Komenda Miejska
Państwowej Straży Pożarnej
w Gdańsku

Początkiem tworzenia struktur PSP w Gdańsku dedykowanych do działań poszukiwawczo – ratowniczych była Sekcja Psów Ratowniczych, która powstała w sierpniu 1993 roku w ramach Ochotniczej Straży Pożarnej w Gdańsku. Wiedzę i doświadczenie zdobywano we współpracy z niemieckim Czerwonym Krzyżem, szczególnie z Panem Klausem Roeper-szefem wyszkolenia psów niemieckich. Współpraca ta pozwoliła pierwszym zespołom (przewodnik-pies) zakończyć pozytywnie szkolenie w Niemczech i uzyskać certyfikat Międzynarodowego Psa Ratowniczego.

Zespoły przeszły swój „chrzest bojowy”, a właściwie ratowniczy, biorąc udział w działaniach ratowniczych podczas pożaru w Hali Stoczni w Gdańsku w dniu 24 listopada 1994 roku. W bardzo trudnych warunkach sprawdzały przestrzenie zniszczonego obiektu w poszukiwaniu ofiar zdarzenia. Kolejnym dużym sprawdzianem ich umiejętności był udział w akcji po wybuchu gazu budynku przy ul. Wojska Polskiego 39 w Gdańsku. Potwierdziło się, że wykorzystanie psów ratowniczych w tego typu działaniach poprawia skuteczność lokalizacji i ewakuacji poszkodowanych oraz jest doskonałym uzupełnieniem sprzętu technicznego. „Psów nie zastąpią nawet kamery termowizyjne” – powiedział kierujący działaniami ratowniczymi Komendant Główny PSP – gen. bryg. Feliks Dela, podsumowując akcję.

W roku 1999 roku nawiązano współpracę ze Szwedzkim Klubem Psa Użytkowego (SBK Szwecja), a w 2002 roku SGPR Gdańsk, jako pierwsza grupa w Polsce, została włączona w struktury International Rescue Organisation (IRO). Wszystko po to, by w oparciu o kilkudziesięcioletnie doświadczenia specjalistów z całego świata stale podnosić umiejętności. Warto dodać, że rozwiązania stosowane w SBK są do dziś wykorzystywane w szkoleniach zespołów poszukiwawczych.

W ramach rozwoju potencjału szkoleniowego w latach 2000, 2002, 2004 SGPR Gdańsk organizował na terenie miasta Gdańska Miedzynarodowe Manewry Grup Poszukiwawczo – Ratowniczych z udziałem zespołów m.in. z Niemiec, Francji, Danii, Islandii, Wielkiej Brytanii, Czech, Słowenii oraz Ukrainy.

W gdańskiej grupie w ciągu 25 lat służyło 28 psów PSP oraz 39 psów z OSP, które zdobyły certyfikat niezbędny do udziału w działaniach ratowniczych w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego. Pracę z nimi zapoczątkowali pasjonaci tacy jak Anna Malwińska, Jerzy Biszkont, Maciej Król.

W roku 1998, a więc na samym początku działalności, gdańska grupa nawiązała ścisłą współpracę z Okręgową Stacją Ratownictwa Górniczego w Bytomiu. OSRG Bytom posiadał ogromną wiedzę w zakresie technik stabilizacyjnych konstrukcji, niezbędnych do zastosowania w sytuacji konieczności dotarcia do poszkodowanych po ich lokalizacji przez psy oraz sprzęt techniczny.

SGPR Gdańsk dedykowany jest do realizacji działań poszukiwawczo-ratowniczych, będących następstwem klęsk żywiołowych, katastrof oraz innych zagrożeń. Realizuje zadania m.in. w zakresie lokalizacji i likwidacji zagrożeń wtórnych występujących w miejscu zdarzenia, lokalizacji osób zasypanych i zaginionych poprzez zastosowanie:

• metody biologicznej - psów poszukiwawczych,
• elektronicznych urządzeń lokalizacyjnych (geofony, kamery wziernikowe i termowizyjne),
• technicznych metod ewakuacji przez dotarcie do zasypanych osób z wykorzystaniem lekkiego sprzętu ratowniczego,
• koordynacje pracy ciężkiego sprzętu technicznego,
• wykonania dojść do poszkodowanych,
• udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w miejscu ich odnalezienia oraz ich transport z miejsca ich odnalezienia poza rejon zagrożenia.

W przypadku osób zaginionych w terenach otwartych oraz trudnodostępnych SGPR Gdańsk wspiera służby ustawowo obowiązane do organizacji tego typu poszukiwań (Policja, Straż Graniczna).

Różnorodność zadań wiąże się z koniecznością wszechstronnego przygotowania członków grupy oraz ich odpowiednego specjalistycznego wyposażenia. Gdańska grupa to obecnie 44 ratowników i 2 zespoły ratownicze ratownik-pies. Do tej pory podjęli ponad 500 akcji poszukiwawczo-ratowniczych na obszarze Gdańska, województwa pomorskiego jak i kraju. Dziewięciokrotnie uczestniczyli w misjach poza granicami Polski. Były to działania po trzęsieniu ziemi w Turcji (dwa razy w 1999), Indiach (2001), Algierii (2003) Pakistanie (2005), Haiti (2010), Nepalu (2015), Libanie (po wybuchu magazynu sztucznych nawozów-2020) oraz w roku 2023 ponownie w Turcji. Dodatkowym wsparciem SGPR Gdańsk są zespoły z OSP Gdańsk, które są stale gotowe do działania na terenie kraju.

Od samego początku funkcjonowania SGPR Gdańsk był zespołem, który mógł podejmować działania poza granicami kraju, na początku w ramach samodzielnej struktury, a następnie od 2009 roku jako podzespół grupy USAR POLAND (Certyfikowanej Grupy INSARAG ONZ). Właśnie w 2009 grupa USAR Poland, jako jedenasta na świecie, uzyskała certyfikat Międzynarodowej Grupy Doradczej ds. Poszukiwania i Ratownictwa ONZ (INSARAG) - była oceniana przez zespół ekspertów ONZ z Japonii, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Emiratów Arabskich, Węgier, Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i Litwy. W latach 2014 i 2019 pozytywnie przeszła recertyfikację. USAR Poland jest także włączona do puli zasobów dobrowolnych Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności.

USAR Poland (Urban Search And Rescue Poland) jest grupą poszukiwawczo-ratowniczą, która specjalizuje się w działaniach na terenach zurbanizowanych poza granicami kraju. Tworzona jest na bazie sił i zasobów siedmiu polskich Specjalistycznych Grup Poszukiwawczo-Ratowniczych: Warszawa-9, Gdańsk, Łódź, Poznań, Nowy Sącz, Wałbrzych-1 oraz Jastrzębie-Zdrój. Głównym zadaniem ratowników z  SGPR Gdańsk, jest wspieranie komponentu medycznego oraz poszukiwawczego. Do działań poza granicami kraju grupa USAR Poland może być sformowana w dwóch wariantach – średnim i ciężkim. Wariant średni (MUSAR Poland) składa się z 39 strażaków i 4 psów ratowniczych, natomiast wariant ciężki (HUSAR Poland) to 76 strażaków i 8 psów ratowniczych. W przypadku wyjazdu na misję do grupy delegowani są także funkcjonariusze z Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej.