Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Kłodzku

Tlenek węgla powstaje podczas niepełnego procesu spalania materiałów palnych.

To gaz bezwonny bez zapachu i bez smaku. Blokuje dostęp tlenu do organizmu, poprzez zajmowanie jego miejsca w czerwonych ciałkach krwi, przez co jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia człowieka.

 

Objawy zatrucia tlenkiem węgla?

• lekki ból, mdłości, wymioty, ogólne zmęczenie i osłabienie – lekkie zatrucie,
• nasilający się ból głowy, senność, zaburzenia świadomości i równowagi, trudności z oddychaniem, oddech przyśpieszony, zaburzenia rytmu serca – średnie zatrucie,
• drgawki, utrata przytomności – ciężkie zatrucie,
• Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony oraz zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia, powodują, że jest on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera.

 

Udzielanie pomocy przy zatruciu tlenkiem węgla?

• należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza,
• jak najszybciej wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze,
• rozluźnić poszkodowanemu ubranie – rozpiąć pasek, guziki, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia,
• wezwać służby ratownicze,
• jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.

 

Najbardziej jesteśmy narażeni na działanie tlenku węgla w sezonie zimowym, kiedy to  zwiększa się zapotrzebowanie na ogrzewanie lokali mieszkalnych ze względu na panującą niską temperaturę otoczenia. W tym właśnie okresie najczęściej dochodzi do zatruć tlenkiem węgla użytkowników lokali mieszkalnych, obiektów użyteczności publicznej oraz innych dogrzewanych obiektów (np. garaże, warsztaty). Statystyki pokazują, że główną przyczyną zatruć w budynkach mieszkalnych  są niesprawne przewody kominowe: wentylacyjne, spalinowe i dymowe. Wadliwe ich działanie może wynikać z:

• nieszczelności,
• braku czyszczenia,
• wad konstrukcyjnych,
• wadliwie działającego systemu wentylacyjnego po wymianie starej stolarki okiennej i drzwiowej.

 

Typowymi działaniami mającymi na celu zapobieganie zatruciu tlenkiem węgla są:

• dokonywane okresowe przeglądy instalacji wentylacyjnej, przewodów kominowych,
• częste wietrzenie pomieszczeń, w którym odbywa się proces spalania,
• użytkowanie sprawnych technicznie urządzeń, w których odbywa się proces spalania,
• przy instalacji urządzeń i systemów grzewczych korzystanie z usług wykwalifikowanej osoby,
• nie zasłanianie kratek wentylacyjnych umieszczonych na przewodach w pomieszczeniach mieszkania (pomieszczenia kuchenne oraz łazienkowe).

Bardzo dobrym rozwiązaniem jest zaopatrzenie się w czujkę tlenku węgla (urządzenie powszechnie dostępne). To urządzenie może wpłynąć na zminimalizowanie skutków działania tlenku węgla poprzez wcześniejszą reakcję na zagrożenie osoby przebywającej w jego środowisku.

 

BEZPIECZNE UŻYTKOWANIE KOMINÓW WYNIKAJĄCE Z PRZEPISÓW PRAWA

1. Zgodnie z  Art. 61. ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane  (Dz. U. nr 243 z 2010 r. poz. 1623 tekst jednolity – z późniejszymi zmianami), właściciel lub zarządca obiektu budowlanego ma obowiązek utrzymywać go w należytym stanie technicznym.
2. Art. 62 ustawy Prawo budowlane nakłada na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek  poddawania  budynku okresowej kontroli. Co najmniej raz w roku właściciel lub zarządca ma obowiązek zlecić kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych, dymowych, spalinowych i wentylacyjnych. Kontrolę tę należy zlecić osobie posiadającej kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim. Osoba dokonująca kontroli ma obowiązek potwierdzić kontrolę protokołem, w którym powinna opisać usterki i uchybienia, a właściciel lub zarządca ma obowiązek usunąć te usterki (Art. 70 ustawy Prawo budowlane).
3. Obiekty budowlane podlegają również przepisom Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 109 poz.719 z 2010 r.).
4. § 34 cytowanego rozporządzenia nakłada obowiązek usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych  oraz wentylacyjnych, określa również częstotliwość dokonywania czyszczeń.
5. 5 Raz w miesiącu czyszczeniu należy poddawać przewody kominowe od palenisk zakładów żywienia zbiorowego.
6. Co najmniej raz na 3 miesiące należy poddać czyszczeniu przewody kominowe od palenisk opalanych paliwem stałym.
7. Co najmniej raz na 6 miesięcy należy czyścić przewody kominowe od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym.
8. Przewody wentylacyjne należy poddawać czyszczeniu co najmniej raz w roku.
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji  z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 74 poz. 836 z 1999 r.) w § 19 mówi, ze naprawę i konserwację przewodów  kominowych dymowych, spalinowych i wentylacyjnych można powierzyć wyłącznie osobom posiadającym świadectwa kwalifikacyjne określone w odrębnych przepisach. Osobami posiadającymi takie kwalifikacje opisane w podstawie programowej kształcenia zawodowego (Dz. U 226 poz. 1650 z 2006 r.) są kominiarze. Dlatego nie próbujmy sami naprawiać i modyfikować przewodów kominowych, lecz zlecajmy te usługi do wykonania odpowiednim fachowcom. Natomiast jeśli chodzi o czyszczenie przewodów kominowych, można dokonywać tego samodzielnie w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych oraz w obiektach budowlanych budownictwa zagrodowego i letniskowego, co dopuszcza § 34 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 r. (Dz. U. Nr 109, poz. 719). W innych budynkach powinni wykonywać te czynności fachowcy, posiadający odpowiednie kwalifikacje.
10. Sankcje: Ustawa z dnia 20-05-1971 Kodeks wykroczeń w Art. 82 § 1 mówi „Kto … utrudnia okresowe czyszczenie komina lub nie dokonuje bez zwłoki naprawy uszkodzeń komina i wszelkich przewodów dymowych podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany”.
11. Korporacja Kominiarzy Polskich, jako stowarzyszenie zawodowe zrzeszające mistrzów kominiarskich, już 20 lat prowadzi działania zmierzające do podniesienia bezpieczeństwa użytkowników urządzeń grzewczych i kominowych. Jednym z zadań statutowych Korporacji jest zapobieganie zatruciom i wybuchom gazu. Prowadzona przez członków Korporacji akcja uświadamiania społeczeństwa trwa przez cały rok kalendarzowy.

 

W okresie grzewczym (od 01.10.2020 r. - 15.02.2021 r.) na terenie powiatu kłodzkiego odnotowano 104 interwencje związane z pożarem sadzy w przewodzie kominowym budynków mieszkalnych (wielorodzinnych i jednorodzinnych) oraz 13 interwencji związanych z wykrytym tlenkiem węgla w obiektach mieszkalnych. Dlatego apelujemy o zachowanie ostrożności, czujności i respektowanie przepisów prawa związanych z używaniem urządzeń grzewczych.