Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Częstochowie

Legionella sp. – podstawowe informacje

Bakteria legionella została odkryta po raz pierwszy w 1976 roku, kiedy podczas spotkania weteranów Legionu Amerykańskiego w Filadelfii kilkadziesiąt osób zachorowało na nietypowe zapalenie płuc. Bakterie licznie występują w naszym najbliższym otoczeniu – znajdziemy je w wodach śródlądowych i morskich, kurkach ciepłej i zimnej wody, zbiornikach wody a także w glebie.

Legionella pneumophilia jest bakterią, która występuje w naturalnych i sztucznych zbiornikach wodnych (baseny), w wodnych systemach chłodzących i systemach nawilżania powietrza. Zachorowania na legionellozę mogą pojawić się wszędzie tam, gdzie w urządzeniach wodnych zaistnieją sprzyjające warunki do rozwoju bakterii Legionella.

Bakterie mogą żyć i namnażać się w temperaturze od 20°C do 45°C, przy czym ryzyko jest większe w wyższej temperaturze. Występują one w środowisku naturalnym, w rzekach, jeziorach czy wilgotnej ziemi, lecz ich ilość jest zwykle niewielka. Wysoką liczebność stwierdza się w nieodpowiednio utrzymywanych sztucznych systemach wodnych.

Zapobieganie namnażaniu się bakterii legionelli polega na odpowiedniej konserwacji instalacji i urządzeń wodnych, włączając w to m.in. systemy wodociągowe zaopatrujące w wodę, fontanny, urządzenia chłodzone wodą  czy myjnie samochodowe.

Wewnętrzne instalacje wodne w budynkach

Stare i nieprawidłowo utrzymywane (biofilm) wewnętrzne instalacje wodociągowe w budynkach, przetrzymywanie wody w zbiornikach magazynujących wodę, martwe odcinki instalacji, stagnacja wody – to główne przyczyny zasiedlenia się legionelli sp.

Skuteczne usunięcie bakterii legionella sp. z wewnętrznych instalacji wodociągowych stanowi wyzwanie dla administratorów budynków.

Do dobrych praktyk związanych z ochroną wody przed legionellą należy:

• prawidłowa eksploatacja systemów wodociągowych,
• utrzymywanie odpowiednich temperatur wody,
• unikanie stagnacji (zastoin wody),
• regularne badanie wody pod kątem legionelli,
• monitorowanie stanu instalacji wodnej,
• systematyczne płukanie instalacji oraz tzw. martwych końców, aby usunąć bakterie legionella nawet w odległych punktach sieci rur.

Niebezpieczne fontanny

Fontanny są źródłem aerozolu wodnego, który może nieść za sobą zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Istotnym zagrożeniem może być występowanie w aerozolu bakterii z rodzaju legionella, które w przypadku inhalacji mogą prowadzić do zachorowań na legionellozę. Zakażenie następuje drogą wziewną, zagrożenie stwarza więc samo przebywanie w pobliżu źródła aerozolu. Skażenie aerozolu wodnego jest wynikiem kolonizacji przez bakterie legionella instalacji wodnej fontanny, czemu sprzyja temperatura wody wynosząca 25-45 ºC, nie stosowanie dezynfekcji wody, brak kontroli narastania biofilmu na wewnętrznej powierzchni instalacji.

Drogi zakażenia legionellozą

Chorobą tą zaraża się poprzez wdychanie powietrza zawierającego bakterie legionella sp. w aerozolu, który może nie być widoczny. Taki aerozol tworzy się z kropelek wody, zawierającej bakterie, powstające w wyniku puszczenia wody z kranu, prysznica, czy z bąbelków generowanych w basenie. Im mniejsze kropelki tym większe prawdopodobieństwo wywołania infekcji. Choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka.

Po ilu dniach od zakażenia występują objawy legionellozy?

Objawy legionellozy występują na ogół od dwóch do dziesięciu dni po zakażeniu, ale w rzadkich przypadkach mogą wystąpić nawet po trzech tygodniach.

Przebieg zakażenia

Zakażenie może mieć łagodny przebieg, podobny do grypy – gorączka Pontiac lub powodować chorobę legionistów, która jest ciężkim zapaleniem płuc wymagającym leczenia antybiotykami i może powodować powikłania.

W przypadku wystąpienia poniższych objawów powinniśmy zgłosić się do lekarza:

bóle mięśni,

ból głowy,

gorączka,

objawy zapalenia płuc (w tym m.in. suchy kaszel, zaburzenia oddychania).

Objawom tym mogą towarzyszyć zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, w tym bóle brzucha, wymioty, biegunka, a także zaburzenia świadomości.

Materiały:

https://www.gov.pl/web/gis/legioneloza-choroba-legionistow

 

https://www.gov.pl/web/gis/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-dotyczacy-funkcjonowania-fontann-roznego-typu-zespolow-fontann-w-formie-parkow-fontann-instalacji-wodnych-typu-dry-plaza-oraz-tezni-ulicznych-w-trakcie-epidemii-sars-cov-2-w-polsce-oraz-zagrozen-zwiazanych-z-korzystania-z-powyzszych-obiektow2

 

https://www.gov.pl/web/gis/zapobieganie-zakazeniom-bakteriami-z-rodzaju-legionella--zalecenia-dot-ponownego-otwierania-budynkow-uzytecznosci-publicznej-i-zamieszkania-zbiorowego-po-wydluzonym-przestoju-lub-ograniczonej-eksploatacji