Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Choszcznie

Dezynsekcja polega na zwalczaniu szkodliwych owadów latających i biegających. Z problemem tym spotykają się wszyscy. Główną rolę w rozprzestrzenianiu owadów odgrywa czynnik ludzki. Mogą one być przenoszone w zakupach spożywczych, sprzętach, bieliźnie pościelowej lub rzeczach osobistych. Niewykluczona jest także możliwość ich przemieszania się poprzez ciągi wentylacyjne w budynkach.

Nasze mieszkania może zasiedlać kilka kategorii owadów. Są to:

1. owady, które mogą zagnieździć się w domach, takie jak prusaki, karaluchy (karaczany wschodnie), mrówki faraona, mrówki hurtnice, rybiki cukrowe, pluskwy domowe, pchły (psia, kocia, szczurza),

2. owady przylatujące do pomieszczeń (muchy domowe, muszki owocowe),

3. owady szkodniki produktów spożywczych (mkliki mączne, strąkowce fasolowe, mączniki młynarki, wołki zbożowe, ryżowe, trojszyki, żywiaki chlebowce, rozkruszki),

4. szkodniki wyrobów tekstylnych i skórzanych np.: mole ubraniowe.

Każdy rodzaj szkodników domowych można próbować zwalczyć we własnym zakresie, używając trutek zakupionych w sklepach, pamiętając, że zwalczanie insektów, które dostały się do domu lub mieszkania, powinno być przeprowadzane z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Najlepiej jednak zlecić to zadanie wyspecjalizowanej firmie DDD (dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja).

Najczęściej spotykane insekty w domach:

Karaluchy

W Polsce najczęściej występują dwa gatunki karaluchów – prusak oraz karaczan wschodni. Aktywne są przede wszystkim nocą. Kryją się w miejscach wilgotnych i zaciemnionych tj. elementach kanalizacji, piwnicach, spiżarniach. Swoje kryjówki opuszczają w poszukiwaniu pożywienia, które głównie stanowią resztki żywności pozostawione przez człowieka. Zanieczyszczają produkty żywnościowe odchodami oraz resztkami pancerzyków. Są one wektorem wielu groźnych patogenów. Mogą przenosić różne wirusy, bakterie oraz grzyby, a także mogą wywołać reakcję alergiczną. Profilaktyka polega na uszczelnieniu mieszkania tak, by nie dostały się do niego owady z innych pomieszczeń np. ze zsypów. Częste sprzątanie, zmywanie powierzchni i usuwanie wszelkich resztek pokarmowych może wpłynąć na zmniejszenie ich liczebności.

Mrówki

Najczęściej w polskich domach pojawiają się faraonki. Żyją wyłącznie w dobrze ogrzanych pomieszczeniach. Ich gniazda ukryte są w szparach i szczelinach ścian, blisko instalacji grzewczych i hydraulicznych. W mieszkaniach zasiedlają przede wszystkim kuchnie i łazienki, a z pomieszczeń ogólnego użytku: hydrowęzły, pralnie i zsypy. Są wszystkożerne, preferują słodycze, mięso, tłuszcze, mogą jeść mydło, krochmal i kosmetyki. Mrówki niszczą żywność, mogą przenosić drobnoustroje chorobotwórcze, kontakt z nimi może wywołać reakcję alergiczną. Profilaktyka polega na uszczelnieniu szpar i szczelin, zwłaszcza przy listwach podłogowych, rurach kanalizacyjnych i grzewczych itp. Wskazane jest częste mycie szafek i stołów kuchennych gorącą wodą z detergentami, pastowanie podłóg i używanie środków odstraszających owady.

Rybiki

Rybiki cukrowe potocznie zwane są robakami łazienkowymi. Pojawiają się wszędzie tam, gdzie panuje odpowiedni dla nich poziom wilgotności, przez co często nazywane są wilgotniakami. Są aktywne nocą. Rybiki nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka. Owady te mogą uszkadzać tapety, książki oraz produkty spożywcze. Rybiki chowają się w różnych szczelinach, szparach, dlatego profilaktyka polega na utrzymywaniu pomieszczeń w czystości, niedopuszczaniu do powstawania wilgoci np. pod wykładzinami podłogowymi, wannami, brodzikami i zlewozmywakami.

Pluskwy

Pluskwy gnieżdżą się najczęściej w pobliżu miejsc spania człowieka, np. chowają się w materacach, łączeniach mebli oraz tapet, w różnych szczelinach. Pluskwy są bardzo uciążliwe, ponieważ atakują w nocy. Żywią się krwią. Ukłuciu towarzyszy swędzenie i pieczenie. Profilaktyka polega na uszczelnieniu otworów i szczelin np. przy przewodach elektrycznych, rurach, ponieważ łatwo przedostają się z sąsiednich lokali i kondygnacji. Częste czyszczenie, wietrzenie i trzepanie jest najlepszym sposobem stworzenia warunków niedogodnych do masowego rozmnażania się pluskiew.

Pchły

Pchły żywią się krwią. Pasożytujące na różnych żywicielach (psy, koty) pchły mogą przenosić patogeny i pasożyty. Ugryzienia pcheł powodują świąd i mogą wywołać również alergię. W przypadku posiadania zwierząt domowych, pchły mogą być prawdziwym utrapieniem. Profilaktyka polega na regularnym odkurzaniu dywanów, podłóg i wykładzin podłogowych oraz praniu posłań zwierząt.

Muchy

Muchy domowe zaczynają swoją aktywność, kiedy wzrasta temperatura powietrza. Żywią się gnijącą materią organiczną, czyli np. rozkładającymi się resztkami żywności. Muchy mogą przenosić groźne dla zdrowia i życia człowieka patogeny. Profilaktyka polega na przestrzeganiu higieny w pomieszczeniach mieszkalnych, gospodarczych, zabezpieczeniu siatkami okien w pomieszczeniach, zabezpieczeniu żywości, zamykaniu pojemników na odpady oraz częstym ich opróżnianiu i myciu.

Mole spożywcze i ubraniowe

Mole spożywcze, jak i mole ubraniowe, jako miejsca swoich kryjówek wybierają zaciemnione miejsca, trudno dostępne dla człowieka. Larwy moli spożywczych żywią się suchym pokarmem np. w postaci kaszy, mąki, ziaren, pieczywa, z kolei larwy mola ubraniowego spożywają ubrania z włókien naturalnych. Mole spożywcze mogą przenosić różne drobnoustroje chorobotwórcze, ale przede wszystkim powodują one szkody związane z zanieczyszczeniem żywności i stanowią poważny problem w przemyśle spożywczym. Mole ubraniowe powodują zniszczenia odzieży.

Szkodniki produktów spożywczych (magazynowe)

Szkodniki magazynowe pojawiają się w miejscach przechowywania żywności, a ich aktywność prowadzi do jej zanieczyszczania odchodami, kokonami. Profilaktyka polega na oglądaniu żywości, którą przynosimy ze sklepu, a także właściwym przechowywaniu jej w czystych, suchych, chłodnych i przewiewnych pomieszczeniach w szczelnie zamykanych pojemnikach.

Państwowa Inspekcja Sanitarna nie przeprowadza zabiegów dezynsekcji, jak również nie zajmuje się rozpoznawaniem insektów. Zabiegi można zlecić wyspecjalizowanym firmom DDD (dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja).

Źródło: A. Dembińska-Krzemińska, A. Glinkiewicz, B. Sawicka, W. Kruminis-Łozowska "Dom bez szkodników"