GRYPA PTAKÓW – INFORMACJE DLA POPULACJI OGÓLNEJ ORAZ OSÓB ZAWODOWO NARAŻONYCH NA KONTAKT Z CHORYMI ZWIERZĘTAMI
GRYPA PTAKÓW – INFORMACJE DLA POPULACJI OGÓLNEJ ORAZ OSÓB ZAWODOWO NARAŻONYCH NA KONTAKT Z CHORYMI ZWIERZĘTAMI
GRYPA PTAKÓW - jest wirusem, wywołanym przez wirusy grypy typu A, który dotyka głównych ptaków (zarówno drób jak i ptaki dzikie).
Zakażenie ptaków może być wywołane przez wirusy grypy zjadliwej (ang. Highly Pathogenic Avian Influenza – HPAI) np. A(H5N1)) oraz wirusy o wyeliminowaniu zjadliwości (ang. Low Pathogenic Avian Influenza – LPAI).
Wirusy HPAI, szczególnie podtyp H5, są szeroko rozpowszechnione wśród ptaków dzikiego w Europie. W ostatnich latach wystąpienia pojawia się także A(H5N1) m. w. U umysłów dzikich np. fok, niedźwiedzi, lisów, wydr oraz ssaków futerkowych na fermach hodowlanych np. lisów i norek, czy u kotów domowych.
Występowanie
Różne wirusy HPAI mogą zostać wywołane w przypadku ludzi, np: A(H5N1), A(H5N6) i A(H7N9) ze śmiertelnością do 50%.
Jak dostęp do praktyk wirusów HPAI są rzadkie (w zastosowaniu do Azji i Afryki, od 2023 r. także Ameryki). Od 2003 r. na mniej niż 1000 przypadków wystąpienia podtypu H5N1. Przypadki dotyczą osób narażonych bezpośrednio na kontakt z ptactwem, chorym lub martwym, albo ze skażonym wirusem śmiertelnym.
pierwszym rodzajem grypy wśród zwierząt hodowlanych i dzikiego ptactwa w UE (w tym w Polsce) jak nie zidentyfikowano w określonym UE charakterystycznym u ludzi.
Wirusy grypy ptaków krążące wśród ptaków w Europie są dobrze zaadaptowane do ptaszników gospodarzy, ale od kilku lat w materiałach atakujących te wirusy odnotowywane są mutacje, które mogą wywołać ich potencjał zoonotyczny (tzn. ryzyko zagrożenia dla zdrowia człowieka).
W ostatnich latach identyfikuje się ryzyko A(H5N1) m.in. u ssaków. W 2024 r. zidentyfikowano kilku testerów kontrolnych u ludzi na farmach bydła mlecznego w ostatnich stanach USA. W gospodarstwach tych zidentyfikowanych przez bydła.
Zakażenie
Możesz zakazić się wirusem grypy ptaków, jeśli:
- masz bezpośredni kontakt z żywymi/padłymi ptakami, ew. dostępni sprzedawcymi,
- masz kontakt z wydalinami i wydzielinami drobiu/dzikich ptaków oraz zanieczyszczonymi powierzchniami np.:
- dotykasz chorych/martwych ptaków, podczas uboju/utylizacji tusz ptaków,
- dotykasz powierzchni, skażonych wirusem w gospodarstwie,
- masz kontakt z aerozolem podczas pobytu na pobyt itp.
- masz kontakt z surowym mięsem ptaków uzyskanych poza atakiem weterynaryjnym (ubój, patroszenie i porcjowanie mięsa w domowych warunkach, „mokre targi w Azji”).
- Nie powoduje infekcji wirusem grypy drogą pokarmową.
- Niebezpieczeństwo transmisji z chorego człowieka na inne osoby.
Wirusy grypy ptaków giną w temperaturze 60-70°C (ulega zniszczeniu w wyniku pasteryzacji). W zbiornikach wodnych, często występujących przez ptaki wodne, wirus występuje nawet przez 4 dni w 22°C i ponad 30 dni w 0°C.
Zakażenie wirusami grypy ptaków u ludzi wywołuj skutki na skutki „zwyklej” grypy. Są takie:
- gorączka lub stan podgorączkowy
- Złe
- głowa boczna
- ból mięśni, stawów
- kaszel
- ból w szyi
- zapalenie spojówek
- duszność
- biegunka
- objawy neurologiczne
Ocena ryzyka ECDC, WHO i CDC wspólnie dokonują wpływu wirusów grypy ptaków na zdrowie ludzi:
- ryzyko ogólne ogólne podsumowanie jest jako ryzyko,
- Zagrożenie dla osób zawodowych lub w inny sposób kontakt z ptactwem/innymi zwierzętami kontrolowami jest jako klucz do przedgo .
Zalecenie
Jeśli masz kontakt z ptakami (żywymi lub martwymi) lub inne zwierzętami albo podróżujesz do regionów, których odnotowuje się przypadki zachorowań na grypę ptaków u ludzi:
- unikaj bezpośredniego kontaktu z drobnym chorym, upadłym ptactwem dzikim oraz przedmiotami, których dotyczy ptasich odchodów,
- unikaj dotykania chorego lub martwego ptactwa bez zabezpieczeń w odniesieniu do ochrony osobistej (zawsze stosowanej: fartuch/kombinezon, rękawice, maski ochronne FFP3, gogle, ochraniacze obuwia, czepek na zachód)
- stosuj rutynowe zasady higieny, takie jak: stosowanie mycie rąk do stosowania wody z mydłem, w razie potrzeby po przyjściu do domu, przed przygotowaniem/spożywaniem posiłku, po umieszczeniu ze zwierzętami, po skorzystaniu z toalety itd.,
- unikaj bliskiego kontaktu z chorymi,
- przestrzegaj higieny kaszlu i kichania (w czasie kaszlu lub kichania zakryj usta i nos chusteczka oraz natychmiast wyrzuć zużytą chusteczkę do kosza; gdy nie masz chusteczek kasłaj lub kichaj w zgięcie łokcia),
- spożywane tylko produkty spożywcze stosowane do spożycia (gotowaną, pieczoną, duszoną, dobrze wysmażoną),
- Jeśli jesteś zawodowo narażony na kontakt z podejrzanymi o zakażenie lub chorymi ptakami (jesteś dostępny dla weterynarii, przedstawiający drobiu, kontrolujący uśmiercania ptaków, dezynfekcja poza zasięgiem, jesteś myśliwym, objęty ochroną przed dzikimi ptakami), objęty ochroną przed dzikimi ptakami), objęty przez środki ochrony prawnej (w przypadku fartuchy) /kombinezony, rękawice, maski ochronne FFP3 i gogle, ochraniacze obuwia)
Źródło: https://www.cdc.gov/flu/avianflu/prevention.htm
- zastosowanie do padłych ptaków/innych zwierząt do stosowania służb porządkowych (np. straż gminna, policja, powiatowy lekarz weterynarii)
- stosuj się do zaleceń miejscowych służb sanitarnych oraz lekarzy, a także do zaleceń dotyczących inspekcji weterynaryjnej, nakaz ochrony środowiska na terenach początkowych ognisk wśród ptaków w Polsce i za granicą,
- Szczepionka jest regularnie co roku przeciwko grypie sezonowej – może wystąpić ryzyko wystąpienia ryzyka (rekomendacja WHO oraz ECDC)
- dbaj o bezpieczeństwo zwierząt domowych - w 2023 r. począteko ognisko grypy wśród kotów domowych w kilku województwach w Polsce, dlatego:
- po przyjściu do domu od razu zareagować przed pojawieniem się zwierząt domowych,
- czyść/dezynfekuj każdorazowo po zastosowaniu do domu,
- zachowuj warunki higieniczne przy jedzeniu dla zwierząt domowych,
- Jeśli wystąpią objawy choroby, zgłoś się do lekarza weterynarii
- wydostanie się na zewnątrz grypopodobne (albo inne nietypowe, w tym neurologiczne) – zgłoś się do lekarza i dodatkowe środki ujawnione z chorego/padłym ptactwem lub innym zwierzęciem.
Więcej informacji
Tutaj znajdziesz więcej informacji nt. grypy ptaków u zwierząt i ludzi w krajach UE oraz na świecie:
- https://www.piwet.pulawy.pl/komunikaty/3
- https://www.ecdc.europa.eu/en/avian-influenza-humans/facts
- https://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/avian-influenza
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/influenza-(avian-and-other-zoonotic)
- https://www.woah.org/en/disease/ptasia-influenza/#ui-id-2
- https://www.cdc.gov/flu/avianflu/avian-flu-summary.htm
Źródło: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/zasady-ochrony-drobiu-przed-grypa-ptakow