Prokuratura Regionalna w Warszawie

            Sprawa tzw. afery GetBack jest najbardziej skomplikowaną i największą sprawą gospodarczą w ostatnich latach. Bezprecedensowość tego postępowania wyraża się w tym, że dotknęła ona praktycznie całego rynku finansowego, w tym banków, giełdy papierów wartościowych, towarzystw funduszy inwestycyjnych i wreszcie tysięcy obligatariuszy i akcjonariuszy. Obecnie w postępowaniach pokrzywdzonych jest ponad 9.200 podmiotów (osób fizycznych i prawnych). Wartość wyrządzonej szkody szacuje się na poziomie około 3 miliardów złotych.

            W sprawie badanych i wyjaśnianych było i jest nadal kilkadziesiąt wątków. Większość z nich wiąże się z wyrządzeniem spółce GetBack S.A. szkody majątkowej w wielkich rozmiarach poprzez podjęcie nieprawidłowych decyzji zarządczych i inwestycyjnych. Decyzje te polegały m.in. na zawarciu pozornych lub skrajnie niekorzystnych dla spółki umów, w tym np. dotyczących nabycia po zawyżonej cenie akcji EGB Investments S.A., czy podpisania umowy ramowej z Trigon TFI S.A. na świadczenie usługi obsługi portfeli wierzytelności. Czyny te kwalifikowane są z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k. i innych. Pozostałe wątki sprawy dotyczą m.in. oszustwa na szkodę klientów Idea Banku S.A. przy sprzedaży bez stosownego zezwolenia obligacji GetBack S.A. i certyfikatów inwestycyjnych funduszy Trigon TFI S.A., a także działania na szkodę samego Idea Bank S.A., to jest występków kwalifikowanych z art. 286 § 1 k.k., art. 178 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, art. 296 § 1a, 2 i 3 k.k., a także art. 171 ust. 5 ustawy Prawo bankowe. W sprawie badany jest również wątek dotyczący nabywania przez fundusze inwestycyjne należące do Grupy Kapitałowej GetBack S.A. pakietów wierzytelności po zawyżonych cenach. W ramach odrębnych postępowań wyjaśniane są kwestie dotyczące prawidłowości działań audytorów badających jednostkowe i skonsolidowane sprawozdania GetBack S.A. Przedmiotem śledztwa jest również ocena realizacji obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych zatrudnionych w instytucjach właściwych do nadzoru nad rynkiem kapitałowym i ochroną konkurencji i konsumentów, a także podejmujących działania w toku przyspieszonego postępowania układowego GetBack S.A. Przedmiotem procesowej weryfikacji pozostaje także doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości nabywców obligacji emitowanych przez inne spółki, powiązane osobowo i kapitałowo z byłym prezesem zarządu GetBack S.A. oraz wystawianie i użycie nierzetelnych faktur VAT. 

            W ramach prowadzonych postępowań ze względu zarówno na skalę stwierdzonych nieprawidłowości jak i ilość osób pokrzywdzonych, szczególne miejsce zajmuje sprzedaż obligacji za pośrednictwem Idea Bank S.A. Ze względów pragmatycznych, z uwagi na liczbę osób podejrzanych i pokrzywdzonych przyjęto model prowadzenia tego postępowania zakładający kierowanie aktów oskarżenia przeciwko osobom działającym na określonym obszarze kraju, w którym funkcjonowały placówki Idea Bank S.A. (Lion’s Bank). Proces gromadzenia materiału dowodowego w tym wątku jest wyjątkowo czasochłonny i wymaga znacznego nakładu pracy. Śledztwo obejmuje swym zakresem także inne niż Idea Bank S.A. „kanały” dystrybucji obligacji GetBack S.A.

            W toku prowadzonych postępowań przesłuchano na terenie całego kraju blisko 4500 świadków, dokonano zabezpieczenia mienia na kwotę ponad 250 mln złotych.

            Dzięki staraniom prokuratorów i podejmowanym przez nich działaniom odzyskano i przekazano pokrzywdzonemu CAPITEA S.A. (następcy prawnemu GetBack S.A.), kwotę ponad 40 milionów złotych, która została następnie przeznaczona przez spółkę na spłatę należności wobec obligatariuszy w ramach układu restrukturyzacyjnego.
            
            Łącznie we wszystkich prowadzonych w Prokuraturze Regionalnej w Warszawie śledztwach związanych z działalnością GetBack S.A. przedstawiono zarzuty 131 osobom, wobec 98 z nich zostały skierowane akty oskarżenia. Śledztwo przeciwko pozostałym podejrzanym pozostaje w toku.
 
            Prokuratorzy do tej pory skierowali do sądów 10 obszernych aktów oskarżenia. Postępowania sądowe dotyczące spółki GetBack S.A. oraz podmiotów i osób z nią związanych toczą się nie tylko w Sądzie Okręgowym w Warszawie, ale również przed sądami w Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Katowicach, Szczecinie i Krakowie. Sądy dotychczas wydały wyroki skazujące wobec 11 oskarżonych, wobec niektórych z nich prawomocne, w tym orzeczono także bezwzględne kary pozbawienia wolności.

            W prowadzonych sprawach obecnie nie są już stosowane tymczasowe aresztowania, nadal natomiast stosowane są środki zapobiegawcze o charakterze wolnościowym w postaci, m.in. poręczeń majątkowych w kwotach nawet do 5.000.000 złotych, dozoru Policji, a także zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu.

            Akta wszystkich zarejestrowanych postępowań dotyczących tzw. afery GetBack liczą ponad 10.000 tomów. Do tej pory w sprawach tych uzyskano 46 specjalistycznych opinii biegłych. Zabezpieczona obszerna dokumentacja oraz nośniki elektroniczne dotyczące wszystkich aspektów działalności spółki GetBack S.A. i podmiotów z nią powiązanych poddawane są sukcesywnie oględzinom i czasochłonnym analizom. Oględzinom poddano dotąd dziesiątki terabajtów danych informatycznych w tym serwery poczty elektronicznej, systemy informatyczne GetBack S.A. i innych spółek, nośniki elektroniczne – telefony, komputery, laptopy, pendrive, płyty CD/DVD użytkowane przez podejrzanych. 

            Warto również zaznaczyć, że Prokuratura Regionalna w Warszawie działając na zasadzie art. 7 Kodeksu postępowania cywilnego, w jednostkowych sytuacjach, gdy wymagał tego interes społeczny, ze względu przede wszystkim na sytuację osobistą poszczególnych poszkodowanych, wytoczyła wobec jednego z dystrybutorów obligacji GetBack S.A., to jest Idea Bank S.A. w imieniu niektórych nabywców obligacji powództwa o zapłatę na łączną kwotę wartości przedmiotu sporu 3.360.000 złotych. 

            Co istotne, wszystkie opisane postępowania odnoszą się do szczególnie skomplikowanych zagadnień karnoprawnych, dotyczących funkcjonowania publicznej spółki akcyjnej, branży windykacyjnej, rynku kapitałowego, przebiegu postępowania restrukturyzacyjnego, oceny prawidłowości zawartego z wierzycielami układu. Waga zachowań badanych w śledztwach, ich oddźwięk społeczny oraz znaczenie dla funkcjonowania polskiego rynku kapitałowego, nakazuje dołożyć wszelkich starań, aby doprowadzić do pełnego i wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy i pociągnięcia do odpowiedzialności wszystkich odpowiedzialnych za popełnione przestępstwa.

 

 

Prokurator Mateusz Martyniuk

Rzecznik Prasowy

Prokuratury Regionalnej w Warszawie