Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Tunel, który zostanie oddany do użytkowania już jutro, jest w pełni wyposażony w system wentylacji, oświetlenia, monitoringu, wideodetekcji, nagłośnienia i komunikacji radiowej. Posiada także instalację wykrywania i sygnalizacji pożaru, jak również cały szereg zautomatyzowanych systemów mających zapewnić kierowcom zarówno bezpieczeństwo, jak i odpowiedni komfort podróżowania.  

Przed udostępnieniem tunelu do ruchu, wszystkie zamontowane systemy oraz elementy jego wyposażenia, które mają zapewnić kierowcom bezpieczeństwo, zostały przetestowane. Przeszły także odbiory techniczne zarówno Państwowej Straży Pożarnej, jak i Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego.  

Dwunawowy tunel wydrążony pod górą w Starych Bogaczowicach ma długość ok. 2300 m. Każda z naw posiada dwa pasy ruchu po 3,5 m szerokości, pas awaryjny o szerokości 2,5 m, obustronne chodniki dla obsługi i ewakuacji (1 m szerokości) oraz opaski techniczne (0,5 m). Wysokość skrajni wynosi 4,7 m.   

Obie nawy są połączone dziewięcioma przejściami ewakuacyjnymi, rozmieszczonymi co 237,5 m. Osiem z nich stanowi drogę ewakuacyjną dla pieszych, a jeden to przejazd awaryjny zlokalizowany w połowie długości tunelu. Pełni on również funkcję przejścia ewakuacyjnego i jednocześnie jest przeznaczony do działań służb ratowniczych. 

Przejścia ewakuacyjne zabezpieczono przed pożarem dwojgiem drzwi o wymiarach 2,2 m x 1,4 m i odporności ogniowej EI120 każde. Oznacza to, że drzwi zachowują odporność ogniową przez 120 minut. 

Po zewnętrznej stronie każdej z naw, co ok. 125 m, rozmieszczone są punkty alarmowe (38 szt.), wyposażone w gaśnice, koce gaśnicze, ręczny ostrzegacz pożarowy oraz telefon alarmowy.  

Na wewnętrznych ścianach tunelu co ok. 250 m zabudowane zostały nisze hydrantowe, zaopatrzone w hydrant nadziemny oraz w zawór odcinający.  

Dodatkowo na całej długości każdej z naw, co ok. 100 m wykonane zostały nisze utrzymaniowe (92 szt.), które mają na celu utrzymanie w prawidłowego drenażu obudowy tunelu. 

Bardzo ważnym elementem wyposażenia tunelu jest oświetlenie, które wykonano w technologii LED. Oprawy oświetlenia wjazdowego dostosowują się automatycznie do natężenia oświetlenia słonecznego na zewnątrz tunelu. Dzięki temu kierowca nie doznaje szoku spowodowanego nagłą zmianą natężenia światła, a jego wzrok stopniowo przyzwyczaja się do oświetlenia panującego w tunelu. Dodatkowo każda z naw dysponuje oświetleniem przejazdowym, antypanicznym, awaryjnym i ewakuacyjnym („ludzik” stale podświetlony wskazujący kierunek do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego) i orientacyjno-krawężnikowym. W sumie obiekt ten posiada ponad 3000 źródeł światła.  

Konstrukcja tunelu posiada wysoką klasę odporności ogniowej. Podobnie jest w przypadku pomieszczeń technicznych, w których znajdują się urządzenia zasilające oraz te, które są niezbędne podczas ewentualnego pożaru.  

Z kolei punkty alarmowe, ze względu na hałas utrudniający rozmowę z operatorem, zostały wydzielone od jezdni przeszklonymi drzwiami wykonanymi ze stali nierdzewnej. W sytuacji zagrożenia w jednej z naw tunelu, druga nawa stanowi drogę ewakuacji. Wówczas za pomocą komunikatów głosowych podróżni zostaną zobowiązani do opuszczenia swoich pojazdów i skierowania się do nawy sąsiadującej, skąd udadzą się na zewnątrz najbliższego portalu (północnego lub południowego).  

Na wypadek pożaru, w tunelu zainstalowane są cztery komplety centrali pożarowych, które umożliwiają kontrolę pracy urządzeń w systemie sygnalizacji pożarowej.  

W nawach tunelu zainstalowany został liniowy detektor temperatury, w niszach alarmowych zainstalowano punktowe detektory dymu i temperatury oraz ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP). W przejściach ewakuacyjnych zostały zainstalowane punktowe detektory dymu i temperatury oraz moduły kontrolno-sterujące i zasilacze pożarowe. Budynki techniczne zostały zabezpieczone punktowymi detektorami dymu oraz dymu i temperatury, natomiast pomieszczenia ruchu elektrycznego zostały zabezpieczone detektorami zasysającymi. W budynkach rozmieszczono dodatkowo przyciski ROP. 

Zapewniona jest również łączność alarmowa i system ostrzegania pożarowego poprzez 60 ręcznych ostrzegaczy pożarowych, 62 sztuki czujników dymu oraz cztery komplety światłowodowych czujek liniowych ciepła (czyli przewodów zamocowanych na całej długości obydwu naw tunelu). W przejściach ewakuacyjnych, głównych nawach tunelu oraz na jego portalach zainstalowane zostały głośniki tunelowe oraz głośniki tubowe emitujące ostrzeżenia i polecenia w przypadku wystąpienia sytuacji alarmowych. Tunel wyposażony jest również w interkomy zlokalizowane w niszach sygnalizacyjnych. Dodatkowo, przed wjazdem do tunelu – zarówno od strony północnej jak i południowej – znajdują się kioski SOS.  

W celu zapewnienia wydajnej wentylacji tunelu zamontowano wentylatory strumieniowe - w nawie zachodniej 10 szt. i nawie wschodniej 23 szt. - o mocy silnika 34kW każdy. Dodatkowo tunel został podzielony na strefy wykrywania pożaru. Każdy zestaw wentylatorów strumieniowych i układ pomiaru prędkości strumienia powietrza znajduje się w innej osobnej strefie wykrywania pożaru. W razie wybuchu pożaru w tunelu system wykrywania pożaru wykryje pożar i jego lokalizację. Zostanie aktywowana odpowiednia strefa wykrywania pożaru, w efekcie czego wentylatory strumieniowe zaczną wytwarzać „prędkość” dla strumienia powietrza w kierunku ruchu pojazdów, aby pozbyć się dymu z tunelu przez portal wyjazdowy.  

Na system monitoringu wizyjnego w tunelu i poza nim składają się kamery obrotowe, stałopozycyjne oraz kamery wideodetekcji (dualne). Te ostatnie rejestrują detekcję dwutorowo (poprzez dwa obiektywy): obrazu widzialnego i obrazu termowizyjnego. Pozwala to na szybsze wykrywanie zdarzeń, nawet kiedy nawa wypełniona jest dymem. Dodatkowo tunel przed wjazdem do każdej z naw wyposażono w czujniki pomiaru wysokości pojazdów. 

Celem wyeliminowania oblodzenia nawierzchni zamontowano odpowiedni system ogrzewania na wjazdach do tunelu, zarówno na portalu południowym, jak północnym. 

Inwestycję tunelową uzupełniają dwa budynki techniczne, Centrum Zarządzania Tunelem zlokalizowane na węźle Bolków i rezerwowe Centrum Zarządzania Tunelami w budynku technicznym. Centrum Zarządzania Tunelami pracować będzie całodobowo, mając do dyspozycji m.in. ścianę wizyjną, która pozwala na stały monitoring, centralę PPOŻ, stację operatorską łączności alarmowej oraz stacje mikrofonowe DCS (Digital Communication System), w tym też stacje dla straży pożarnej. Dyspozytorzy Centrum będą mieć również dostęp do paneli sterowania wentylacją w trybie pożarowym, rozdzielni zasilania dyspozytorni czy też zasilacza napięcia bezprzewodowego. 

Co więcej, tunel posiada poczwórne zabezpieczenie zasilania, zarówno z zewnętrznych linii energetycznych – zasilanie podstawowe i rezerwowe, jak i awaryjnych agregatów prądotwórczych oraz baterii UPS. Oznacza to, że w przypadku braku zasilania z zewnątrz, dostawę energii zapewniają automatycznie załączające się agregaty prądotwórcze.  

Na odcinku drogi ekspresowej S3 pomiędzy węzłami Bolków i Kamienna Góra wybudowany został jeszcze jeden dwunawowy tunel drogowy (TS-32) o długości 320 metrów. Posiada on dodatkowy (trzeci) budynek techniczny oraz wyposażenie zgodne ze standardami tunelu TS-26. Oba tunele, jak i trzy budynki techniczne, objęte są jednym systemem sterowania tunelami, nad którym realizowany będzie całodobowy nadzór z Centrum Zarządzania Tunelami zlokalizowanym w Obwodzie Utrzymania Drogowego Bolków. 

4 czerwca 2024 r. w tunelu TS-26 zostały przeprowadzone ćwiczenia praktyczne, oparte o tzw. czarne scenariusze, czyli sytuacje, które mamy nadzieję nigdy się nie wydarzą. W ćwiczeniach uczestniczyli: Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu wraz z jednostkami terenowymi, Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu wraz z jednostkami terenowymi, Pogotowie Ratunkowe, Dolnośląski Urząd Wojewódzki, Wojskowa Komenda Transportu, 10 Brygada Kawalerii Pancernej ze Świętoszowa oraz Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.   

Testy miały na celu przede wszystkim sprawdzenie systemów powiadamiania właściwych organów o zdarzeniach (w tym proces powiadamiania przez pracowników obsługi tunelu odpowiednich służb ratowniczych). W sposób praktyczny zweryfikowane zostały procedury koordynacji i współdziałania służb uczestniczących w działaniach ratowniczych. Doskonalono taktykę oraz proces podejmowania decyzji, prowadzenie ewakuacji z tunelu, wstrzymanie lub ograniczenie ruchu w tunelu, a także organizowanie przejazdów alternatywnych. 

Budowa drogi ekspresowej S3 Bolków - Kamienna Góra jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Łączny koszt inwestycji wyniósł ok. 1,9 mld zł, a dofinansowanie ze środków UE to ponad 928 mln zł.