Prokuratura Okręgowa
w Bydgoszczy

           Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy jesienią 2020 roku skierowała do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy akt oskarżenia przeciwko dwóm mieszkańcom Bydgoszczy – 41-letniemu Piotrowi B. i 37-letniemu Dawidowi K., zarzucając im, że wiosną 2019 roku, wykorzystując dostęp do jednego z mieszkań w Bydgoszczy z tytułu wykonywania tam prac remontowych, zabrali w celu przywłaszczenia 12 prac malarskich stanowiących dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury. 

Aby ukryć fakt kradzieży obrazów sprawcy, po wyjęciu dzieł z ram, umieścili w nich fotokopie. Łupem padły m.in. dzieła autorstwa Leona Wyczółkowskiego w postaci akwareli pn. „Piwonie” i autolitografii pn. „Wiśnie kwitnące”. Jak ustalono w toku czynności procesowych prowadzonych w sprawie, skradzione prace malarskie były poszukiwanymi od lat stratami wojennymi Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Nadto sprawcy zabrali wykonane ołówkiem 2 rysunki tego wybitnego polskiego artysty pn. „Pejzaż z mysią wieża w Kruszwicy” i pn. „Pejzaż wiejski z kościółkiem”. Pochodziły one ze szkicowników malarza przekazanych w darowiźnie przez Franciszkę Wyczółkowską Gminie miasta Bydgoszczy w dniu 8 kwietnia 1937 roku. Przez lata prace te uznawane były jako utracone w wyniku II Wojny Światowej. Poza wymienionymi pracami oskarżeni przywłaszczyli także m.in. pracę malarską autorstwa Franciszka Gajewskiego pn. „Pejzaż miejski – Stary Rynek w Bydgoszczy”, grafikę autorstwa Władysława Leopolda Frydrycha pn. „Pejzaż wiejski” oraz akwarele autorstwa: Kurta Hubertusa Paesler-Luschkowko pn. „Pejzaż” i Emila Krcha pn. „Polne kwiaty”.

W toku podjętych działań procesowych oraz operacyjnych skradzione eksponaty w znacznej większości zostały odzyskane przez policjantów Wydziału Kryminalnego Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy, prowadzących  śledztwo w tej sprawie pod nadzorem Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy.

Po przedstawieniu zarzutów popełnienia przestępstwa z art. 278§1 kk w zw. z art. 294§2 kk  Piotr B. i Dawid K. przyznali się do ich popełniania, podejmując współpracę z organami ścigania. W jej efekcie, oraz w wyniku podjętych  przez Policjantów dalszych czynności, zabezpieczono ponad 400 różnych eksponatów, w tym kilkadziesiąt obrazów i prac graficznych, w części stanowiących własność Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy oraz innych instytucji. Ustalono m.in. iż dwa zabezpieczone w śledztwie obrazy – okazałe płótna pn. „Ukrzyżowanie” i pn.  „Chrystus w koronie cierniowej” - stanowią własność Katedry we Włocławku. W sierpniu 1939 roku zostały one przekazane przez bp Michała Kozala do konserwacji ustalonej osobie, a zawierucha wojenna spowodowała, iż dopiero teraz Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy mogła zwrócić je właścicielowi, przekazując je na ręce Dyrektora Muzeum Diecezjalnego we Włocławku.

Jak już wcześniej informowano, w dniu 5 sierpnia 2020r., w siedzibie Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, odbyła się uroczystość symbolicznego przekazania pozostałych odzyskanych w toku ww. śledztw zbiorów i dzieł sztuki (w tym prac zidentyfikowanych jako „straty wojenne” figurujące w katalogu  Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego) ich aktualnym właścicielom, tj. Muzeum Okręgowemu w Bydgoszczy oraz Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przekazano także odzyskane w toku postępowania inne zabytkowe i cenne muzealnie przedmioty,  utracone m.in. przez Miejskie Muzeum w Bydgoszczy w okresie II Wojny Światowej i tuż po niej, jak: prace malarskie, graficzne, zbiory biblioteczne, a także meble - w znacznej części stanowiące spuściznę po Leonie Wyczółkowskim.

Fotorelacja z tej uroczystości znajduje się na stronie internetowej tut. Prokuratury w zakładce „Rzecznik Prasowy”.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy Piotr B. i Dawid K. uznani zostali winnymi popełniania zarzuconego im czynu z art. 278§1 kk w zw. z art. 294§2 kk  i skazani na kary bezwzględnego pozbawienia wolności w wymiarze 5 miesięcy oraz kary grzywny. Wyrok jest prawomocny.

Nadal prowadzone są czynności śledcze oraz proweniencja ponad 30 obiektów, celem ustalenia ich pochodzenia i zwrotu właścicielom. Działania identyfikacyjne są utrudnione z uwagi na zabiegi maskujące oznaczenia obiektów, w tym wtórne sygnowania obrazów danymi innych autorów. Kontynuowane czynności procesowe w ostatnich miesiącach pozwoliły na zabezpieczenie kolejnych kilkudziesięciu obrazów i prac graficznych, wśród których również są prace autorstwa Leona Wyczółkowskiego pochodzące m.in. z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Śledztwo to pozostaje w toku.