Świnka
24.04.2024
Świnka, czyli nagminne zapalenie przyusznic, to choroba zakaźna wywołana przez wirus należący do rodziny Paramyxoviridae. Wykazuje on wysoką zakaźność. Najwięcej przypadków zachorowań dotyczy dzieci w wieku szkolnym. Świnka u dorosłych należy do rzadkości, gdyż przeważająca większość miała do czynienia z tą chorobą w okresie dzieciństwa. Mimo że przechorowanie świnki nie zapewnia 100% odporności przed kolejnym zakażeniem, przypadki ponownego zachorowania są sporadyczne.
Do zakażenia wirusem świnki dochodzi przeważnie porą zimową. Patogen ten szerzy się drogą kropelkową w sposób bezpośredni podczas mówienia, kichania lub kasłania osoby chorej bądź drogą pośrednią, kiedy cząstki wydychanego patogenu osadzają się na powierzchniach i są przenoszone do organizmu z zabrudzonych dłoni. Możliwe jest również szerzenie się wirusa świnki przez ślinę chorego obecną na pożywieniu. Człowiek to jedyny nosiciel wirusa. Okres wylęgania się choroby to ok. 2–3 tygodni. Zdolność do zakażenia pojawia się 2–4 dni przed wystąpieniem objawów i utrzymuje się do 7–9 dni po ich ustąpieniu. Same objawy choroby trwają zwykle nie dłużej niż 7 dni. Przechorowanie świnki zapewnia odporność na całe życie.
Kluczowym elementem profilaktyki świnki są szczepienia ochronne. Dzięki nim znacznie spadła zachorowalność na nagminne zapalenie przyusznic, a jeśli już do niego dochodzi, to choroba ma lżejszy przebieg i obciążona jest mniejszym ryzykiem powikłań.
Szczepienie na świnkę należy do szczepień finansowanych z budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia. Stosowana jest szczepionka żywa atenuowana (z wirusem niezdolnym do wywołania choroby), skojarzona jednocześnie przeciwko odrze, różyczce i śwince. Preparat podawany jest domięśniowo lub podskórnie. Schemat szczepienia jest następujący:
- w 2. roku życia (w 13–15. miesiącu życia) – dawka podstawowa;
- w 6. roku życia – dawka przypominająca.
Skuteczność pełnego szczepienia wynosi 98–99%. Szczepionka jest bezpieczna, a jej przyjęcie to znacznie bezpieczniejsze rozwiązanie niż zachorowanie na świnkę. Czasami po podaniu szczepionki mogą wystąpić odczyny miejscowe, takie jak obrzęk, ból w miejscu wkłucia, zaczerwienie. Dodatkowo może pojawić się powiększenie węzłów chłonnych i podwyższona temperatura. Objawy ustępują samoistnie.