Tydzień dla serca
Od 18 do 24 kwietnia obchodzimy Tydzień dla Serca. W tych dniach powinniśmy szczególnie zadbać o nasze serce i poświęcić mu uwagę.
Serce jest jednym z najważniejszych narządów naszego ciała. Działa jak centralna pompa doprowadzająca krew do całego organizmu. Jego nieustanna, mrówcza praca zapewnia sprawne funkcjonowanie wszystkich tkanek, zaopatrując je w tlen oraz odprowadzając produkty przemiany materii. Serce, inaczej niż mięśnie podlegające sile naszej woli, nie może nawet na chwilę odpocząć. Kurczy się średnio około 72 razy w ciągu minuty, a w ciągu całego życia musi przepompować około 173 milionów litrów krwi. Wiele naszych działań, jak nieodpowiednia dieta lub zbyt siedzący tryb życia może sabotować prawidłową pracę serca i prowadzić do poważnych chorób.
Należy podkreślić, iż choroby układu krążenia są zaliczane do chorób cywilizacyjnych, których leczenie oraz zapobieganie jest długotrwałym procesem. Wyróżnić można kilka czynników ryzyka, które mają podstawowe znaczenie w epidemii chorób układu krążenia. Należą do nich między innymi: palenie papierosów, nieprawidłowo zbilansowana dieta, nadmierne spożywanie alkoholu, otyłość, niska aktywność fizyczna. Te czynniki, według szacunków WHO, na początku XXI wieku były odpowiedzialne w Rzeczypospolitej Polskiej za ok. 55% zgonów i prawie 40% utraconych lat życia przeżytego w zdrowiu.
Z analiz ekspertów WHO opublikowanych w 2004 r. wynika, że ok. 80% przypadków chorób serca, udarów mózgu oraz cukrzycy typu II, a także ok. 40% nowotworów można uniknąć, o ile uda się wyeliminować najważniejsze czynniki ryzyka. Efektywne działania pozwolą zmniejszyć nie tylko umieralność, ale także ograniczyć chorobowość, niepełnosprawność i poprawić jakość życia.
Do podstawowych przyczyn złej sytuacji w Rzeczypospolitej Polskiej z powodu chorób układu krążenia należy zaliczyć:
- brak efektywnej edukacji prozdrowotnej dzieci i młodzieży w szkołach,
- niską aktywność fizyczną Polaków,
- duży odsetek osób palących papierosy,
- brak efektywnego skriningu czynników ryzyka m.in. w POZ, co skutkuje niską świadomością społeczną w tym zakresie,
- brak efektywnych, strukturalnych, modelowych programów badań przesiewowych,
- mało skuteczne leczenie nadciśnienie tętniczego i zaburzeń lipidowych,
- niedostateczny dostęp do specjalistycznej diagnostyki i terapii kardiologicznej, szczególnie ambulatoryjnej,
- brak dostatecznych środków na wprowadzanie innowacji w diagnostyce, organizacji opieki i terapii,
- brak strategii oraz wypracowanych modeli opieki i modeli ekonomicznych dla takich priorytetowych problemów jak niewydolność serca
Jak dbać o serce?
1. Odpowiednia dieta.
Skupić należy się przede wszystkim na dostarczaniu do organizmu kwasów omega-3, które obniżają poziom złego cholesterolu i regulują ciśnienie tętnicze (mają więc działanie profilaktyczne). Kwasy omega-3 znaleźć można przede wszystkim w rybach, owocach morza, a także w warzywach i owocach.
Poza zróżnicowaną dietą, niezwykle ważne jest także odpowiednie nawadnianie organizmu. Regularne przyjmowanie płynów znacząco usprawnia pracę serca, które dzięki temu łatwiej pompuje krew, co przekłada się na skuteczniejsze usuwanie zanieczyszczeń z organizmu. 2 litry płynów dziennie to optymalna dawka dla osoby dorosłej.
2. Codzienna dawka ruchu
Regularnie przeprowadzane badania (m.in. przez American College of Cardiology) wskazują, że ośmiogodzinna praca w biurze, przy braku ruchu, zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca. Żeby się przed tym uchronić, potrzebne jest co najmniej 20 minut dziennej dawki wysiłku fizycznego. Może być to bieganie, jazda na rowerze, pływanie, ale również żywszy spacer czy też nordic walking. Już 8 tysięcy kroków dziennie wystarczy, aby zadbać o swoje zdrowie.
3. Stres pod kontrolą
Nieoczywistym „zabójcą” może okazać się stres, który prowadzi do nadmiernej produkcji katecholamin, czyli organicznych związków chemicznych, w skład których wchodzi na przykład adrenalina. Prowadzą one do przyspieszenia pracy serca, powodują skurcze naczyń wieńcowych, a także podnoszą ciśnienie krwi. Wszystko to oczywiście wpływa na przeciążenie serca, co z kolei sprzyja zawałom.
4. Sen też jest ważny
Wypoczęty organizm, to zdrowy organizm, dlatego specjaliści często podkreślają, że bezpośredni wpływ na kondycję serca ma regularny, zdrowy sen. Osoby dorosłe powinny spać od 6 do 9 godzin dziennie – taka dawka snu zapewni obniżenie ciśnienia tętniczego, poprawę kondycji żył, a także redukcję hormonu stresu, czyli kortyzolu.
5. Regularne badania
Wpływ na ewentualne leczenie chorób układu krążenia ma czas ich zdiagnozowania. Możliwość odpowiedniej reakcji na zagrożenia wymaga jednak regularnego sprawdzania stanu organizmu. Jak podkreślają lekarze, osoba dorosła powinna co najmniej raz w roku poddać się rutynowym badaniom (także cholesterolu). Pozwoli to na odpowiednie monitorowanie kondycji, a także ewentualnych zmian czy też dolegliwości. Specjaliści zalecają również systematyczne mierzenie ciśnienia tętniczego. Wystarczy zakupić w tym celu specjalny aparat.
6. Zachowania prozdrowotne
Pamiętajmy, że ogromny wpływ na pracę naszego serca ma stosowanie wszelkiego rodzaju używek, takich jak papierosy i alkohol. Starajmy się welimonować je z naszego życia lub ograniczyć ich stosowanie do minimum.
Pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie serdecznie zapraszają Państwa w dniu 21 kwietnia do Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, Wały Chrobrego 4 w godzinach 10.00 – 12.00 na pomiary:
- ciśnienia krwi,
- saturacji krwi,
- spirometryczny,
- stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzy,
- analizę składu masy ciała.