Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Konieczność zastosowania elementów ochrony środowiska jest przy okazji każdej inwestycji drogowej analizowana etapowo, równolegle do szczegółowości przygotowywanej dokumentacji projektowej. W pierwszej kolejności w ramach Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego przygotowywany jest raport o oddziaływaniu na środowisko, który jest podstawą do uzyskania decyzji środowiskowej. Wydaje ją właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska. Drugim etapem jest wykonanie Koncepcji programowej, która jest przygotowywana w oparciu o uzyskaną decyzję środowiskową. Ostatnią fazą przed rozpoczęciem realizacji robót jest przygotowanie dokumentacji do uzyskania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). W ramach tego etapu przewidziane jest przeprowadzenie powtórnej analizy środowiskowej i wykonanie raportu do ponownej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Zatwierdzeniem wskazanych rozwiązań chroniących środowisko przed negatywnym oddziaływaniem drogi jest postanowienie wydane przez właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska (RDOŚ). W oparciu o zapisy tego dokumentu, po uzyskaniu decyzji ZRID, realizowana jest inwestycja w zakresie elementów środowiskowych.

Konieczność budowy ekranów akustycznych dla S2 POW została w pierwszej kolejności określona w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydanej przez RDOŚ w Warszawie w 2011 r. Następnie ich lokalizacja i wysokość zostały przeanalizowane powtórnie w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko na etapie uzyskiwania decyzji ZRID i postanowienia RDOŚ w Warszawie z 2017 r. W obu dokumentach wskazano nowe lokalizacje i wysokości ekranów akustycznych. Zmiany dotyczące ekranów w stosunku do decyzji środowiskowej wynikały w dużej mierze ze zmiany w 2012 r. obowiązujących norm hałasu. Ponowna ocena oddziaływania na środowisko musiała opierać się na aktualnych w tamtym czasie przepisach prawa, a więc już na nowych normach. Weryfikacja zapisów decyzji środowiskowej w ramach ponownej oceny wynikała jednak nie tylko ze zmian przepisów, ale uwzględniła również konkretne rozwiązania drogowe (np. niweletę drogi), a także zaktualizowane zagospodarowanie terenu.

Wspomniana powyżej procedura ponownej oceny oddziaływania na środowisko w ramach uzyskiwania decyzji ZRID odbywa się z udziałem społeczeństwa. Przewidywała ona m.in. możliwość zapoznania się z raportem oddziaływania na środowisko. Wojewoda Mazowiecki zgodnie z przepisami prawa zapewnił udział społeczeństwa, udostępnił dokumentację sprawy i przyjmował uwagi oraz wnioski. Pisma oraz e-maile były składane zarówno przez osoby prywatne, stowarzyszenia, przedstawicieli firm, jak również przez Radnych oraz Władze Dzielnic m.st. Warszawy. Wszystkie uwagi i wnioski w nich zawarte były przeanalizowane przez RDOŚ w Warszawie.

Zakres zaprojektowanych i wybudowanych ekranów wynika ściśle z przeprowadzonych analiz i modelowania akustycznego. Rozwiązania w tym zakresie są składową raportu ocenianego przez RDOŚ, a ostateczne, wiążące GDDKiA warunki określone zostały w treści postanowienia RDOŚ w Warszawie wydanego w 2017 r. z uwzględnieniem opisanych wyżej procedur.

GDDKiA nie miała i nie ma możliwości zrealizowania zabezpieczeń w większym lub mniejszym zakresie niż wynika to z postanowień RDOŚ, ponieważ stanowiłoby to naruszenie prawa. Nie ma też możliwości wcześniejszego przeprowadzenia analizy porealizacyjnej. Reguluje to decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach oraz postanowienia RDOŚ. To w nich wskazane są konkretne zabezpieczenia i określone warunki dotyczące wykonania analizy porealizacyjnej, czyli opracowania, które oceni rzeczywisty wpływ inwestycji na środowisko po jej wybudowaniu. Wskazano nie tylko zakres koniecznych do wykonania badań i analiz, ale również terminy ich wykonania. W związku z powyższym, badania skuteczności zabezpieczeń akustycznych w ramach analizy porealizacyjnej będą wykonane przez GDDKiA po upływie roku od oddania całej inwestycji, pomiędzy węzłami Puławska i Lubelska, do użytkowania.

Pomiary, na podstawie których będzie można stwierdzić ewentualne przekroczenia norm hałasu, muszą być wykonane odpowiednią aparaturą pomiarową oraz w określony sposób, wskazany w regulacjach prawnych. Wyniki pomiarów wykonanych np. za pomocą urządzeń nieposiadających właściwej kalibracji lub wykonane w niewłaściwych warunkach atmosferycznych nie mogą być podstawą do nałożenia obowiązku dobudowy ekranów. Zgodnie z przepisami prawa nie można na ich podstawie stwierdzić przekroczenia norm. Należy również nadmienić, że zabezpieczenia akustyczne mogą powstać wyłącznie w celu ochrony terenów, które są zakwalifikowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub na podstawie klasyfikacji gminy jako tereny wymagające zabezpieczenia przed hałasem. Oznacza to często, że kluczowym elementem decydującym o zastosowaniu bądź nie zastosowaniu ochrony akustycznej dla danego terenu, są zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, za których sporządzenie odpowiadają m.in. Gmina Wiązowna oraz dzielnice m.st. Warszawy - Wawer i Wilanów. Plany uchwalane są odpowiednio przez Radę Gminy Wiązowna oraz Radę m.st. Warszawy.

W oparciu o wiążącą GDDKiA decyzję i postanowienia RDOŚ w Warszawie, analizę porealizacyjną możemy przeprowadzić po roku od udostępnienia trasy kierowcom, nie wcześniej. Jeśli jednak zainteresowane gminy lub dzielnice m.st. Warszawy wykonają właściwe pomiary hałasu, mają możliwość zainicjowania odrębnego postępowania administracyjnego dotyczącego ograniczenia oddziaływania akustycznego drogi.

Należy podkreślić, że GDDKiA może wydatkować środki publiczne na dodatkowe zabezpieczenia akustyczne na S2 POW wyłącznie na podstawie decyzji Marszałka Województwa Mazowieckiego. Nie ma znaczenia, co będzie podstawą jej wydania – czy analiza porealizacyjna wykonana przez GDDKiA, czy inne pomiary uznane przez Marszałka za właściwe.