Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Przypomnijmy, że budowa dwujezdniowej drogi ekspresowej, która w przyszłości połączy się z czeską autostradą D11, została podzielona została na dwa odrębne zadania. Na odcinku Bolków - Kamienna Góra Północ (zad. III) zaawansowanie prac wynosi ok. 54 proc. Natomiast na odcinku Kamienna Góra Północ - Lubawka (granica państwa) (zad. IV) ok. 79 proc.

Na tym odcinku zostanie wybudowana dwujezdniowa droga ekspresowa o długości ok. 16,1 km. Każda jezdnia będzie miała po dwa pasy ruchu i pas awaryjny. Powstają tu również dwa dwunawowe tunele drogowe - tunel TS-26 o długości ok. 2300 m, pomiędzy miejscowościami Sady Górne, Stare i Nowe Bogaczowice, oraz tunel TS-32 o długości ok. 320 m niedaleko miejscowości Gostków. Wykonawcą robót jest konsorcjum firm PORR (lider) i PORR Bau (partner). Wartość umowy wynosi ponad 1,5 mld zł.  Po uzyskaniu 21 sierpnia 2020 r. decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) wykonawca przystąpił do robót przygotowawczych, a następnie branżowych.  

Drążenie tunelu od strony portalu południowego rozpoczęło się w grudniu 2020 roku, natomiast od strony północnej przystąpiono do prac drążeniowych w marcu 2021 roku.   
Na konstrukcję tunelu TS-26 składają się dwie nawy główne dla ruchu pojazdów: lewa (wschodnia) o długości 2 301 m i prawa (zachodnia) o długości 2 272 m, osiem przejść ewakuacyjnych poprzecznych i jeden przejazd awaryjny w środku tunelu. Dłuższy tunel wydrążony został metodą górniczą w technologii NATM (ang. New Austrian Tunnelling Method, pol. Nowa austriacka metoda), która została wybrana m.in. ze względu na budowę geologiczną górotworu, przekrój poprzeczny tunelu oraz jego długość. Podstawową zasadą metody NATM jest drążenie przy wykorzystaniu możliwie w jak największym stopniu efektu samonośności górotworu, będącego podstawowym elementem obudowy wstępnej.  Najważniejszymi czynnościami przy tej metodzie drążenia tunelu jest prawidłowe wykonanie wyłomu, wykorzystanie naturalnego rozkładu naprężeń oraz bezzwłoczne wykonanie obudowy wstępnej. Zakończono już wykonanie obudowy wstępnej i trwają prace związane z obudową ostateczną. W obu nawach wykonane będzie 185 segmentów, z czego do dziś w nawie wschodniej wykonano pięć, a nawie zachodniej trzy. W ramach realizacji obudowy ostatecznej wykonawca zakłada wbudować łącznie ok. 94 tys. m³, do dziś wbudowowano ok. 20 tys. m³. W zakresie stali zakłada się wbudowanie ok. 4,5 tys. ton w obie nawy. Dotychczas wbudowano ok. 854 t. W zakresie geomembrany zakłada się wbudowanie ok. 119 tys. m² izolacji, do dziś wykonano ok. 2,8 tys. m². 

Krótszy tunel drogowy realizowany jest w technologii Cut&Cover, czyli w tzw. otwartym wykopie. Oznacza to, że w pierwszym etapie robót wykonywany został głęboki wykop, aż do poziomu fundamentów tunelu, a następnie wykonywana jest żelbetowa konstrukcja. Stan zaawansowania prac w tym tunelu przekroczył już półmetek. Z wykopu wywieziono 223 tys. m3 materiału skalnego, co w przeliczeniu stanowi pojemność 744 basenów olimpijskich. W sumie do wykonania jest łącznie 27 segmentów, które składają się z ław fundamentowych, ścian i kalot. Dotychczas w całości w nawie wschodniej i w nawie zachodniej wykonano kolejno: 25 z 27 ław fundamentowych, 54 z 81 ścian oraz 26 z 81 kalot. Łącznie wykonano 105 elementów z 189 do wykonania.  

Pozyskany urobek z budowy tuneli został w pełni zagospodarowany i wykorzystany do wykonywania nasypów drogowych, wykonania nasypów pod przyczółki mostowe oraz zasypki obiektów inżynierskich.  

Warunki atmosferyczne sprzyjają prowadzeniu prac na wszystkich frontach robót. Ogólne zaawansowanie robót w zakresie branży drogowej wynosi 36 proc., w zakresie robót branżowych 43 proc., w zakresie robót mostowych 50 proc., a w zakresie robót tunelowych 66 proc.  

1. Zakłada się wbudowanie ok. 214 tys. ton mas bitumicznych, co jest równoznaczne z wagą 21 wież Eiffla.  

2. Podczas jednego zabioru, wiercono od 150 do 190 otworów strzałowych. Na ich wypełnienie potrzeba było od 100 do 140 kg materiału wybuchowego na każdy metr bieżący. 

3. W ramach realizacji obudowy ostatecznej tunelu TS-26 zakłada się wbudowanie łącznie ok. 94 tys. m3 betonu, co pozwoliłoby na wykonanie 32 kopuł Hal Stulecia we Wrocławiu. 

4. W tunelu TS-26 zakłada się wbudowanie ok. 4,5 tys. ton stali w obie nawy, co jest porównywalne z wagą ok. 22 samolotów Boeing 747 Jumbo Jet 

5. Łączna ilość zbrojenia potrzebna do wybudowania tunelu TS-32 wynosi ok. 2 tys. ton, co odpowiada wadze 12 Jumbo Jetów.  

Odcinek będzie miał długość ok. 15,3 km i tak jak na poprzednim będzie miał dwie jezdnie po dwa pasy ruchu w każdą stronę wraz z pasem awaryjnym. Wykonawcą tego odcinka jest konsorcjum firm Mosty Łódź (lider) i ONDE (partner). Wartość umowy dla tego odcinka wynosi prawie 900 mln zł. Planowany termin zakończenia robót budowlanych to I połowa 2023 r.  

Na zadaniu realizowane są trzy węzły drogowe: Kamienna Góra Północ, Kamienna Góra Południe, Lubawka oraz Punkt Kontroli Granicznej. Poza przebudową istniejącego układu drogowego, sieci i infrastruktury towarzyszącej, wykonanych zostanie 16 obiektów inżynierskich w ciągu i nad drogą S3 oraz 13 przepustów dla celów ekologicznych (przejścia dla małych zwierząt i płazów).  

W I połowie 2022 roku zakończyło się nasuwanie pięciu estakad, których długość wynosi od 435 do prawie 600 m. Łączna długość obiektów wynosi prawie 4,5 km, co stanowi ok. 29 procent całej realizowanej trasy. Sporym wyzwaniem dla wykonawcy były prace związane z nasuwaniem wszystkich estakad w jednym czasie. Technologia nasuwania podłużnego ma swoje zalety, m.in. ograniczenie przestrzeni, na której prowadzone są prace budowlane, prace można prowadzić niezależnie od warunków atmosferycznych. Za pomocą tej metody możliwe jest wykonywanie obiektów nad czynnymi drogami, jak to miało miejsce na realizowanym węźle Kamienna Góra Północ, gdzie obiekt znajduje się bezpośrednio nad drogą krajową nr 5.  

W ostatnim miesiącu na terenie budowy pracowało średnio 230 jednostek sprzętowych (m.in. koparki, spycharki, dźwigi, betonowozy) oraz 514 osób. Na początku czerwca br. nastąpiła zmiana organizacji ruchu na DK5, gdzie otwarte zostało rondo na węźle Kamienna Góra Północ. Ukończono wykopy w gruntach skalistych w dwóch lokalizacjach. Do zrealizowania pozostało ok. 30 proc. warstw konstrukcyjnych z kruszyw. Obecnie realizowane prace dotyczą robót bitumicznych na trasie głównej, drogach bocznych i węzłach. Trwają prace wykończeniowe na obiektach inżynierskich. Umacniane są pobocza z kruszywa łamanego, humusowane są skarpy i pasy rozdziału. Niebawem rozpoczną się prace związane z zagospodarowaniem terenów pod obiektami oraz w terenach zielonych.

1. Powierzchnia wszystkich obiektów inżynierskich na zadaniu IV stanowi 16 pełnowymiarowych boisk piłkarskich 

2. Powierzchnia nawierzchni bitumicznej, która zostanie ułożona tym odcinku S3, jest równa powierzchni 55 boisk piłkarskich; 

3. Powierzchniowa ilość nasadzeń pomiędzy Kamienną Górą, a granicą państwa w Lubawce, przekracza powierzchnię ogrodu botanicznego we Wrocławiu. 

4. Ilość stali zbrojeniowej wykorzystanej w obiektach inżynierskich równa jest wadze 100 Jumbo Jetów 

5. Z betonu wykorzystanego do budowy obiektów inżynierskich można wykonać 60 kopuł Hali Stulecia we Wrocławiu 

6. Ilość m³ wykopu pod trasę główna jest równa objętości 625 basenów olimpijskich 

Umowna wartość drogi ekspresowej S3 od Bolkowa do Lubawki szacuje się na prawie 2,5 mld zł. Inwestycja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.