Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Drawsku Pomorskim

Napoje energetyczne są reklamowane jako środki dodające energii, zwiększające koncentrację i polepszające samopoczucie w rzeczywistości  to produkty spożywcze, które według producentów mają dostarczać dodatkowej porcji energii. Ich potoczna nazwa to energetyki.  

Napoje energetyczne mają zwiększyć wytrzymałość i aktywność psychoruchową, poprawić koncentrację i zmniejszyć objawy zmęczenia. Za takie działanie odpowiada duża zawartość węglowodanów i obecność substancji aktywnych, np. kofeiny. 

Ze względu na wysoką zawartość składników aktywnych regularne spożywanie energetyków może być szkodliwe dla naszego zdrowia.

Głównym składnikiem napojów energetycznych jest cukier.  

W jednej puszce o objętości 250 ml znajduje się średnio 25 g cukru.

Nadmierne spożycie cukru przyczynia się do rozwoju otyłości, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu sercowo-naczyniowego.  

Oprócz węglowodanów w napojach energetycznych znajdziemy: 

• kofeinę,  
• taurynę,  
• guaranę,  
• glukuronolakton,  
• L-karnitynę,  
• inozytol,  
• dodatek witamin z grupy B. 

Kofeina 

Kofeina jest głównym składnikiem znajdującym się w kawie. Jedna filiżanka kawy dostarcza około 50 mg kofeiny.  

W napoju energetycznym o objętości 250 ml znajduje się 80-120 mg kofeiny.

Kofeina jest substancją, którą ciężko przedawkować. Dopiero ilość w granicach 500 mg może wywołać objawy zatrucia. Pamiętajmy jednak, że w napojach energetycznych znajduje się często guarana, która jest źródłem kofeiny. W związku z tym jej zawartość w jednej puszce może sięgać nawet 300 mg.  

Kofeina wywołuje: 

• wzrost ciśnienia krwi spowodowany skurczem naczyń krwionośnych i przyspieszeniem akcji serca; 
• zwiększenie kwasowości żołądka; 
• wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych we krwi; 
• działanie moczopędne; 
• zwiększenie aktywności psychicznej mózgu, która może objawiać się podenerwowaniem; 
• zwiększenie wydzielania hormonów nadnerczy, co powoduje wzrost poziomu glukozy w organizmie. 

Guarana

Producenci napojów energetycznych dodają guaranę do swoich produktów, aby podnieść w nich zawartość kofeiny. 

Szacuje się, że 1 g guarany zawiera 40 mg kofeiny.  

Oprócz kofeiny guarana zawiera także jej dwie pochodne – teobrominę i teofilinę. Producenci nie zamieszczają informacji, ile miligramów kofeiny zawiera obecna w napoju guarana. 

Tauryna 

Tauryna jest związkiem chemicznym, który pełni kilka ważnych funkcji w naszym organizmie.  

Odpowiada za: 

• metabolizm kwasów żółciowych; 
• regulację osmotyczną,  
• stabilizację błon komórkowych; 
• prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, mięśniowego i centralnego układu nerwowego. 

Stosowana w zwiększonych dawkach może wywoływać encefalopatię, zaburzać ciśnienie w naczyniach mózgowych oraz negatywnie wpływać na funkcjonowanie błon komórek układu nerwowego. 

Glukuronolakton 

Jest to naturalny związek chemiczny z grupy węglowodanów. Możemy go znaleźć w wielu produktach spożywczych, np. jabłkach, grejpfrutach, rzodkiewkach czy kapuście. W organizmie bierze udział w procesach usuwania zbędnych produktów przemiany materii. Związek ten zmniejsza ryzyko występowania kamieni żółciowych.

Napoje energetyczne są reklamowane jako środek dodający energii, polepszający koncentrację i zwiększający wydolność organizmu. Według badań spożywanie napojów energetyzujących przyczynia się do wyrzutu adrenaliny i dopaminy. Faktycznie działają one stymulująco na organizm, ale efekt ten utrzymuje się tylko przez około godzinę. Po tym czasie spada stężenie glukozy, obniża się stężenie adrenaliny i dopaminy, przez co obserwujemy znaczące obniżenie energii.

Nadmierne spożywanie napojów energetycznych wiąże się z negatywnym wpływem na nasze zdrowie.  

Do skutków ubocznych związanych ze stosowaniem napojów energetycznych zaliczamy: 

• podniesienie ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, 
• zwiększenie pobudliwości, bóle i zawroty głowy,  
• bezsenność i pogorszenie jakości snu, 
• bóle żołądka, zgagę, 
• wzrost masy ciała, rozwój insulinooporności, 
• uszkodzenie szkliwa zębów, 
• rozwój chorób sercowo-naczyniowych, w tym wzrost ryzyka udaru lub zawału serca. 

Napoje energetyczne powodują wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca i spadek mózgowego przepływu krwi spowodowany spożywaniem nadmiernej ilości kofeiny. Przyjmowanie tauryny w nadmiarze również może prowadzić do zaburzeń pracy serca, co jest związane ze zmianą uwalniania wapnia przez ten związek. Dodatkowo spożywanie napojów energetycznych przez dzieci i młodzież prowadzi do otyłości, zaburzeń snu, trudności z koncentracją i stanu podenerwowania.