Klaster 6: cztery otwarte konkursy
11.06.2024
Zadaniem programu Horyzont Europa dla klastra 6 jest zapewnienie możliwości wzmocnienia i zrównoważenia celów środowiskowych, społecznych i gospodarczych oraz skierowanie działalności gospodarczej człowieka na ścieżkę prowadzącą do zrównoważonego rozwoju. Dlatego też paradygmatem leżącym u podstaw klastra 6 jest potrzeba transformacji gospodarki i społeczeństwa UE, aby ograniczyć degradację środowiska, zatrzymać i odwrócić proces spadku różnorodności biologicznej oraz lepiej zarządzać zasobami naturalnymi, przy jednoczesnej realizacji celów klimatycznych UE oraz zapewnieniu bezpieczeństwa żywności i wody. Uwzględnia zmieniający się kontekst geopolityczny oraz nowe priorytety w zakresie badań i innowacji skupione na dalszym wzmacnianiu otwartej strategicznej autonomii UE, w szczególności w sektorach energetycznym i spożywczym.
Obecnie w 2024 roku mamy otwarte 4 konkursy w 2 destynacjach w ramach klastra 6:
- fair, healthy and environmentally friendly food systems from primary production to consumption (1)
- land, oceans and water for climate action (3)
FAIR, HEALTHY AND ENVIRONMENTALLY FRIENDLY FOOD SYSTEMS FROM PRIMARY PRODUCTION TO CONSUMPTION
Krajowe, unijne i światowe systemy żywnościowe stoją przed wyzwaniami w zakresie zrównoważonego rozwoju, od produkcji podstawowej po konsumpcję, które mogą zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu i żywieniowemu. Strategia „od pola do stołu” i wynikające z niej inicjatywy mają na celu sprostanie tym wyzwaniom i wspieranie przejścia na bardziej odporne i zrównoważone pod względem środowiskowym, społecznym i gospodarczym systemy żywnościowe na lądzie i na morzu, zapewniające wszystkim zdrową dietę i respektujące granice planety. Kluczem jest zapewnienie zgodności z pakietem 55, Europejskim Zielonym Ładem, a Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ zostały osiągnięte. Badania naukowe i innowacje w ramach tego celu będą ukierunkowywać i przyspieszać przejście na zrównoważone, bezpieczne, zdrowe i włączające systemy żywnościowe od pola do stołu, zapewniając wszystkim bezpieczeństwo żywnościowe i żywieniowe oraz zapewniając dodatkowe korzyści dla środowiska, zdrowia, społeczeństwa i gospodarki.
Oczekuje się, że wyniki projektu przyczynią się do osiągnięcia wszystkich następujących oczekiwanych rezultatów:
- Poszerzą wiedzę na temat Spodoptera frugiperda na terytorium Unii, z uwzględnieniem wpływu zmian klimatycznych, degradacji ekosystemów i globalizacji;
- Zwiększą możliwości zapobiegania, monitorowania i (bio) kontroli Spodoptera frugiperda poprzez opracowywanie ekonomicznych i przyjaznych dla środowiska rozwiązań w zakresie skutecznego zwalczania szkodników;
- Będą wspierać powiązane polityki UE i krajów stowarzyszonych w zakresie zdrowia roślin, promując jednocześnie współpracę międzynarodową.
Spodoptera frugiperda, znana również jako robak jesienny (FAW), to transgraniczny, wysoce polifagiczny szkodnik roślin o wyjątkowej zdolności migracyjnej, który może poważnie wpłynąć na plony kilku upraw, takich jak kukurydza, ryż, warzywa i bawełna. Szybka i niedawna globalna inwazja FAW doprowadziła do istotnej potrzeby wiedzy na temat zagrożeń, jakie stwarza dla zdrowia roślin i rolnictwa oraz możliwości skutecznego zarządzania tym zagrożeniem, szczególnie w UE.
Wnioski powinny:
- Przyczyniać się do zrozumienia ryzyka i wpływu wprowadzenia tego nowego agrofaga roślin do UE, jego rozprzestrzeniania się i zadomowienia, w tym biologii agrofaga i jego interakcji z roślinami żywicielskimi, wpływu zmiany klimatu, degradacji ekosystemu i globalizacji;
- Opracować skuteczne strategie badań i zintegrowane systemy wczesnego wykrywania i (bio)kontroli agrofaga(ów);
- Rozszerzyć zakres narzędzi i technologii dostępnych w celu opracowania ekonomicznie i ekologicznie uzasadnionych rozwiązań by skutecznie zapobiegać agrofagom i zarządzać ich ogniskami, a w stosownych przypadkach kontynuować je zgodnie z zasadami integrowanej ochrony przed szkodnikami i biorąc pod uwagę wykorzystanie niechemicznych lub metody kontroli biologicznej;
- Rozwijać działalność hodowlaną w celu uzyskania bardziej odpornych odmian roślin;
- Przeprowadzić analizę skutków społecznych i gospodarczych dla rolników w UE i innych podmiotów gospodarczych dotkniętych ogniskami agrofaga roślin oraz opracować sposoby, dzięki którym osoby dotknięte chorobą będą mogły najlepiej poradzić sobie z sytuacją.
Biorąc pod uwagę ewoluujący charakter problemu, regularne aktualizacje i ciągłe monitorowanie postępu badań są niezbędne, aby skutecznie identyfikować i eliminować nowe i istniejące luki w wiedzy. Wnioski powinny zapewniać solidną współpracę między organami odpowiedzialnymi za badania naukowe, organami ds. zdrowia roślin i sektorem rolniczym. Zdecydowanie zachęca się do współpracy międzynarodowej z krajami dotkniętymi lub zagrożonymi przez Spodoptera frugiperda, w szczególności w celu wykorzystania istniejącej wiedzy.
LAND, OCEANS AND WATER FOR CLIMATE ACTION
Osiągnięcie zrównoważonej gospodarki oceanami, wodami i gruntami oraz efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych w celu łagodzenia zmiany klimatu oznacza znalezienie właściwej równowagi między wydajnością, klimatem, różnorodnością biologiczną i celami środowiskowymi w sektorach rolnictwa i leśnictwa w perspektywie długoterminowej. Działania badawczo-innowacyjne będą wspierać rozwiązania w zakresie praktyk przyjaznych klimatowi i środowisku, mających na celu ograniczenie emisji głównych gazów cieplarnianych i innych substancji zanieczyszczających oraz wpływu na środowisko zmian w użytkowaniu oceanów i gruntów oraz działalności rolniczej. W stosownych przypadkach badania i innowacje będą opierać się na zastosowaniu technologii cyfrowych.
Generowanie nowej wiedzy i innowacyjnych praktyk inteligentnych dla klimatu oraz włączanie ich stosowania do głównego nurtu polityki uznano za priorytet na poziomie globalnym, w tym przez grupę G-20. Oczekuje się zatem, że w ramach realizowanego projektu prowadzone będą działania badawczo-innowacyjne na rzecz rolnictwa przyjaznego dla klimatu, które przyczyni się do łagodzenia zmian klimatycznych i adaptacji do nich.
Oczekuje się, że wyniki projektu przyczynią się do osiągnięcia wszystkich następujących oczekiwanych rezultatów:
- Baza wiedzy na temat praktyk rolniczych przyjaznych dla klimatu będzie znacznie rozszerzona poza stan wiedzy;
- Opracowywane zostaną i oceniane w rzeczywistych warunkach z udziałem wszystkich odpowiednich podmiotów, dodatkowe skuteczne i innowacyjne podejścia do rolnictwa przyjaznego dla klimatu w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej;
- Przyspieszone zostaną powszechne przyjęcie przez rolników nowej wiedzy, umiejętności i innowacyjnych praktyk rolniczych, które ograniczają emisję gazów cieplarnianych (GHG) (w szczególności CO2, metanu i podtlenku azotu) oraz które sprzyjają adaptacji sektora do zmiany klimatu.
Wnioski powinny:
- Stosując podejście wielopodmiotowe, rozwijać nową wiedzę, umiejętności i innowacje zorientowane na praktykę w celu przystosowania się do zmiany klimatu lub łagodzenia jej w rolnictwie, biorąc pod uwagę szereg systemów rolniczych, użytkowania gruntów i warunków pedoklimatycznych w całej UE oraz Krajach stowarzyszonych;
- Gromadzić i porównywać zestawy narzędzi do oceny bilansów gazów cieplarnianych na poziomie gospodarstw, monitorowania wyników w zakresie redukcji emisji, narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji, usług klimatycznych itp. do możliwego zastosowania również w przeciętnych gospodarstwach;
- Systematycznie rozważać synergie i kompromisy istniejące między produktywnością, adaptacją i łagodzeniem oraz między łagodzeniem różnych gazów cieplarnianych;
- W stosownych przypadkach wzmacniać rolę ekosystemów, w szczególności tych o największym potencjale wychwytywania i składowania dwutlenku węgla oraz zapobiegania skutkom klęsk żywiołowych i ograniczania ich skutków;
- Dołączyć zadanie i przydzielić odpowiednie zasoby, aby ściśle współpracować z projektami „Climate Farm Demo” finansowanymi w ramach tematu HORIZON-CL6-2021-CLIMATE-01-04 i „ClimateSmartAdvisors” finansowanymi w ramach tematu HORIZON-CL6-2022-CLIMATE-01-03, przetestować i ocenić nową wiedzę i innowacyjne rozwiązania opracowane w ramach projektu w warunkach rzeczywistych w sieciach gospodarstw pilotażowych i doradców oraz naukowe potwierdzenie wkładu praktyk wyłaniających się z tych sieci w łagodzenie lub adaptację do zmian klimatycznych;
- Stymulować tworzenie sieci kontaktów i współpracę między stacjami badawczymi i podobnymi projektami badawczymi, w tym finansowanymi w ramach misji „A Soil Deal for Europe” i EJP SOIL, aby uniknąć powielania działań i wspierać wzajemną inspirację między nimi;
- Wspierać wymianę wiedzy w obrębie państw członkowskich i regionów oraz między nimi oraz tworzyć powiązania ze stoiskiem EIP-AGRI sieci UE WPR oraz sieciami AKIS i organami koordynującymi państw członkowskich.
Oczekuje się, że wyniki projektu przyczynią się do osiągnięcia następujących oczekiwanych rezultatów:
- przezwyciężanie barier w absorpcji nowej wiedzy i innowacji na rzecz zielonej transformacji w ramach sektorów objętych klastrem 6 oraz zaproponowanie wiarygodnych ścieżek eliminacji tych barier;
- lepsze przyjęcie narzędzi, metod i opcji przez podmioty w łańcuchach wartości, a także decydentów, w tym władze lokalne i regionalne, w celu przezwyciężenia zidentyfikowanych barier i wsparcia wdrażania innowacyjnych rozwiązań ułatwiających transformację ekologiczną.
Wnioski finansowane w ramach tego tematu powinny:
- zidentyfikować bariery utrudniające absorpcję przez użytkowników końcowych nowej wiedzy i innowacji na rzecz zielonej transformacji w zakresie aspektów odporności na wodę, gospodarki o obiegu zamkniętym, różnorodności biologicznej, zerowego poziomu zanieczyszczeń i zmiany klimatu;
- uwzględnić czynniki (społeczno-ekonomiczne, kulturowe itp.), które różnią się w całej UE i odgrywają zasadniczą rolę w określaniu akceptacji rozwiązań w zakresie innowacji technologicznych i społecznych mających wspierać zieloną transformację;
- wypracowywać rozwiązania przezwyciężające zidentyfikowane bariery, w tym poprzez wykorzystanie narzędzi technologicznych i cyfrowych oraz innowacyjnych strategii upowszechniania, modeli organizacyjnych i działań edukacyjnych.
Oczekuje się, że pomyślne wyniki wniosku przyczynią się do osiągnięcia wszystkich następujących oczekiwanych rezultatów:
- Ulepszone kluczowe zmienne i wskaźniki biogeochemicznego monitorowania oceanów, podstawowe zmienne klimatyczne GCOS, podstawowe zmienne oceaniczne GOOS, w celu wsparcia międzynarodowych globalnych programów oceny (IPCC, WOA, IPBES, CMIP, CLIVAR, wskaźnik zdrowia oceanu itp.) oraz w celu wspierania rozwoju regionalnych podejść do monitorowania i raportowania klimatu oceanów, przezwyciężając obecne ograniczenia i luki;
- Ulepszone modele systemów ziemskich (ESM) reprezentujące kluczowe procesy biogeochemiczne w oceanie przy zmniejszonej niepewności prognoz zmian klimatycznych w skalach regionalnych i zmniejszonych odchyleniach (np. w modelach CMIP7 dla regionów oceanicznych i polarnych); lepsze naukowe zrozumienie i ilościowe określenie punktów krytycznych i nagłych zmian w systemie oraz powiązanych skutków, w tym aspektów nieodwracalności i zdarzeń złożonych;
- Lepsze zrozumienie powiązań między fizycznymi, biogeochemicznymi i bioróżnorodnymi składnikami oceanu oraz ich zmienności w czasie; wpływ czynników stresogennych środowiskowych (np. ocieplenia, zdarzeń ekstremalnych, odtlenienia i zakwaszenia oceanów) na zdrowie oceanów, źródła i pochłaniacze gazów cieplarnianych, biologię i ekosystemy;
- Wspólne, uzgodnione standardy dotyczące zawartości, formatu, jakości i metodologii dokumentacji klimatycznej;
- Umożliwienie podejmowania decyzji w oparciu o dowody (np. opracowanie wskaźników wczesnego ostrzegania dotyczącego klimatu oceanicznego);
- Trwała wiodąca europejska pozycja w zakresie powiązań naukowych między oceanem, klimatem i różnorodnością biologiczną oraz wsparcie dla programów UE i globalnych ocen naukowych.
Wnioski powinny mieć na celu opracowanie innowacyjnych podejść do:
- poprawy monitorowania, zrozumienia, raportowania i prognozowania podstawowych biogeochemicznych procesów oceanicznych związanych z klimatem i zmianami w czasie w skali regionalnej lub basenu morskiego (tlen, składniki odżywcze, węgiel nieorganiczny, przejściowe znaczniki, podtlenek azotu, kolor oceanu, cząstki stałe, rozpuszczony węgiel organiczny , znaczniki pierwiastkowe i izotopowe, stabilne izotopy węgla, śmieci morskie); zintegrować multidyscyplinarne systemy obserwacji (in-situ, pokładowe, satelitarne) i ulepszone modele;
- dostarczania modeli i ulepszania przewidywań dotyczących reakcji systemu ziemskiego na zakwaszenie oceanów i oceaniczną pompę biologiczną, w tym długoterminowych trendów w chemii oceanów, wykraczających poza zapisy obserwacyjne (zakwaszenie paleooceaniczne), w celu lepszego zrozumienia wielodekadowej odwracalności lub histerezy procesów oceanicznych (jak AMOC). Należy utworzyć powiązania ze stratyfikacją oceaniczną, która działa jako bariera dla mieszania się wody lub sekwestracji węgla;
- wspierania rozwoju oceanicznego komponentu modeli klimatycznych poprzez lepsze odwzorowanie podstawowych procesów biogeochemicznych, biomasy i różnorodności drobnoustrojów oraz umożliwiania lepszego zrozumienia powiązań między zmiennością fizyczną i biogeochemiczną oceanów a stratyfikacjami oceanów; działanie powinno przyczynić się do włączenia większej liczby parametrów biogeochemicznych, technik asymilacji, modeli i strategii oceny do ESM;
- łączenia pomiarów gazów cieplarnianych w regionach szczególnie krytycznych dla strumieni gazów cieplarnianych z odpowiednimi pomiarami biogeochemicznymi (np. tlenu, składników odżywczych, węgla) w celu wsparcia analiz danych dotyczących gazów cieplarnianych i symulacji modeli by lepiej zrozumieć przepływy biogeochemiczne w oceanach oraz obrót węglem i azotem a także ilościowe określenia przepływów pomiędzy basenami/reżimami i na stykach (powietrze-morze, woda-osad); należy skupić się na ilościowym określeniu wielkości zbiorników gazów cieplarnianych i zmian oraz potencjalnego późniejszego wpływu na przepływy gazów cieplarnianych, produktywność oceanów, zakwaszenie oceanów, sekwestrację dwutlenku węgla, zapotrzebowanie na tlen i system węglanowy.
DATY:
- 24 września 2024 r. – koniec okresu składania wniosków w konkursach
- Grudzień 2024/styczeń 2025 – wyniki konkursu
- Czerwiec 2025 – rozpoczęcie projektów
LINKI:
Link do programu pracy klastra 6 - link