Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Gdańsku

Placówki opieki nad dziećmi – krok po kroku

Akty prawne

Przedszkola:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U.
  z 2022r., poz. 1225 ze zm.);
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r.
  w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003r.,
  Nr 169 poz. 1650 ze zm.);

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r.
  w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1604);
• Rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE. L Nr 139 z dnia 30.04.2004r. str. 1 ze zm.);
• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1284 ze zm.);

Przy projektowaniu nowych obiektów zalecane korzystanie z wytycznych programowo – funkcjonalnych projektowania przedszkoli, wydanych przez Ministerstwo Oświaty
i Wychowania w październiku 1979r.

Punkty i zespoły przedszkolne:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia
  i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 1520);
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r.
  w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U. z 2020r., poz. 1604);
• Rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE. L Nr 139 z dnia 30.04.2004r. str. 1 ze zm.);
• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1284 ze zm.);

Żłobki i kluby dziecięce:

• Ustawa z dnia 4 lutego 2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz. U. z 2024r. poz. 338);
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lipca 2014r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy (t.j. Dz. U. z 2019r. poz. 72);
• Rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE. L Nr 139 z dnia 30.04.2004r. str. 1 ze zm.);
• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1284 ze zm.);

Punkty opieki nad dziećmi, nie będące placówkami oświatowymi (działalność gospodarcza):

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
  (t.j. Dz. U. z 2022r., poz. 1225 ze zm.);
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r.
  w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003r.,
  Nr 169 poz. 1650 ze zm.);
• Rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE. L Nr 139 z dnia 30.04.2004r. str. 1 ze zm.);
• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz z       walczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1284 ze zm.);

Formalności z udziałem Państwowej Inspekcji Sanitarnej

• dla placówek oświatowych (publiczne i niepubliczne przedszkola, punkty/zespoły przedszkolne), a także żłobków wymagane jest uzyskanie opinii (w przypadku żłobków - decyzji) Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gdańsku
  o zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu dzieci;
• bez względu na formę opieki nad dziećmi (placówki oświatowe, działalność gospodarcza, żłobki/kluby dziecięce), prowadzenie działalności, polegającej
  na żywieniu dzieci, wymaga uzyskania decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gdańsku o zatwierdzeniu zakładu;
• wnioski ws. wydania opinii/decyzji j.w. należy składać: 
  • osobiście w sekretariacie głównym pokój 420, piętro IV budynku lub do wrzutni na III piętrze budynku PSSE w Gdańsku w godz. 7.30-15.00;
  • za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres email: psse.gdansk@sanepid.gov.pl;
  • za pośrednictwem  operatora pocztowego na adres Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku, 80-858 Gdańsk, ul. Wałowa 27.

Wniosek ws. wydania opinii j.w. powinien zawierać:

• dokładne dane wnioskodawcy (imię i nazwisko, adres zameldowania lub nazwa firmy i jej siedziba, numer NIP, Regon, kontakt telefoniczny);
• powód wystąpienia do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
  w Gdańsku (zgłoszenie obiektu do użytkowania);
• krótki opis sprawy (przeznaczenie i lokalizacja obiektu lub lokalu, rodzaj
  i zakres działalności);
• plan technologiczny pomieszczeń (obiekt istniejący).

Podczas kontroli, przeprowadzanej przez upoważnionego pracownika Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gdańsku, należy przedłożyć następujące dokumenty:

• dokument potwierdzający prawo do dysponowania obiektem (akt własności
  lub umowa najmu);
• dokument potwierdzający funkcję przedmiotowego obiektu;
• pisemną informację o zasadach funkcjonowania placówki (min. planowane zatrudnienie, liczba uczniów, godziny funkcjonowania placówki);
• protokół kominiarski lub badanie skuteczności instalacji wentylacji mechanicznej wraz z projektem instalacji;
• sprawozdanie z bakteriologicznego badania wody z instalacji wewnętrznej obiektu;
• protokół z badania natężenia oświetlenia;
• analizę nasłonecznienia;
• protokół z badania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej instalacji elektrycznej;
• atesty i certyfikaty na meble i wyposażenie;
• wymagane prawem zgody na odstępstwa od przepisów;
• w szczególnych przypadkach, budzących wątpliwość  upoważnionych przedstawicieli PPIS w Gdańsku podczas kontroli (co do hałasu lub zapachu)   - protokół z pomiarów poziomu hałasu od urządzeń instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji w pomieszczeniach, sprawozdanie z badania czynników szkodliwych dla zdrowia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.

Poszukiwanie lokalu – podstawowe kryteria

• lokal wydzielony z pozostałej funkcji budynku;
• wysokość pomieszczeń:

• przedszkola i punkty opieki nad dzieckiem (w ramach działalności gospodarczej) - min. 3,0 m;
• punkty/zespoły przedszkolne oraz żłobki/kluby dziecięce - nie mniej niż 2,5 m;

• oświetlenie światłem naturalnym pomieszczeń, przeznaczonych na pobyt dzieci
  oraz oświetlenie światłem sztucznym o parametrach zgodnych z Polską Normą;
• powierzchnia sal dla dzieci (nie mniej niż wskaźniki zawarte w wyżej wskazanym rozporządzeniu, dotyczącym punktów i zespołów przedszkolnych):
  • 3÷5 dzieci: 16 m²;
  • powyżej 5 dzieci oraz pobyt do 5 godzin dziennie bez leżakowania: 16 m² + 2 m² na każde dziecko;
  • powyżej 5 dzieci oraz pobyt powyżej 5 godzin dziennie z leżakowaniem: 16 m² + 2,5 m² na każde dziecko;

• pomieszczenia higieniczno - sanitarne: 
• personel:
  na podstawie wyżej wskazanych przepisów budowlanych i bhp oraz przepisów dotyczących żywienia zbiorowego (za wyjątkiem punktów/zespołów przedszkolnych oraz żłobków/klubów dziecięcych); w punktach przedszkolnych dopuszcza się możliwość korzystania przez osoby wykonujące pracę w punkcie/zespole przedszkolnym z urządzeń sanitarnych przewidzianych dla dzieci, za wyjątkiem osób przygotowujących posiłki w oparciu o pełną produkcję. Personel powinien posiadać orzeczenia lekarskie do celów sanitarno - epidemiologicznych, wydane przez lekarza pierwszego kontaktu lub lekarza medycyny pracy, na podstawie stosownych badań.
• dzieci:
  w żłobkach/klubach dziecięcych - 1 miska ustępowa dla 20 dzieci,
  1 umywalka na 15 dzieci, 1 natrysk; w przedszkolach - 1 miska ustępowa
  i 1 umywalka dla 10 dzieci oraz 1 natrysk; w punktach/zespołach przedszkolnych - 1 miska ustępowa i 1 umywalka dla 15 dzieci oraz 1 natrysk; opieka nad dzieckiem w ramach działalności gospodarczej - wyżej wskazane przepisy budowlane;
• szatnie:
  • usytuowanie przy wejściu do lokalu;
  • powierzchnia 0,5 m² przypadająca na każde dziecko;
  • wyposażenie w szafki indywidualne;

• pomieszczenia dla potrzeb żywienia zbiorowego:

• catering - posiłki w opakowaniach jednostkowych - możliwość serwowania posiłków bezpośrednio na sali dla dzieci;
• catering - porcjowanie i podgrzewanie posiłków - pomieszczenie kuchni;
• przygotowywanie posiłków w oparciu o pełną produkcję - pomieszczenie kuchni, obieralnia brudna, ewentualnie magazyn;
• w przypadku korzystania z naczyń i sztućców tradycyjnych - zmywalnia naczyń, wyposażona m.in. w zmywarko-wyparzarkę (temp. min +85 st. C);

• wentylacja pomieszczeń: grawitacyjna lub mechaniczna, dostosowana do funkcji pomieszczeń.

Wyposażenie lokalu:

• materiały budowlane (farby, wykładziny podłogowe, armatura, instalacje itp.), dopuszczone do stosowania, posiadające wymagane prawem atesty, certyfikaty, deklaracje zgodności;
• centralna regulacja temperatury ciepłej wody w punktach czerpalnych wody (umywalki i natryski w łazienkach dzieci);
• meble dostosowane do wymagań ergonomii;
• wyposażenie posiadające atesty lub certyfikaty, natomiast zabawki - oznakowanie CE;
• osłony ograniczające kontakt z elementem grzejnym;
• miejsce na leżaki oraz indywidualne miejsca na pościel dzieci;
• wydzielone miejsce do przechowywania sprzętu i środków do utrzymania czystości, zabezpieczone przed dostępem dzieci;
• plac zabaw dla dzieci z urządzeniami, umożliwiającymi bezpieczne użytkowanie i posiadającymi certyfikaty.