Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Ówcześnie, na podstawie danych z GPR 2015, nie wynikała konieczność rozbudowy istniejącej drogi do przekroju 2x3 (ani potrzeby zapewnienia rezerwy terenowej dla takiego przekroju), za wyjątkiem odcinka pomiędzy węzłami Jęzor i Brzęczkowice oraz zakładano, że poprawa przepustowości nastąpi wyłącznie z uwagi na korektę geometrii węzłów. Dodatkowo należy pamiętać, iż na tym odcinku:  od 2017 r. (zawarcie porozumienia z Gminą Sosnowiec) do chwili obecnej, opracowywany jest Projekt budowy węzła drogowego Klimontów wraz z częściową rozbudową drogi ekspresowej S1. Projekt opracowywany przez Gminę również nie zakłada docelowego przekroju na drodze ekspresowej;  w zarządzie koncesjonariusza autostrady A4 pozostaje węzeł Brzęczkowice, który nie został ujęty w zakresie rozbudowy w ramach prac projektowych na drodze S1. Planujemy jego rozbudowę w ramach prac na autostradzie A4 na odcinku węzeł Murckowska – węzeł Byczyna, dla którego procedowany jest obecnie Program Inwestycji.

Projektując przebudowę czy rozbudowę drogi, bazujemy na założeniach, których potwierdzenie lub errata powinny wynikać z analiz i opracowań zleconych profesjonalnym wykonawcom prac projektowych. Realizacja dalszych etapów procesu inwestycyjnego to tylko następstwo analiz, wyborów i decyzji oraz ich korekt, w związku z naturalnym procesem zdobywania większej wiedzy o uwarunkowaniach i zmieniającym się otoczeniu. Jakie czynniki braliśmy i bierzemy pod uwagę przy planowaniu i projektowaniu drogi S1? Wyjaśniamy to poniżej.

Ponadstandardowy wzrost ruchu potwierdziły wyniki GPR 2020, a prowadzone prace projektowe i skorygowane prognozy ruchu wymagały analiz docelowych przekrojów dróg wg. Wytycznych poszerzania jezdni dróg zamiejskich i ulic o dodatkowe pasy ruchu (WRD-23). Wyniki opracowań projektowych wskazują na konkretne scenariusze rozbudowy analizowanych odcinków drogi ekspresowej do przekroju docelowego. Obecnie, z uwagi na zróżnicowanie zaawansowania zadań (od procedur przetargowych na projektowanie, do zleconych opracowań projektowych), prowadzone są analizy, które pozwolą określić możliwości formalno-prawne wynikające m.in. z Prawa Zamówień Publicznych i określające skutki planowanych działań. Zakończenie analiz planowane jest na przełom października i listopada br. i wówczas zostanie podjęta decyzja, jaki przekrój jest optymalny dla drogi S1 na odcinku Dąbrowa Górnicza – Lędziny. Możliwe są jednak różne scenariusze dla poszczególnych odcinków, w tym m. in.:

• korekta rozwiązań do przekroju 2x3 pasy ruchu lub większych (w. Jęzor - w. Brzęczkowice)
• pozostawienie przekroju 2x2 pasy ruchu z dostosowaniem obiektów inżynierskich pod docelowy przekrój 2x3 pasy ruchu oraz zapewnienie rezerwy terenu pod trzeci pas ruchu
• zrealizowanie remontu drogi z pozostawieniem obecnego przekroju.

W 2018 r., na etapie wykonywania Koncepcji programowej budowy drogi ekspresowej S1 od węzła Kosztowy II w Mysłowicach do węzła Suchy Potok w Bielsku-Białej, wykonano prognozy i analizy ruchu. Wyniki wskazywały, że średni dobowy ruch dla:

• pierwszego roku po oddaniu drogi do użytkowania natężenie pojazdów wynosić będzie do 37 tys. pojazdów i nie przekracza granicznych natężeń (43-50 tyś. pojazdów na dobę) dla przekrojów 2x2
• dziesiątego roku po oddaniu drogi do użytkowania natężenie pojazdów wynosić będzie do 46 tys. pojazdów i również nie przekracza granicznych natężeń (53-60 tyś. pojazdów na dobę) – i mieści się w zakresach dla przekrojów 2x2 oraz 2x3
• dla trzydziestego roku po oddaniu drogi do użytkowania natężenie pojazdów wynosić będzie do 70 tys. pojazdów i wymaga zastosowania przekrojów większych niż 2x2.

Wykonane analizy drogi o przekroju 2x2 (zgodnie z rekomendowanymi przez Ministerstwo Infrastruktury - Wytycznymi poszerzania jezdni o dodatkowe pasy ruchu w zależności od przewidywanego natężenia ruchu drogowego) wskazywały, że dla okresu od 2023 r. do 2033 r. swoboda ruchu będzie na poziomie zadowalającym i pozwalającym na swobodne, komfortowe i bezpieczne korzystanie z drogi.

Bazując na analityce i metodyce założeń, okazuje się, iż według prognoz ruchowych około 2043 r. swoboda ruchu obniży się, jednak wciąż będzie można poruszać się z zadowalającą prędkością po drodze, przy zachowaniu równomierności ruchu. Dopiero około roku 2053 swoboda ruchu obniży się do poziomu skutkującego ograniczoną swobodą prowadzenia pojazdów i na podstawie tych analiz zapadła decyzja, iż droga ekspresowa S1 na odcinku Mysłowice – Bielsko-Biała zostanie zrealizowana w przekroju 2x2 z rezerwą wewnętrzną umożliwiającą rozbudowę S1 o dodatkowe pasy ruchu.

Ważne, aby podjąć odpowiedzialne decyzje, w oparciu o wiarygodne dane i wskaźniki.

Weryfikacja przyrostów natężeń ruchu, wynikająca z kolejnych pomiarów GPR (rozpoczynając od 2030) będzie miała istotny wpływ na czas podjęcia działań związanych z dobudową trzeciego pasa. Mając na względzie fakt, iż proces inwestycyjny trwa około 10 lat,zakłada się, że prace powinny zostać uruchomione najpóźniej w 2043 roku.

Brak ujęcia rozbudowy S1 na tym odcinku do przekroju docelowego 2x2 w Rządowym Programie Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.) wskazuje na efektywne działanie GDDKiA. Wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu 2020 dla S1 na odcinku Żywiec – Zwardoń nie wykazują obecnie na wyczerpanie się przepustowości istniejącego jednojezdniowego przekroju drogi ekspresowej, a pojawiające się niedogodności w sąsiedztwie węzłów zasadniczo wynikają z parametrów lub ograniczeń na sieci pozostałych dróg publicznych.

Najtrudniejsze i najkosztowniejsze elementy tego odcinka S1 realizowane są już w układzie docelowym - dwujezdniowym. Na odcinku Przybędza – Milówka w dwujezdniowym układzie powstaje 4,8 km część tego odcinka budowanej drogi S1. Udostępnienie do użytkowania tzw. obejścia Węgierskiej Górki i przeprowadzenie pomiarów ruchu po ustabilizowaniu się rozkładu ruchu w regionie stanowić będzie podstawę do podjęcia decyzji o ewentualnej rozbudowie na odcinku Żywiec Soła – Przybędza, czy też realizacji kolejnych elementów infrastruktury dróg krajowych. Nasze analizy wskazują, że pierwsza weryfikacja natężeń ruchu powinna nastąpić nie wcześniej niż po GPR 2040.

Ponadto, słowacki odcinek przygraniczny autostrady D3 Svrčinovec – Skalite (zawierający tunele i estakady) został zrealizowany w przekroju jednojezdniowym, a ewentualna rozbudowa tego odcinka uzależniona jest od znaczącego wzrostu ruchu. Dlatego też w bezpośrednim sąsiedztwie granicy konieczna będzie równoległa rozbudowa drogi S1 i D3, co po stronie polskiej może wiązać się z koniecznością budowy drugiej nawy tunelu w Lalikach.