożliwiające przejazd.

Co też warte podkreślenia, przejazdy ponadnormatywne mogą powodować szkody w infrastrukturze i konstrukcji drogi a co za czym idzie konieczność naprawy dróg. Opłaty z tytułu wydawania zezwoleń wpływają do Krajowego Funduszu Drogowego, który wspomaga proces inwestycyjny budowy dróg krajowych oraz podnosi efektywność wykorzystania środków publicznych.

W ubiegłym roku najbardziej spektakularnym transportem nienormatywnym był konwój maszyny TBM, która wydrąży tunel na odcinku drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe - Babica.

Ten wyjątkowy drogowy transport rozpoczął się 11 listopada 2022 r. w Porcie Famet w Opolu. Na miejsce docelowe dotarł 29 listopada. Drugi konwój wyruszył z Opola 2 grudnia 2022 r., a na plac budowy przyjechał 20 grudnia 2022 r. Ostatnie elementy dotarły do Babicy 30 stycznia br.

Transport maszyny TBM to było wyjątkowe przedsięwzięcie pod względem logistycznym i technicznym, które wyspecjalizowane firmy przygotowywały przez wiele miesięcy. Tak dużych elementów jeszcze bowiem po polskich drogach nie przewożono.

Do przewozu największych elementów wykorzystane zostały zestawy o bezprecedensowych wymiarach - szerokość 9 m, długość 74 m i waga ok. 260 ton, co łącznie z ładunkiem wyniosło 500 ton! Zestawy składały się z ciągnika balastowego ciągnącego zestaw, dwóch wielkich platform i drugiego ciągnika balastowego - pchającego, który zamykał zestaw. Pozostałe transporty (składające się z jednego ciągnika i platformy) były szerokości od 6 do 8 m i długości 35-40 m.  Takie parametry to było również wyzwanie dla obiektów drogowych. Cała trasa została zaplanowana, a poszczególne odcinki i obiekty inżynierskie poddane szczegółowym ekspertyzom pod kątem przyjęcia tego niecodziennego transportu.  

Nie tylko wielkość ładunku i optymalizacja trasy przejazdu były tutaj wyzwaniem. Priorytetem było bezpieczeństwo użytkowników dróg. Transport, mimo że w godzinach nocnych to jednak odbywał się pod ruchem na drogach publicznych. Konwoje posiadały więc specjalistyczne zabezpieczenie. Były to m.in. tablice VMS (znaki zmiennej treści), mobilne poduszki zderzeniowe za kolumną, piloci kierujący ruchem oraz obstawa Policji.