Bezpieczne żniwa
Koniec wakacji to okres wytężonej pracy rolników na polach. W czasie żniw, podczas zajęć związanych ze zbiorem i gromadzeniem płodów rolnych dochodzi do groźnych pożarów, które mogą intensywnie rozprzestrzeniać się na znaczne rozmiary. Sytuacji tej sprzyjają wysokie temperatury oraz okres suszy. Mając na uwadze poprawę bezpieczeństwa podczas żniw przedstawiamy obowiązujące przepisy oraz zasady bezpieczeństwa, których warto przestrzegać.
Bezpieczeństwo pożarowe przy zbiorze, transporcie i składowaniu płodów rolnych.
1. Zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej (Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz. 719 z dnia 7 czerwca 2010 r. z późn. zm.)) podczas zbioru, transportu i składowania płodów rolnych należy:
• stosować wskazania podane w instrukcjach obsługi przy eksploatacji maszyn rolniczych i innych z napędem;
• stosować silniki elektryczne o odpowiednim do warunków pracy stopniu ochrony; minimalna odległość układu napędowego od stert, stogów i budynków o konstrukcji palnej powinna wynosić 5 m;
• ustawiać silniki spalinowe na podłożu niepalnym, w odległości co najmniej 10 m od stert, stogów lub budynków o konstrukcji palnej;
• zabezpieczać urządzenia wydechowe silników spalinowych przed wylotem iskier;
• zapewnić możliwość ewakuacji ludzi i sprzętu;
• przechowywać niezbędne materiały pędne, w ilości nieprzekraczającej dobowego zapotrzebowania, w zamkniętych nietłukących się naczyniach, w odległości co najmniej 10 m od punktu omłotowego i miejsc występowania palnych płodów rolnych;
• wyposażyć miejsca omłotów w gaśnice oraz w razie potrzeby w sprzęt służący do wykonywania pasów ograniczających rozprzestrzenianie się pożaru.
2. Palenie tytoniu przy obsłudze sprzętu, maszyn i pojazdów podczas zbiorów palnych płodów rolnych oraz ich transportu nie jest dopuszczalne.
3. Używanie otwartego ognia i palenie tytoniu w odległości mniejszej niż 10 m od punktu omłotowego i miejsc występowania palnych płodów rolnych nie jest dopuszczalne.
4. Strefa pożarowa sterty lub stogu z palnymi produktami roślinnymi nie powinna przekraczać:
• powierzchni 1.000 m2,
• lub kubatury 5.000 m3.
5. Przy ustawianiu stert, stogów i brogów należy zachować co najmniej następujące odległości:
• od budynków wykonanych z materiałów:
- palnych - 30 m,
- niepalnych i o pokryciu co najmniej trudno zapalnym - 20 m;
• od dróg publicznych i torów kolejowych - 30 m;
• od dróg wewnętrznych i od granicy działki - 10 m;
• od urządzeń i przewodów linii elektrycznych wysokiego napięcia - 30 m;
• od lasów i terenów zalesionych - 100 m;
• między stertami, stogami i brogami stanowiącymi odrębne strefy pożarowe - 30 m.
6. Wokół stert i stogów należy wykonać i utrzymać powierzchnię o szerokości co najmniej 2 m w odległości 3 m od ich obrysu pozbawioną materiałów palnych.
7. Produkty roślinne należy składować w sposób uniemożliwiający ich samozapalenie. W przypadku konieczności składowania produktów niedosuszonych należy okresowo sprawdzać ich temperaturę.
8 .Wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania, nie jest dopuszczalne.
Zapobieganie pożarom kombajnów
Kombajn zbożowy musi być wyposażony w 2 sprawne gaśnice przeciwpożarowe:
• gaśnica proszkowa (GP - 6 ABC ) przeznaczona do gaszenia źródła ognia w instalacji elektrycznej i silniku,
• gaśnica pianowa, do pozostałych mechanizmów kombajnu.
Gaśnice powinny być utrzymane w stałej sprawności technicznej i kontrolowane przez uprawnionego konserwatora.
Obsługujący kombajn:
• nie powinien w czasie pracy palić tytoniu i używać otwartego ognia,
• zwracać uwagę na to niebezpieczeństwo osobom zbliżającym się do kombajnu
• pozostawienie kombajnu i oddalenie się od niego wymaga odłączenia akumulatorów za pomocą wyłącznika.
Zabezpieczenie ciągnika rozlicznego z pługiem lub agregatem w czasie żniw pozwala wykonać pas przeciwpożarowy oraz podjąć czynności uniemożliwiające rozprzestrzenianie się ognia.
Źródłem pożaru podczas eksploatacji kombajnu mogą być:
• przedział silnikowy,
• instalacja elektryczna,
• instalacja hydrauliczna,
• ruchome elementy mechaniczne,
• układ paliwowy.
Przedział silnikowy i jego otoczenie powinny być oczyszczone sprzężonym powietrzem z pyłu i innych zanieczyszczeń, a miejsca zaoliwione lub zabrudzone smarem, wytarte.
Przestrzeń pod silnikiem należy przemywać wodą pod ciśnieniem po zdemontowaniu pokrywek z podłogi silnikowej w celu usunięcia warstwy plew zalanych w wyniku wycieków oleju.
Poważne zagrożenie pożarowe stanowi zapowietrzony odpowietrznik skrzyni korbowej. Szczegółowej uwagi wymaga kolektor wydechowy silnika, który należy czyścić nawet podczas przerw w pracy i sprawdzać stan jego szczelności. Instalacja elektryczna kombajnu jest bezpieczna, pod warunkiem utrzymania jej w należytym stanie.
Najczęstszą przyczyną pożarów są elementy mechaniczne kombajnu, które w przypadku nieprawidłowej regulacji, niedostatecznego smarowania, lub niewłaściwego sterowania stanowią źródło pojawienia się ognia.
Podczas codziennej obsługi konieczne jest sprawdzenie stanu prawidłowego napięcia pasów klinowych. Poślizg pasów prowadzi do nadmiernego wzrostu temperatury, a w efekcie do powstania pożaru. Dochodzące hałasy ocierania lub stuków mogą wskazywać na usterkę, którą należy usunąć po wyłączeniu silnika.
Należy również zwrócić uwagę na prawidłową pracę klawiszy wytrząsacza, podsiewacza i bębna młócącego. Po wyłączeniu silnika głównego należy sprawdzić oprawy łożysk. Podwyższona temperatura oprawy wskazuje na zatarcie łożyska tocznego. Jednym ze źródeł pożaru bywa również niewłaściwa regulacja hamulca i jazda na zaciągniętym hamulcu ręcznym.