Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. J. Fałata w Bielsku-Białej

Wstęp do katalogu:

Przyszło nam spotkać się w czasie niezwykłym i pełnym niepokoju. Po latach pozornej i stabilnej codzienności nadszedł czas, kiedy pandemia wstrząsnęła naszym rozumieniem trwania i nieprzemijalności, a najprostsze sprawy nabrały niezwykłej wagi i nowych znaczeń.

Dołączmy do tego porażające wieści docierające od umierającej planety i po raz kolejny podkreślaną, a lekceważoną przez wielu, konieczność wzięcia odpowiedzialności za matkę Ziemię. Znaleźliśmy się w miejscu dziejów, w którym nadszedł czas, aby poważnie, z uwagą i z odpowiedzialnością właśnie spojrzeć przede wszystkim na siebie. Koniecznie trzeba podkreślić, że nie ma dziś miejsca na dyspensy i nikogo nie chroni immunitet od tej odpowiedzialności – ten swoisty rachunek sumienia dotyczy nas wszystkich, bez wyjątku.

W takim oto czasie spotykamy się na finale jubileuszowej edycji Ogólnopolskiego Biennale Rysunku i Malarstwa Uczniów Średnich Szkół Plastycznych. Spotykamy się z opóźnieniem rocznym z powyższych przyczyn – również sztuka została czasowo poddana kwarantannie, z niepokojem i bólem przeniosła się na platformy cyfrowe. Cały system kształcenia zmienił się w ciągu kilku chwil. Drugi rok borykamy się z tym poważnym problemem – bo jak uczyć malarstwa, rysunku, grafiki bez „żywego” kontaktu z uczniem, studentem? Bez możliwości kontemplowania powierzchni kartonu, płótna, papieru… Jak dotrzeć do pokładów ukrytych umiejętności, kiedy łączy nas, a raczej oddziela, płaski i beznamiętny ekran komputera? Każdy z nas, pedagogów, ma własne spostrzeżenia, własne przemyślenia, które mogą na najbliższy czas zdominować podejście do kształcenia – ta trudna lekcja izolacji otwarła nowe ścieżki – nowe, a raczej dotychczas niewykorzystywane i lekceważone metody upowszechniania wiedzy. Czas pandemii stworzył nowy model nauczania, który może nas nie zachwycać, ale przecież na rzeczywistość nie warto się obrażać.

I właśnie w takim fragmencie rzeczywistości spotykamy się na przepięknej bielskiej ziemi, aby uczcić piętnastą edycję istnienia imprezy artystycznej, która stworzyła nową płaszczyznę poznania i rozumienia sytuacji środowiska młodych twórców, jak również metod i efektów kształcenia w obszarze artystycznego szkolnictwa w Polsce.

Jakie wnioski nasuwają się po przejrzeniu ponad pięciuset prac młodych twórców z całej Polski? Ważnych wniosków jest wiele, spróbuję przytoczyć kilka z nich.

Po pierwsze – sama liczba uczestników świadczy o wadze i znaczeniu tej imprezy. Dowodzi, że młodzież niesie ze sobą ogromny potencjał intelektualny i twórczy, który mimo trudnych czasów, a być może właśnie ze względu na tak niesprzyjający czas, eksploduje w postaci prawdziwie interesujących płócien i kompozycji rysunkowych.

Po drugie – tegoroczny konkurs to przegląd prac prezentujących bardzo wysoki poziom. To przegląd prac, które w sposób niezwykle szeroki i zróżnicowany eksplorują pole działań artystycznych. To w wielu wypadkach bardzo dobre malarstwo i rysunek, to prace bogate i dojrzałe pod kątem technicznym, ikonograficznym i merytorycznym. To prace zróżnicowane, co przenosi się bezpośrednio na bardzo dobrą jakość wystawy.

Po trzecie – praca jury, będąc jak zawsze bardzo trudną i, nie ukrywajmy, niewdzięczną, w tym roku zawarła w sobie bardzo ważny element – wszyscy zgodziliśmy się z tym, że oglądanie prac było prawdziwą przyjemnością, a to co mieliśmy okazję podziwiać było w większości bardzo dobre. Wybór prac do wystawy stanowił poważny kłopot, nie wspominając o kompletowaniu laureatów i prac wyróżnionych.

Po czwarte – poziom prac prezentowanych na wystawie świadczy również o świetnym modelu kształcenia w szkolnictwie średnim. To niezwykle ważny aspekt, który tworzy poważne podwaliny pod dalszą, często trudna drogę edukacji artystycznej tychże młodych artystów.

I wreszcie po piąte – cieszy mnie bardzo to, że wciąż trwamy na posterunku, że artyści istnieli, istnieją i będą istnieć, niezależnie od tego czy akurat „grzmią działa”. Trudny czas, w którym przyszło nam się spotkać i ta wystawa młodych artystów w tym właśnie czasie, to dowód na to, że jest jeszcze wokół nas miejsce na piękno i na to wszystko, co żywa sztuka ze sobą niesie.

Podsumowując:

Tegoroczna edycja zasługuje na swój jubileusz, a jubileusz na tę wystawę – jest prezentacją dobrej sztuki, jest pełna talentów, mądrości i kunsztu. To edycja zwieńczona wystawą dumną ze swoich obrazów i rysunków.

Ta edycja to również okazja, aby podziękować dyrekcji bielskiego liceum i wszystkim pracownikom od lat zaangażowanym w to trudne, wymagające i skomplikowane logistycznie przedsięwzięcie.

To w końcu okazja do podziękowań dla wszystkich nauczycieli, którzy przygotowują młodych ludzi do trudnej drogi bycia artystą. Wasza praca często stanowi podwaliny czegoś wielkiego i dziś, na tej wystawie, jest to widoczne w sposób jasny, klarowny i dobitny.

Ale przede wszystkim to okazja do gratulacji dla uczestników przeglądu. Gratulacje dla wszystkich – niezależnie od tego, czy wasze prace znalazły się na wystawie, czy zostały wyróżnione czy nagrodzone. Najważniejsza jest nasza pasja – rysując, malując, szkicując, uczmy się być mądrzejszymi i lepszymi we wszystkich okruchach życiowej układanki.

 

Prof. dr hab. Antoni Cygan