Polska na Łotwie

Swoje słowa do obecnych na sali skierowali Ambasador Republiki Litewskiej Valdas Lastauskas oraz Ambasador RP Monika Michaliszyn. Podczas uroczystości Ambasador Monika Michaliszyn pożegnała się ze środowiskiem w związku z zakończeniem misji Ambasadora na Łotwie.

Spotkanie uświetnił koncert muzyków z Polski, Litwy i Łotwy. Przed gośćmi wystąpili Maria Korecka Soszkowska, Mariusz Ciołko, Mindaugas Rojus, Inga Maknavičienė oraz Antra i Normunds Vīksne.

Przemówienie Ambasador Moniki Michaliszyn z okazji Święta Narodowego – Ryga, 23.05:

 

Ekscelencje, Panie Panowie Ambasadorowie, Szanowni Goście, Drodzy Łotewscy Polacy, Przyjaciele!

3 maja 1791 r. Sejm Czteroletni uchwalił Ustawę Rządową Rzeczypospolitej Obojga Narodów znaną jako Konstytucja 3 Maja, która była  pierwszą w Europie i drugą na świecie, po Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej Ustawa Rządową.

3 Maja, jest jednak nie tylko rocznicą uchwalenia Konstytucji. Jest to także święto, podkreślające wspólne dziedzictwo Polaków, Litwinów, Łotyszy, Ukraińców i Białorusinów oraz wszystkich innych narodów zamieszkujących ziemie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jest to nasza wspólna historia,  i wspólny fundament, na którym budujemy siłę naszych państw. Także dziś kontynuujemy z powodzeniem współpracę, której podstawą są wartości demokratyczne, praworządność i prawo narodów do samostanowienia. Łączy nas obecność w UE oraz Sojuszu Północnoatlantyckim.

Odwołując się do tych zasad nasze kraje nieustannie wspierają Ukrainę w jej zmaganiach z rosyjską agresją. Należy pamiętać, że na równinach Ukrainy rozstrzygają się nie tylko losy tego państwa, ale także przyszłość całego naszego kontynentu. Pomoc udzielona przez nasze kraje Ukrainie, to wsparcie wojskowe, finansowe, polityczne, czy pomoc uchodźcom. Od początku rosyjskiej agresji miliony uchodźców z Ukrainy znalazły w Polsce pomoc, wsparcie i bezpieczeństwo.

Jako że  Sojusz Północnoatlantycki jest dzisiaj gwarantem bezpieczeństwa dla naszego regionu, jestem niezwykle dumna, że siły NATO na Łotwie współtworzą polscy żołnierze.  Oprócz struktur międzynarodowych i działań na rzecz bezpieczeństwa łączą nas wspólne projekty energetyczne czy komunikacyjne, które służą całej Europie oraz wymiana kulturowa łącząca nasze społeczeństwa. Działając wspólnie i solidarnie jesteśmy silni i nie do pokonania!

Dlatego bardzo się cieszę, że miałam zaszczyt przez blisko sześć lat pełnić misję Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej na Łotwie, dzięki czemu  mogłam przyczynić się do umocnienia naszych relacji. Bardzo często nasze losy splatały albo były tożsame.

Początek mojej misji przypadł na  wzruszający okres świętowania odzyskania stulecia niepodległości przez Polskę i uzyskania niepodległości przez Łotwę. Miałam zaszczyt wziąć udział we wszystkich doniosłych wydarzeniach związanych z rocznicą utworzenia państwa łotewskiego. Dla mnie, nie tylko jako dyplomaty, ale i badacza Łotwy, było to niezwykłe przeżycie. Szczególnie ważne było dla mnie nasze świętowanie 100-lecia kampanii Łatgalskeij, czyli wspólnej polsko-łotewskiej ofensywy przeciwko bolszewikom z 1920 r., w której zwycięstwo pozwoliło na zjednoczenie historycznych ziem łotewskich w jedno państwo.

Wspólnotę naszych losów i bogactwo naszych relacji starałam się przybliżyć łotewskim gospodarzom inicjując publikacje traktujące o wspólnej historii Polskie i Łotwy, takich jak Inflanty Polskie G. Manteuffla, , książka Anny Ziemlewskiej „Ryga w Rzeczypospolitej Polsko-Litewskiej”, żeby wymienić te najważniejsze. Współorganizowaliśmy także kilka wystaw poświęconych naszej wspólnej historii, jak np. o Polakach w Liepaji.

Oczywiście większa część mojej misji upłynęła na wzmacnianiu relacji politycznych Polski i Łotwy. Pomimo, że okres pełnienie przeze mnie misji r. obfitował w różnorakie i zupełnie nieoczekiwane kryzysy, jak niespotykana pandemia COVID czy pierwsza od kilkudziesięciu lat pełnoskalowa wojna w regionie, relacje dwustronne nie tylko nie osłabły, ale wręcz uległy niespotykanemu w historii zacieśnieniu, o czym świadczyły intensywna wymiana  wizyt najwyższych przedstawicieli władz naszych państw. Namacalnymi efektami zacieśnia współpracy było miedzy innymi zwiększone zainteresowanie LV inicjatywą 3SI i zorganizowanie szczytu Trójmorza w Rydze w 2022 r., jak również podpisanie w 2023 r. historycznej deklaracji o zacieśnieniu współpracy pomiędzy Polską i 3 państwami bałtyckimi, które nieformalnie nazwano „formatem ryskim”.

Wieńczyło ono prowadzone z sukcesem szerokie działania polityczne i dyplomatyczne PL i 3PB na rzecz wsparcia napadniętej przez Rosję  Ukrainy, a także odpierania ataków hybrydowych białoruskiego reżimu na nasze granice. Symbolem doskonałych relacji w tych trudnych czasach stała się choćby wymiana najwyższych odznaczeń państwowych miedzy Prezydentem A. Dudą oraz Prezydentem E. Levitsem w 2023 roku.

Miałam zaszczyt także zostać odznaczona przez Prezydenta Levitsa Krzyżem Uznania.

Duża uwagę w trakcie mojej misji przykładałam do zacieśniania relacji biznesowych Polski i Łotwy. Z mojej inicjatywy w 2022 r. powstała Polsko  - Łotewska Izba Gospodarcza, rozwijająca obecnie swoją działalność. Dzięki działaniom podejmowanym przez Ambasadę nastąpiło zwiększenie obecności polskich kluczowych koncernów na Łotwie, jak np. Firmy Orlen. Wspaniałym i ważnym elementem tej współpracy jest też uczestnictwo Polskiej firmy BUDIMEX w realizacji projektu Rail Baltica - otwarcie budowy tego projektu nastąpiło przed kilkoma dniami. Zorganizowaliśmy także pierwsze Forum turystyczne polsko - łotewskie.

Prowadzona przeze mnie Ambasada podejmowała wiele działań na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa Polski, Łotwy i całego regionu, co wynikało z pogarszającej się sytuacji geopolitycznej w Regionie. Oprócz typowej współpracy pomiędzy resortami wojskowymi,  należy podkreślić działania takie jak I Forum Przemysłów Zbrojeniowych Polska- Łotwa, czy ostatnio przystąpienie Polski do zainicjowanej przez Łotwę Koalicji Dronów. Intensywna współpraca łączyła nas z Polskim kontyngentem wojskowym stacjonującym w ramach eFP w Adażi, z którym organizowaliśmy różne działania z zakresu komunikacji strategicznej, ale także charytatywne przedsięwzięcia.

Nie można zapomnieć o naszych wspaniałych łotewskich Polakach. Liczne imprezy kulturalne i polonijne, w tym wspaniały Pierwszy Bal Polski w 2019 roku, odbywający się w murach szacownego budynku, w którym dziś jesteśmy, miały na celu integrowanie środowiska polskiego oraz kultywowanie tradycji  języka i kultury polskiej .

Podejmowaliśmy także szereg działań na rzecz ulepszania szkół polskich na Łotwie, zwłaszcza poprawy infrastruktury. Działając efektywnie wspólnie z samorządami udało nam się zbudować boisko w Dyneburgu czy wyposażyć laboratoria chemiczne w szkołach. Jednym z najważniejszych osiągnieć osiągnieciem jest otwarcie Polskiego Ośrodka Św. Jana Pawła II  przy parafii Matki Boskiej Bolesnej.

Ambasada była także inicjatorem renowacji wielu zabytków, m.in. kościołów i cmentarzy na Łotwie. Fundowaliśmy też tablice upamiętniające naszą wspólna historię.

Dzięki doskonałym relacjom z przedstawicielami środowisk łatgalskich wspólnie wzmacnialiśmy pamięć o polsko- łotewskim dziedzictwie kulturowym

Cieszę się, że miałam też możliwość popularyzować mój kraj poprzez doskonałą współpracę z łotewskimi mediami. Dzięki moim staraniom na Łotwie został akredytowany pierwszy od stu lat korespondent Polskiej Agencji Prasowej.

Udało się także odrestaurować i od nowa wyposażyć wnętrza Ambasady i Rezydencji Ambasadora.

Dziś także chciałabym bardzo serdecznie podziękować  za doskonałą współpracę z władzami łotewskimi, a także wszystkim partnerom współpracy, władzom samorządowym, instytucjom kultury, łotewskim instytucjom biznesowym, przedstawicielom firm oraz wszystkim, z którymi współpracowałam przez te sześć lat.

Szczególne podziękowania dla całego korpusu dyplomatycznego, z którym łączył mnie relacje prawie rodzinne.

Dziękuję także całemu zespołowi Ambasady RP w Rydze za wielkie zaangażowanie w pracy na rzecz pogłębiania relacji polski-łotewskich.

Chciałabym raz jeszcze podkreślić, że pełnienie misji na LV było moim wielkim życiowym marzeniem i zaszczytem. Wczoraj obchodziłam okrągłe urodziny, co skłoniło mnie do życiowych podsumowań. Jedną z myśli było to, że ponad połowę swojego życia poświęciłam na poznawaniu Łotwy, poczynając od języka, poprzez kulturę, historię, pielęgnowanie relacji. Moją współpracę z Łotwą rozpoczęłam jako wykładowca Łotewskiej Akademii Kultury w Rydze. Mając dwadzieścia dziewięć lat obroniłam doktorat o tematyce łotewskiej i zostałam jednym z dwóch tłumaczy przysięgłych w Polsce. Przez piętnaście lat tworzyłam specjalizację łotewską na Uniwersytecie Warszawskim i jako autor publikacji prasowych i artykułów w naukowych poszerzałam wiedzę o Łotwie wśród Polaków.

Tu chciałabym podziękować łotewskim naukowcom za wielkie wsparcie. Właściwie całą moją zawodową i w większości osobistą ścieżkę życia poświeciłam tematyce łotewskiej i współpracy miedzy naszymi krajami. Łotwa, patrząc choćby na moją misję, zawsze potrafiła mi się odwdzięczyć. A mieszkańcy Łotwy pozostaną moimi przyjaciółmi na zawsze, za co jestem i będę dozgonnie wdzięczna.

W czasie 6 lat misji wypełniłam wszystkie   priorytety, które założyłam sobie przed rozpoczęciem pracy i wyjeżdżam jako osoba  spełniona. Jak już nieraz podkreślałam, święto Konstytucji 3 maja jest także Świętem Matki Boskiej, Królowej Polski. Jako że LV jest także Ziemią Marii – Māras Zemes karaliene, właśnie Jej zawierzyłam swoją misję. Dziękując za opiekę Matki Bożej i Opatrzność Bożą dziękuję także środowiskom duchowym na LV za doskonała współpracę, jak choćby przy łotewskim wydaniu „Dzienniczka siostry Faustyny Kowalskiej” i ogromne wsparcie.

Jeszcze raz przekazuję  najszczersze wyrazy podziękowania i mam nadzieję, że zostawiam tu nie tylko partnerów, ale i przyjaciół. Na zakończenie, chciałabym tylko powiedzieć, że jestem człowiekiem,  który ma polskie serce, na którym wygrawerowane są łotewskie symbole! Tak będzie biło do końca!

A tym, którzy będą za mną tęsknić, zapewniam, że na pewno wrócę i  znajdziemy jeszcze wiele sposobów, żeby pięknie łączyć nasze kraje.