Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Busku Zdroju

Okres wakacyjny w szczególny sposób sprzyja bliższym i dalszym podróżom. Często podczas wędrówek, zwłaszcza do egzotycznych miejsc, spostrzegasz piękne rośliny, które koniecznie chcesz mieć w domu lub ogrodzie. Dla własnego dobra unikaj przywożenia roślin lub produktów roślinnych z podróży poza granice Unii Europejskiej.

Wracasz z podróży poza granice UE? Upewnij się, że nie wwozisz do Polski żadnych roślin, kwiatów, nasion, owoców ani warzyw. Każda z takich zagranicznych pamiątek może posłużyć pasażerom na gapę – szkodnikom lub chorobom, które mogą zagrażać zdrowiu roślin uprawnych, ogrodowych lub domowych. Aby chronić nasze rolnictwo i środowisko naturalne, pozostaw rośliny i produkty roślinne w miejscach, z których pochodzą. W skali światowej szkodniki roślin odpowiadają za nawet 40% strat w uprawach żywnościowych oraz za straty w handlu produktami rolnymi, wynoszące ponad 220 miliardów dolarów rocznie!

Nawet jeśli chcesz przywieźć jedną roślinę na własny użytek, zastanów się nad możliwymi konsekwencjami i dowiedz się, jakie obowiązują zasady, dotyczące podróżowania z roślinami lub produktami roślinnymi. Prawo nie przewiduje odstępstw od powyższych przepisów dla importu do celów prywatnych. Obowiązują one bez względu na ilość towaru, jaki jest importowany. Spełnienie wszystkich wymogów formalnych oraz wnikliwa kontrola fitosanitarna są gwarancją, że rośliny są zdrowe i że w miejscu wwozu na terytorium UE nie zostaną skonfiskowane i odesłane do miejsca pochodzenia lub zniszczone.

Jeśli mimo wszystko uważasz, że przywiezienie jednej rośliny z wakacyjnych wędrówek nie będzie miało negatywnych konsekwencji, zapoznaj się z unijną kampanią #PlantHealth4Life. Jest to kampania społeczna, zwracająca uwagę na szczególny związek między zdrowiem roślin a naszym codziennym życiem. Szkodniki i choroby roślin wpływają na bezpieczeństwo żywnościowe, gospodarkę i środowisko. To właśnie z tego powodu zdrowe rośliny są kluczowe dla produkcji zdrowej żywności oraz zadbania o zrównoważoną przyszłość. Wszyscy możemy odegrać ważną rolę w procesie dbania o zdrowie roślin. Dołącz do kampanii #PlantHealth4Life i dowiedz się, co możesz zrobić, aby poprawić zdrowie roślin i chronić swoją społeczność.

Dla osób zainteresowanych sprowadzaniem roślin do Unii Europejskiej, w tym do Polski, przedstawiamy najistotniejsze informacje w tym zakresie.

Osoby planujące przywóz do Unii Europejskiej roślin, w celach handlowych, muszą posiadać świadectwo fitosanitarne, wystawione przez oficjalną służbę ochrony państwa, z którego roślina pochodzi oraz zarejestrować się w rejestrze podmiotów profesjonalnych, prowadzonym przez właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Rejestracja odbywa się na wniosek podmiotu. Po dokonaniu rejestracji, podmiot importujący do celów komercyjnych, powinien założyć w systemie TRACES NT konto jako Europejski Rejestrowany Podmiot Profesjonalny (EURPO). Aby konto takie było aktywne, jego ważność musi zostać potwierdzona przez Wojewódzkiego Inspektora, u którego dokonywana była rejestracja w rejestrze podmiotów profesjonalnych.

W przypadku importu do celów prywatnych, rejestracja w rejestrze podmiotów profesjonalnych nie jest obowiązkiem, jednak osoba importująca powinna mieć konto w systemie TRACES NT jako podmiot europejski inny niż zarejestrowany operator (skrót EUPO w systemie TRACES NT). Konto takie jest darmowe i nie wymaga potwierdzenia ważności przez właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora.

Każda przesyłka roślin przeznaczonych do sadzenia oraz niektórych warzyw i owoców (np. papryki, bakłażanów, owoców cytrusowych, warzyw korzeniowych) wprowadzana na terytorium Unii Europejskiej, zarówno w celach komercyjnych jak i na własny użytek, musi zostać zgłoszona do granicznej kontroli fitosanitarnej w wyznaczonym do takiej kontroli Punkcie Kontroli Granicznej, niezależnie od ilości sprowadzanych roślin. Zgłoszenia można dokonać wyłącznie za pośrednictwem systemu TRACES NT poprzez wypełnienie przez osobę odpowiedzialną za przesyłkę pierwszej części dokumentu CHED-PP.

Osobą odpowiedzialną za przesyłkę może być importer/wprowadzający lub osoba przez niego wyznaczona (np. agent celny). Wykonanie granicznej kontroli fitosanitarnej jest odpłatne, a wysokość opłaty jest zależna od ilości i rodzaju importowanego towaru. Więcej informacji na temat obsługi systemu TRACES NT można znaleźć na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w zakładce „Co robimy - Eksport i Import – TRACES”

Niezastosowanie się do powyżej wskazanych zasad może wiązać się z zatrzymaniem przesyłki, odesłaniem jej do miejsca pochodzenia lub zniszczeniem. Koszty tych działań ponosi importujący/wprowadzający. Rośliny przewożone nielegalnie w bagażu osobistym, ujawnione przez Służbę Celno-Skarbową zostaną skonfiskowane, może się to również wiązać z karą finansową.

Wystarczy przestrzegać najważniejszych zasad aby ustrzec się przed pasażerami na gapę. Zanim przywieziesz do Polski ciekawe rośliny z wakacji lub sprowadzisz swoje kwiaty doniczkowe z Wielkiej Brytanii, zastanów się czy warto. Może lepiej nie mieć jednego egzotycznego okazu, ale nie stracić pozostałych domowych roślin, z powodu przywiezionego agrofaga.

Warto pamiętać o haśle kampanii #PlantHealth4Life „Dbaj o zdrowie roślin, chroń życie”.

Komentarz eksperta:

Agnieszka Sahajdak – Dyrektor Biura Nadzoru Fitosanitarnego i współpracy Międzynarodowej W Głównym Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Jeśli podczas swoich zagranicznych przygód znajdziemy egzotyczną roślinę, która skradnie nasze serce, zróbmy jej zdjęcie – nie zabierajmy nasion ani żadnych jej części w podróż powrotną. Przewożąc rośliny, ich części lub nasiona w bagażu, możemy zabrać ze sobą pasażerów na gapę – nieznane w Europie szkodniki i choroby roślin. Agrofagi roślin mogą przedostawać się również przez granice Europy na roślinach, które kupujemy do naszych domów i ogrodów, jeśli nie zostały one sprawdzone i nie posiadają odpowiednich certyfikatów. Gdy kupujemy rośliny spoza terytorium Unii Europejskiej w internecie, warto upewnić się, czy pochodzą one ze sprawdzonych źródeł i czy posiadają świadectwo fitosanitarne. Warto również rozmawiać o znaczeniu roślin ze swoimi dziećmi, aby sprawić, że przedstawiciele młodszego pokolenia staną się ambasadorami ich zdrowia.