Komenda Wojewódzka
Państwowej Straży Pożarnej
w Warszawie

Przyglądając się codziennej pracy strażaków, możemy zauważyć, że jest ona obarczona dużą ilością stresorów. Podejmowanie trudnych decyzji i dużą odpowiedzialność związana z dokonaniem takiego, a nie innego wyboru. W tym konkretnym zawodzie od podjętej decyzji może przecież zależeć ludzkie zdrowie czy życie. Praca pod presją czasu, w różnych warunkach, nie raz są to bardzo ciężkie warunki, które wywołują dodatkowy dyskomfort pracy. Duża ilość zadań i bycie w stałej gotowości do działania. Po ciężkim dniu pracy często problemy i stresy związane z wykonywana pracy przenoszone są dalej do domu i odreagowywane na członkach rodziny lub trzymane głęboko w sobie.
Patrząc na definicje reakcja stresowa, jest to naturalna odpowiedź organizmu na wymagania stawiane przed nim przez otoczenie, z którym sobie nie radzi. Według teorii H. Selye optymalny poziom stresu działa na organizm w sposób mobilizujący i pozwala efektywnie radzić sobie z zaistniałą sytuacją (eustres) natomiast stres, którego jest zbyt dużo i który zaburza, wyczerpuje organizm (dystres), jest dla człowieka destruktywny i powodować szereg konsekwencji zdrowotnych.
Zbyt dużą ilość stresu to większą ilość błędów, problemy z koncentracją, co może wiąże się tez z utratą wiary we własne możliwości i niską samooceną. Obniżona jakością pracy i zniechęcenie do wykonywania swoich codziennych obowiązków.
Ponadto długotrwały stres, który się kumuluje lub rozładowywany jest w sposoby nieefektywny, może prowadzić do nerwic, zaburzeń lekowych, depresji, uzależnień, nadciśnienia tętniczego, zawału mięśnia sercowego. W sytuacji permanentnego stresu obniża odporność organizmu, co wiąże się z większą ilością chorób i cięższym ich przebiegiem.
Warto więc na bieżąco przyglądać się sobie i swojemu organizmowi i reagować w momencie, w którym zauważymy u siebie:

• Problemy ze snem
• Brak apetytu/ nadmierny apetyt (zajadanie stresu)
• Niepokój
• Rozdrażnienie i agresje
• Złość
• Tiki nerwowe
• Ciągłe zmęczenie organizmu
• Sygnały z organizmu, że coś się dzieje złego
  Interweniować i nie bagatelizować tych sygnałów. Mogą to być sygnały płynące z organizmu, że nagromadziło się u nas zbyt dużo stresu, z którym sobie nie radzimy i nasz organizm wkrótce będzie wyczerpany.

Co możemy zrobić, aby zmniejszyć odczuwanie stresu? Nie ma uniwersalnej recepty na stres, jest za to kilka rad, spośród których możemy znaleźć najskuteczniejszą metodę w naszym przypadku:

• Być dla siebie bardziej wyrozumiałym, odpuścić sobie i innym małe błędy,
• Warto jest przyjrzeć się swoim emocjom, ich źródłom i nauczyć się je kontrolować tak, aby wyrażać je w sposób rzeczowy (a nie agresywny). Zrozumienie i właściwe wyrażanie emocji będzie owocowało tym, że będziemy mogli lepiej zobrazować innym co się u nas dzieje.
• Dbanie o relacje w szczególności o relacje z bliskimi i przyjaciółmi. Sieć społeczna to możliwość rozmowy z bliskimi o problemach, czy nawet sama świadomość wsparcia z ich strony, która dodaje w sytuacjach stresowych siły, aby poradzić sobie z otaczającą nas rzeczywistością.
• Regularna Aktywność fizyczna- która polepsza samopoczucie, pozwala rozładować napięcie i poprawiające nasz nastrój. Ćwiczenia pozwalają z jednej strony oderwać się myślami od tego, co było powodem stresu, a z drugiej otwierają go na nową perspektywę.
• Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne- pomagają się uspokoić i skupić myśli na czymś innym, przez co pod koniec tej formy odprężenia mamy nowe pokłady energii i cierpliwości na szukanie najlepszego rozwiązania stresującej nas sytuacji. Jesteśmy wyciszeni i uspokojeni.
• Znalezieni czasu na regeneracje i odpoczynek w szczególności po wyjątkowo trudnej i stresującej sytuacji, jest niezbędna, aby nasz organizm zebrał na nowo siły.
• Dbanie o zdrową dietę- która pomoże w zapewnieniu organizmowi odpowiednich mikro i makroelementów, które pozwolą szybciej zregenerować się naszemu organizmowi.
• Pomoc specjalisty.

 Pamiętajmy, że długotrwały stres odbije się na naszym zdrowiu psychicznym fizycznym i zachowaniu. Warto więc już dziś zastanowić się nad tym, co wpływa na nas korzystnie i w momencie, kiedy jesteśmy narażeni na długotrwały stres sięgać po skuteczne dla nas sposobów radzenia sobie z nim. W razie potrzeby pamiętajmy również o tym, żeby nie czekać i korzystać z pomocy specjalisty.

 

Stres w pracy – objawy, konsekwencje, przeciwdziałanie - MARTYNA OSTROWSKA, mgr ANETA MICHCIK  Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Aktywność fizyczna jako sposób radzenia sobie ze stresem zawodowym - Joanna Rosak-Szyrocka Politechnika Częstochowska
Aktywność fizyczna w stylu życia mężczyzn zatrudnionych w policji - z uwzględnieniem jej roli w redukcji stresu psychologicznego - Maria Gacek

 

Opracowała: mgr Ewa Korzeniecka - psycholog w Ośrodku Szkolenia w Warszawie KW PSP w Warszawie.
Zdjęcie: mł. kpt. Artur Michałek - Ośrodek Szkolenia w Warszawie KW PSP w Warszawie