Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Częstochowie

Norowirusy należą do rodziny kaliciwirusów. Uznane są za jeden z najistotniejszych czynników powstawania zakażeń pokarmowych o nieustalonej albo wirusowej etiologii zwłaszcza u dorosłych.

W przypadkach osób osłabionych oraz w starszym wieku zakażenie tymi wirusami może prowadzić do zgonu, których bezpośrednią przyczyną jest odwodnienie organizmu.

Wykazano, że norowirusy są niezwykle trwałe w środowisku i oporne na działanie czynników zewnętrznych. Wirus jest oporny między innymi na:

• temperaturę (by go zniszczyć konieczne jest działanie temperatury 60°C przez minimum  30 minut);
• zamrażanie (w stanie zamrożenia wirus może przetrwać nawet przez kilka lat).

Drogi zakażenia norowirusami:

- droga bezpośrednia:

• kontakt z osobą chorą;
• kontakt z powierzchniami lub przedmiotami skażonymi wirusem;

- droga pośrednia (pokarmowa):

• spożycie skażonej wody lub skażonych potraw.

Źródła zakażenia:

• skażone świeże lub mrożone owoce i warzywa;
• skażona woda pitna.

Owoce i warzywa ze względu na specyfikę uprawy oraz sposób pozyskiwania bardzo łatwo ulegają zanieczyszczeniu wirusami. Ma to miejsce w trakcie nawadniania plantacji wodą zanieczyszczoną fekaliami lub podczas ręcznego zbioru przez osobę zakażoną lub chorą. Może to być wynikiem niestosowania zasad higieny przez osoby mające kontakt z żywnością.

Żywność może ulec zanieczyszczeniu norowirusami na trzech etapach jej produkcji:

• wytwarzania (plantacje, uprawy);
• pozyskiwania (zbiór);
• przygotowywania posiłków.

Objawy choroby:

Choroba rozwija się od 12 do 48 godzin po zakażeniu. Zachorowania z reguły charakteryzują się łagodnym przebiegiem. Objawy tj.: wymioty i/lub biegunka pojawiają się nagle. Ponadto u niektórych osób może wystąpić gorączka, bóle stawów, skurcze żołądka. U zdrowych dorosłych osób choroba trwa krótko od 24 do 60 godzin, natomiast u małych dzieci biegunka może trwać do tygodnia.

Zapobieganie:

• stosowanie zasad Dobrej Praktyki Rolniczej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz Dobrej Praktyki Higienicznej w czasie upraw, zbioru i przetwarzania owoców i warzyw;
• przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej przez pracowników (mycie rąk przed rozpoczęciem pracy, w przerwie, po skorzystaniu z toalety);
• osoby, które mają objawy chorobowe (m.in. biegunkę, wymioty), nie powinny mieć kontaktu z żywnością (nie mogą prowadzić zbioru, produkcji, sprzedaży żywności, przygotowywać posiłków itp.);
• uprawy nie mogą być nawożone fekaliami ludzkimi;
• sprzęt używany do zbioru, transportu, przechowywania, sprzedaży i przetwórstwa owoców i warzyw powinien być myty zgodnie z wdrożonymi procedurami mycia i dezynfekcji;
• do mycia żywności należy zawsze stosować wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi i  na potrzeby gospodarcze.

Pamiętaj!

Owoce i warzywa przed spożyciem należy zawsze starannie umyć.

Podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa żywności ma zachowanie zasad higieny ,,od pola do stołu”, a więc w czasie całej drogi jaką przebywają produkty spożywcze zanim trafią na stół konsumenta.