Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

– To tutaj, przy takich inwestycjach wykuwa się nowe oblicze Europy. To Europa zrównoważonego rozwoju, Europa dobrze skomunikowana i solidarna. Powstanie szlaku Via Carpatia jest niezbędne dla zapewnienia rozwoju Europy Środkowej. Sprawna, wydajna infrastruktura transportowa jest też niezbędnym warunkiem do skutecznej pomocy broniącej swojej niepodległości Ukrainy – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

– Realizacja szlaku Via Carpatia napawa optymizmem. Jesteśmy pod wrażeniem rozmachu, z jakim Polska realizuje tę inicjatywę. Po jej ukończeniu lepiej połączone będą kraje Europy Środkowej, a także znacząco wzrośnie współczynnik określający skomunikowanie Ukrainy z Europą – powiedział Young Tae Kim, Sekretarz Generalny Międzynarodowego Forum Transportu.

Prace budowlane na odcinku S19 Rzeszów Południe - Babica rozpoczęły się w kwietniu 2022 r. Odhumusowano już niemal cały plac budowy, prowadzone są roboty ziemne i prace przy obiektach inżynierskich. Rozpoczął się montaż „Karpatki”, czyli maszyny, która w III kwartale br. rozpocznie drążenie tunelu o długości 2,3 km.

O rozstrzygnięciu konkursu na nazwę maszyny TBM pisaliśmy tutaj: https://www.gov.pl/web/gddkia/wybraliscie-nazwe-dla-maszyny-tbm

W ramach inwestycji wybudowany zostanie nowy, ponad 10-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej o przekroju dwujezdniowym, po dwa pasy ruchu w obu kierunkach. Powstanie też węzeł Babica (węzeł typu trąbka) zlokalizowany w pobliżu skrzyżowania DK19 z DW988.

Zakres prac obejmuje także budowę obiektów inżynierskich, w tym tunelu o długości ponad 2 km, sześciu estakad, dwóch wiaduktów nad S19, bezkolizyjnego przejazdu nad linią kolejową w ciągu istniejącej DK19, trzech przejść dla zwierząt i jednego przejazdu pod S19. W ramach umowy wybudowane zostanie również pierwsze w województwie podkarpackim Centrum Zarządzania Tunelem. Inwestycja obejmuje także budowę dwóch Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP) Lutoryż oraz dwa lądowiska dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (na MOP Lutoryż w kierunku Rzeszowa i przy Centrum Zarządzania Tunelem).   

Odcinek drogi ekspresowej S19 od węzła Rzeszów Południe do Babicy realizowany jest w systemie Projektuj i buduj. Wykonawcą prac jest konsorcjum firm Mostostal Warszawa i Acciona Construcción. Wartość kontraktu to 2 230 165 684,48 zł. Zakończenie prac zaplanowano w połowie 2026 roku. 

W marcu 2022 r. rozpoczęła się jedna z trudniejszych technologicznie budów infrastrukturalnych w Polsce. To ponad 10-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej S19 między Rzeszowem a Babicą. Pagórkowate ukształtowanie terenu wymusza wykonanie estakad i tunelu zlokalizowanego do 100 m pod powierzchnią terenu. Nie bez znaczenia są także skomplikowane i złożone warunki gruntowo-wodne (flisz karpacki) występujące w miejscu planowanej inwestycji.

Tunel o długości 2255 m składał się będzie z dwóch naw, które zostaną połączone 15 przejściami poprzecznymi oraz dodatkowym przejazdem awaryjnym. Każda z naw będzie miała po dwa pasy ruchu oraz dodatkowy pas awaryjny. Technologia, know-how i maszyna do drążenia tunelu (TBM - tunnel boring machine), która ma zostać wykorzystana podczas budowy odcinka S19 Rzeszów Południe - Babica, zostały dostarczone przez firmę Acciona, partnera Mostostalu Warszawa.

Tunel drogowy będzie wykonywany metodą mechanicznego drążenia przy pomocy maszyny TBM z tarczą wiercącą o średnicy 15,2 m. TBM drążąc podziemny obiekt, jednocześnie będzie układać jego obudowę. Konstrukcja tunelu będzie zbudowana z pierścieni (tubingów), na które składają się prefabrykowane elementy żelbetowe. W przypadku tunelu w Babicy, na obudowę wykorzystanych zostanie przeszło 2230 pierścieni (jeden pierścień składa się z 10 elementów), do wyprodukowania których zostanie zużyte blisko 118 tys. m3 betonu.

Na docelowym miejscu obsługi podróżnych w Lutoryżu został zrealizowany tymczasowy zakład  prefabrykacji elementów obudowy tunelu, tzw. tubingów.

Po zakończeniu przerwy zimowej, wykonawca kontynuował będzie prace we wszystkich branżach. Duży nacisk zostanie położony na rozpoczęcie wiercenia tunelu, tj. montaż maszyny TBM od strony portalu południowego w Babicy na specjalnie przygotowanym zapleczu, uruchomienie prefabrykacji elementów tubingów do wykonania pierścienia tunelu oraz cała logistyka związana z dostarczeniem prefabrykatów na miejsce i usunięciem urobku z wiercenia. Wykonawca planuje wykonywanie obudowy tunelu w hali prefabrykacji w ilości 50 tubingów dziennie, czyli pięć pierścieni każdego dnia, co daje 10 m obudowy tunelu. Od strony portalu północnego wykonawca skupi się na przygotowaniu i zabezpieczeniu portalu wraz z osuwiskami oraz wykonaniu zaplecza do nawrotu maszyny TBM. 

Szlak Via Carpatia to kluczowy korytarz transportowy łączący Europę Północną i Południową. Na terenie Polski trasa będzie miała około 700 km długości. W eksploatacji jest już blisko 260 km tego szlaku, a w realizacji prawie 280 km.

Na terenie Polski w skład szlaku drogowego Via Carpatia wchodzą odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19 przebiegające przez teren pięciu województw - podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego.

W woj. podkarpackim S19 będzie miała docelowo długość ok. 169 km, a tak przedstawia się stan jej realizacji w naszym województwie:      

• 81,8 km - oddane do ruchu (odcinki: Lasy Janowskie - Rzeszów Południe),   
• 72,9 km - w realizacji (w budowie: Rzeszów Południe - Babica oraz w systemie Projektuj i buduj: Babica - Jawornik, Domaradz - Krosno, Krosno - Miejsce Piastowe, Miejsce Piastowe - Dukla, Dukla - Barwinek i dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn. - Jasionka),   
• 11,6 km - w przygotowaniu (na etapie przetargu: Jawornik - Lutcza, Lutcza - Domaradz).