Ślub możecie wziąć, jeśli:

• jesteście pełnoletni,
• nie jesteście w związku małżeńskim,
• nie jesteście ze sobą spokrewnieni w linii prostej oraz nie jesteście rodzeństwem (na przykład nie może wziąć ślubu ojciec z córką, brat z siostrą),
• nie jesteście ze sobą spowinowaceni w linii prostej (na przykład nie może wziąć ślubu synowa i teść),
• nie jesteście w stosunku przysposobienia (osoba adoptująca i osoba adoptowana).

Jeśli kobieta jest niepełnoletnia, ale ukończyła 16 lat – może wziąć ślub, jeżeli uzyska na to zgodę sądu.
Jeśli osoby są ze sobą spowinowacone – mogą wziąć ślub, jeżeli uzyskają na to zgodę sądu.
Jeśli osoba jest dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym – może wziąć ślub, jeżeli uzyska na to zgodę sądu.
Osoby całkowicie ubezwłasnowolnione nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego.

Jeśli chcecie wziąć ślub:

• w urzędzie – udajcie się do USC, w którym chcecie się pobrać,
• poza urzędem – udajcie się do USC właściwego dla miejsca, które wybraliście na miejsce ślubu.

Przed wizytą w USC przygotujcie:

• wasze dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszporty) – do okazania,
• dowód opłaty skarbowej – możecie zapłacić w kasie urzędu albo przelewem na konto urzędu,
• jeśli jest potrzebne – zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa, 
• jeśli będziecie korzystali z pomocy pełnomocnika – zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika wraz z pełnomocnictwem,
• jeśli nie masz polskich aktów stanu cywilnego (a jesteś obywatelem Polski), przygotuj:
  • zagraniczny odpowiednik aktu urodzenia,
  • a jeśli byłeś wcześniej w związku małżeńskim, przygotuj zagraniczny odpowiednik aktu małżeństwa wraz z dokumentem, który potwierdzi ustanie albo unieważnienie małżeństwa albo dokumentem, który potwierdzi nieistnienie małżeństwa.

Uwaga! Jeśli jedno z narzeczonych jest cudzoziemcem:

• ta osoba musi złożyć dokument, który potwierdzi, że może zawrzeć związek małżeński według prawa, które obowiązuje w kraju, z którego pochodzi (dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem ta osoba może wziąć ślub). Jeśli uzyskanie takiego dokumentu jest wyjątkowo trudne, czyli istnieją trudne do przezwyciężenia przeszkody (na przykład: w kraju pochodzenia jest wojna), sąd może zwolnić z obowiązku złożenia takiego dokumentu – wówczas sąd ustali, czy ta osoba może wziąć ślub. W takiej sytuacji musicie mieć ze sobą orzeczenie sądu w tej sprawie. Osoba, która jest cudzoziemcem musi złożyć wniosek do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania,
• jeśli na podstawie złożonych dokumentów kierownik USC nie będzie mógł ustalić danych, które musi wpisać do aktu małżeństwa (ustalenie danych osoby i jej stanu cywilnego), może zwrócić się do tej osoby (cudzoziemca), aby przedłożyła: 
  • odpis aktu urodzenia, 
  • a jeśli osoba ta była wcześniej w związku małżeńskim:
    • odpis aktu małżeństwa z informacją o tym, że osoba nie jest już w tym związku małżeńskim (to jest z adnotacją o ustaniu, unieważnieniu albo nieistnieniu małżeństwa) 
      lub
    • odpis aktu małżeństwa z dokumentem, który potwierdzi ustanie lub unieważnienie małżeństwa albo dokumentem, który potwierdzi nieistnienie małżeństwa,
• wszystkie dokumenty sporządzone w obcym języku, musicie urzędowo przetłumaczyć. Takie tłumaczenie może zostać przygotowane przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula,
• jeśli chociaż jedno z was nie portafi porozumieć się z kierownikiem USC, na przykład nie mówi po polsku – musicie zapewnić tłumacza lub biegłego.

Jeśli nie jesteście pewni, jakie dokumenty macie złożyć – zapytajcie o to kierownika USC. Oceni waszą sytuację i powie, co macie zrobić.

W czasie wizyty w USC:

• ustalcie termin ślubu,
• złóżcie tak zwane zapewnienie o tym, że nie wiecie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa – zapewnienie przygotuje urzędnik podczas wizyty i da wam do podpisu,
• jeśli zdecydujecie się na ślub poza USC – złóżcie wniosek o ślub poza urzędem.

W umówionym terminie i miejscu kierownik USC udzieli wam ślubu.

• w dowolnym USC,
• poza urzędem, w miejscu, które gwarantuje zachowanie uroczystej formy i bezpieczeństwo uczestników. Kierownik USC może odmówić udzielenia ślubu w wybranym przez was miejscu, jeśli uzna, że nie spełnia ono tych wymagań.

• obowiązkowa opłata skarbowa za sporządzenie aktu małżeństwa wynosi 84 zł,
• dodatkowa opłata za ślub poza urzędem na wasze życzenie wynosi 1 000 zł,
• jeśli ślub odbywa się poza urzędem z powodu zagrożenia życia lub zdrowia (na przykład: w szpitalu) albo z powodu pozbawienia wolności (na przykład: w więzieniu) – nie jest pobierana opłata dodatkowa. 

• małżeństwo może zostać zawarte po upływie miesiąca od daty złożenia zapewnienia o tym, że nie wiecie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,
• zapewnienie jest ważne 6 miesięcy – jeśli w tym czasie nie weźmiecie ślubu – musicie ponownie złożyć zapewnienie,
• w szczególnych przypadkach okres oczekiwania na ślub może zostać skrócony. Dowiedz się, w jakich sytuacjach można skrócić okres oczekiwania na ślub.

Jeśli kierownik USC odmówi udzielenia ślubu, dostaniecie pisemną odmowę. Macie wtedy 14 dni na złożenie wniosku do sądu właściwego dla siedziby USC o rozstrzygnięcie, czy przyczyny podane przez kierownika USC uzasadniają jego odmowę. Jeśli odmowa kierownika USC wynika z orzeczenia sądu – nie możecie już złożyć wniosku do sądu o takie rozstrzygnięcie.

Kierownik USC musi potwierdzić dane narzeczonych i świadków, dlatego potrzebne będą:

• wasze dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszporty),
• dokumenty tożsamości świadków (dowody osobiste lub paszporty).

Jeżeli chociaż jedno z was lub jeden z waszych świadków nie portafi porozumieć się z kierownikiem USC, na przykład nie mówi po polsku – musicie zapewnić tłumacza lub biegłego na ślubie.

Kierownik USC sporządzi akt małżeństwa. Dostaniecie bezpłatnie jeden skrócony odpis aktu małżeństwa.

Po złożeniu oświadczeń, że wstępujcie w związek małżeński, zostaniecie poproszeni o złożenie oświadczenia o przyszłym nazwisku. Musicie zdecydować, jakie nazwisko będziecie nosili po ślubie i jakie nazwisko będą nosiły wasze przyszłe dzieci.

Po ślubie możecie:

• zachować swoje dotychczasowe nazwiska, 
• do swojego nazwiska dodać nazwisko współmałżonka. To nazwisko może mieć tylko dwa człony (nazwisko dwuczłonowe) na przykład Nowak-Kowalska,
• zdecydować się na jedno z waszych nazwisk, które będzie waszym wspólnym nazwiskiem.

Jeśli nie złożycie oświadczenia o przyszłym nazwisku – zachowacie swoje dotychczasowe nazwiska.

Jeśli po ślubie będziecie nosić różne nazwiska, musicie zdecydować jakie nazwisko będą nosiły wasze przyszłe dzieci. Możecie wskazać, że dziecko będzie nosiło nazwisko jednego z was albo nazwisko, które powstanie z połączenia waszych nazwisk (nazwisko matki i dodane do niego nazwisko ojca).

Jeśli nie złożycie zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dzieci – będą nosiły nazwisko dwuczłonowe, które powstanie z połączenia waszych nazwisk (nazwisko matki i dodane do niego nazwisko ojca).

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 2224 z późn. zm.)