Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji

Nadawanie kształtu Architektury Informacyjnej Państwa (AIP) jest zadaniem Ministra Cyfryzacji określonym w Programie Zintegrowanej Informatyzacji Państwa (dalej: PZIP), który jest strategicznym dokumentem określającym działania rządu zmierzające do podniesienia jakości świadczonych przez administrację publiczną e-usług. Przyjęto go Uchwałą Rady Ministrów na wniosek Ministra Cyfryzacji. Dokument podlega cyklicznej aktualizacji.

AIP jest to, oparty na zasadach opisanych w dokumencie EIRA (European Interoperability Reference Architecture), formalny opis sposobu zorganizowania dziedzinowych systemów informacyjnych, będących w gestii różnych instytucji państwa, wraz z realizującymi ich funkcjonalność systemami teleinformatycznymi, z uwzględnieniem interakcji z otoczeniem oraz metody zarządzania ich rozwojem, zgodnie z założeniami wynikającymi z PZIP.

AIP zawiera pryncypia, standardy, modele i procesy zarządzania oraz elementy konieczne do zrealizowania wizji cyfrowego państwa, które obejmują warstwy prawną, organizacyjną, semantyczną i techniczną.

W Ministerstwie Cyfryzacji został opracowany Model AIP, określający metodę odwzorowania poszczególnych obiektów architektury, sposób ich powiązania, oraz identyfikujący kluczowe komponenty funkcjonalne zapewniające realizację zadań e-administracji. Model AIP dostarcza następujących wartości:

1. określa i opisuje warstwy architektury cyfrowego państwa i ich funkcje;
2. pomaga zidentyfikować luki między wizją cyfrowego państwa (ang. to be) a rzeczywistością - stanem obejmującym działające systemy i przewidziane do zbudowania w już uruchomionych projektach (ang. as is);
3. ukazuje kluczowe komponenty, które powinny być zarządzane centralnie, takie jak cyfrowe potwierdzanie tożsamości cyfrowej obywatela, brama e-administracji, centralna platforma analityczna czy też metadane administracji publicznej;
4. pomaga i pozwala uprościć korzystanie z narzędzi informatycznych w państwie przez wskazywanie referencyjnych systemów i zbiorów danych, które nie powinny być powielane ani realizowane na różne sposoby oraz wskazywanie komponentów, które mogą  być użyte ponownie (reużywalnych);
5. umożliwia identyfikację obszarów potrzebnych rozwiązań wspólnych – horyzontalnych i platformowych, których realizacja w konfiguracji rozproszonej jest nieracjonalna;
6. pomaga zapewnić interoperacyjność przez określanie standardów dla interfejsów komunikacji, a także przez optymalizację powiązań między systemami;
7. pomaga zapewnić bezpieczeństwo gromadzenia, przetwarzania i udostępniania danych przez określenie standardów budowy kluczowych komponentów;
8. wspomaga podejmowanie spójnych decyzji szczegółowych, gdyż opiera się na jednoznacznie określonych pryncypiach.

 

Zbudowano również repozytorium AIP, zawierające uporządkowany zgodnie z Modelem AIP opis aktów prawnych regulujących prowadzenie ewidencji i działanie systemów administracji, organizacji świadczenia przez administrację usług publicznych, kluczowych zbiorów danych i ewidencji oraz głównych systemów teleinformatycznych państwa.

Pełne wdrożenie zasad zarządzania rozwojem e-administracji przy wykorzystaniu AIP jest realizowane wspólnie z interesariuszami. Prowadzone są konsultacje w celu weryfikacji, uzgodnienia i nadania Modelowi AIP optymalnego kształtu oraz określenia sposobu jego utrzymania we współpracy z właścicielami systemów i zbiorów danych, w tym trybu bieżącej, iteracyjnej weryfikacji i aktualizacji warstw organizacyjnej i legislacyjnej AIP. Zinwentaryzowanie i metodyczne opisanie wszystkich rejestrów i zbiorów danych istotnych z punktu widzenia funkcjonowania państwa, budowy e-usług i interoperacyjności systemów administracji wymaga współpracy wszystkich resortów i urzędów będących ich gestorami.

Proces rozwoju i utrzymania AIP jest zadaniem ciągłym, iteracyjnym, ściśle związanym z rozwojem infrastruktury informacyjnej państwa i zmianami otoczenia prawnego oraz technologicznego. Jednym z planowanych źródeł informacji służących utrzymaniu AIP będzie System Inwentaryzacji Systemów Teleinformatycznych (SIST), a w warstwie organizacyjnej i legislacyjnej również bieżąca aktywność organów administracji publicznej w zakresie stanowienia prawa, określająca zadania publiczne i sposoby ich realizacji, w tym prowadzone rejestry i ewidencje oraz ich wzajemne powiązania.

Uporządkowanie procesów zachodzących w państwie i doprowadzenie do racjonalnych interakcji kluczowych uczestników tych procesów i szeroko rozumianej interoperacyjności, zgodnie z przyjętym Modelem AIP, jest jednym z warunków powodzenia transformacji cyfrowej, która przyczyni się do stopniowej optymalizacji kosztów dalszej rozbudowy i utrzymania infrastruktury teleinformatycznej, a w efekcie do podniesienia sprawności działania państwa.