Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Gnieźnie

Ogólnopolski Dzień Tornistra

W Zespole Szkół w Iwanowicach, z udziałem wicewojewody wielkopolskiego Marleny Maląg, dyrektora kaliskiej delegatury Kuratorium Oświaty Violetty Słupianek oraz państwowego powiatowego inspektora sanitarno-epidemiologicznego w Kaliszu Anny Napierały, odbyła się dziś inauguracja wojewódzka Ogólnopolskiego Dnia Tornistra.

Akcja edukacyjna Ministerstwa Edukacji Narodowej rozpoczęła projekt pn. Miesiąc Ważenia Tornistrów. Najcięższy z ważonych dzisiaj plecaków szkolnych miał aż 7 kilogramów. - To zdecydowanie za dużo bez względu na to, w której klasie jest uczeń - podkreślała wicewojewoda Marlena Maląg.

Temat zbyt ciężkich tornistrów rokrocznie pojawia się w przestrzeni publicznej wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego. W celu eliminacji zjawiska podejmowane są różnorodne działania o charakterze legislacyjnym, organizacyjnym oraz edukacyjnym. Aby przeciwdziałać zjawisku przeciążonych plecaków minister edukacji narodowej Anna Zalewska ogłosiła 1 października Ogólnopolskim Dniem Tornistra. Ma to być przedsięwzięcie o charakterze długofalowym.

W obniżeniu wagi szkolnych tornistrów pomocne będą między innymi ebooki, czyli książki w formie elektronicznej, aby uczniowie nie musieli ich ciągle ze sobą nosić. Kolejnym rozwiązaniem ma być dołączanie do każdego podręcznika jego wersji elektronicznej. Pomocne będą także uruchamiane w większości szkół województwa elektroniczne tablice, których zakup dofinansowuje MEN.
 

Od wielu lat z początkiem roku szkolnego zwraca się uwagę na przeciążone tornistry/plecaki, które noszone przez dzieci są obok braku aktywności fizycznej jednym z czynników wpływających na występowanie wad postawy i bólu kręgosłupa.

Zbyt ciężki tornister/plecak może zaburzyć prawidłowy rozwój kręgosłupa dziecka, skutkiem czego jest boczne skrzywienie kręgosłupa czyli skolioza. Ciężary noszone przez dzieci wpływają negatywnie na stawy biodrowe, kolana, a także stopy. Skutki wad postawy, nabyte w dzieciństwie ujawniają się najczęściej dopiero w dojrzałym wieku (zwyrodnienie, ból kręgosłupa i stawów, nieprawidłowości w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych). Należy zwrócić uwagę,  iż na wagę tornistra z zawartością nie składa się tylko waga pustego tornistra i waga podręczników, zeszytów i zeszytów ćwiczeń. Na wagę tą składają się także przybory szkolne, przybory do zajęć plastycznych, a także przedmioty, które nie są związane z nauką (zabawki, przenośne gry komputerowe, albumy ze zdjęciami, butelki  z napojami itp.). Bardzo często właśnie wszystkie te dodatkowo noszone przedmioty wpływają na przekroczenie właściwej wagi szkolnego tornistra/plecaka.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego dotyczących stanu zdrowia ludności Polski w 2004 r. odsetek dzieci w wieku 0-14 lat, u których odnotowano przewlekłe choroby kręgosłupa wynosił 1,2%, natomiast do 2014 r. odnotowano wzrost o 0,4%.

Z uwagi na fakt, iż w Polsce nie ma przepisów określających ciężar tornistrów/plecaków dzieci i młodzieży przyjmuje się, według badań Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP-PIB), iż ciężar szkolnego tornistra/plecaka nie powinien przekraczać 10-15% masy ciała ucznia.

W 2016 roku na terenie województwa wielkopolskiego Państwowa Inspekcja Sanitarna przeprowadziła kontrole wagi tornistrów w 30 szkołach podstawowych oraz 32 gimnazjach. W szkołach podstawowych zważono 7551 uczniów i ich tornistry, w wyniku czego stwierdzono nadmierne przeciążenie tornistrów przekraczające 10% masy ciała u 63 % uczniów oraz przekroczenie 15% masy ciała aż u 18% uczniów. W gimnazjach zważono 4226 uczniów i ich tornistry, w wyniku czego stwierdzono nadmierne przeciążenie tornistrów przekraczające 10% masy ciała u 21 % uczniów oraz przekroczenie  15% masy ciała u 1,5% uczniów.

Aby zapobiec wadom postawy wśród dzieci, przy zakupie tornistra/plecaka warto zwrócić szczególną uwagę na:

• materiał z jakiego plecak/tornister jest wykonany, a tym samym wagę pustego plecaka/tornistra,
• szerokie, regulowane szelki, aby zapewnić swobodę przy zakładaniu i zdejmowaniu,
• usztywnioną ściankę, która powinna przylegać do pleców,
• zalecane jest także dodatkowe zapięcie spinające szelki z przodu klatki piersiowej.

Należy także:

• codziennie kontrolować zawartość tornistrów, aby zapobiec zabieraniu zbędnych przedmiotów jak zabawki, gry komputerowe, albumy ze zdjęciami itd.,
• zwracać uwagę na symetryczne rozłożenie ciężaru,
• podczas pakowania sprawdzać, które podręczniki, zeszyty i przybory szkolne są potrzebne następnego dnia podczas zajęć,
• ustalać z nauczycielami ilość niezbędnych pomocy dydaktycznych, a także możliwości pozostawienia części przyborów lub podręczników w szkole,
• kupować zeszyty w miękkich okładkach,
• zwracać uwagę na noszenia tornistra/plecaka na obu ramionach.