Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Jaworze

Łuszczyca jest chorobą niezakaźną objawiającą się przewlekłym stanem zapalnym skóry (m.in. ostro odgraniczone, łuszczące się, czerwone zmiany skórne wielkości monety, najczęściej na łokciach, kolanach, skórze głowy, dłoniach i stopach). Ponadto, objawia się również świądem, podrażnieniem skóry, kłuciem i bólem. Rzadko zdarza się, aby objawy dotyczyły całej powierzchni skóry, jednakże taka rozległa postać łuszczycy istnieje i może być nawet śmiertelna, ponieważ ekstremalne stany zapalne i mocne łuszczenie się skóry mogą zakłócać zdolność organizmu do regulowania temperatury i niszczenia flory bakteryjnej na skórze.[i]

Łuszczyca jest chorobą przewlekłą i nawracającą, która dodatkowo objawia się dolegliwościami stawowymi. Choroba ta dotyczy około 2% populacji w Europie i Stanach Zjednoczonych, natomiast w Azji i Afryce występuje rzadziej.[ii] W Polsce problem ten dotyczy nawet 3% populacji.

Pomimo licznych i szeroko zakrojonych badań przyczyna łuszczycy pozostaje ciągle nie w pełni wyjaśniona. Dużą rolę odgrywa podłoże genetyczne oraz podłoże immunologiczne. Do istotnych środowiskowych czynników wyzwalających łuszczycę należą m.in.: infekcje, niektóre leki, stres, palenie tytoniu, alkohol.

Łuszczycę rozpoznaje się przede wszystkim na podstawie objawów klinicznych. Każdy przypadek należy traktować indywidualnie i dostosować metody leczenia. U większości pacjentów z łuszczycą choroba jest ograniczona do <10% powierzchni ciała. Pacjenci ci mogą być leczeni wyłącznie miejscowo. Cięższy przebieg choroby wymaga terapii skojarzonej (leczenie ogólne wraz z leczeniem miejscowym).

Ważnym aspektem leczenia łuszczycy jest uwzględnienie przez lekarza uwag pacjenta oraz wrażliwość na jego potrzeby. W tej chorobie niezwykle ważne jest także wsparcie psychologiczne.

U około 1/3 chorych dochodzi do rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów. Chorzy na łuszczycę mają również większe ryzyko rozwoju zaburzeń sercowo-naczyniowych, zespołu metabolicznego, cukrzycy typu II oraz depresji. Choroby współistniejące odgrywają dużą rolę w obniżaniu jakości życia chorych na łuszczycę.

Jako Główny Inspektor Sanitarny oraz Krajowy Konsultant w dziedzinie Zdrowia Publicznego zdecydowanie podkreślam, że zmiany skórne, które są objawem tej choroby, nie niosą zagrożenia dla innych osób.

Choroba nie jest zakaźna i nie może zostać przeniesiona przez takie zachowania jak np.

• podanie ręki,
• pływanie w  tym samym basenie,
• przebywanie w jednym pomieszczeniu z chorym,
• używanie tego samego ręcznika.

Choroba ta nie bierze się również ze złej higieny. Świadomość i wrażliwość społeczna w tym temacie mogą przyczynić się do polepszenia komfortu psychicznego chorych.  [iii],[iv]

Kwestie związane z chorobami zakaźnymi reguluje ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r.  o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2018 r. poz. 151, 1669), do której załącznik stanowi wykaz zakażeń oraz chorób zakaźnych.  Łuszczyca nie znajduje się w tym wykazie.

Życie z łuszczycą

Łuszczyca może wpływać na jakość życia oraz powodować wzrost napięcia psychicznego. Chorzy są często stygmatyzowani i wykluczani z normalnego życia społecznego. Jest to szczególnie widoczne w przedszkolach, szkołach, miejscach pracy i na pływalniach. W rezultacie chorzy często unikają spotkań towarzyskich i często zgłaszają poczucie samotności, izolacji, uczucia frustracji i bycia nieatrakcyjnym. Z badań wynika, że  łuszczyca może pogorszyć jakość życia w stopniu większym niż cukrzyca, nowotwory lub zawał mięśnia sercowego u dorosłych i niż moczenie nocne, padaczka czy cukrzyca u dzieci![v]

Największym problemem, wg. Raportu „Potrzeby pacjentów z łuszczycą w Polsce” (Badanie pilotażowe przeprowadzone online w grupie pacjentów z łuszczycą. N=180, Warszawa, grudzień2016; E. Borek, A. Sitek, M. Kołodziej, Fundacja MY Pacjenci i Unia Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę), dla pacjentów są zmiany skórne i wygląd estetyczny. Co czwarta badana osoba korzysta z pomocy psychologa, a aż 20% badanych wymaga leczenia lekami przeciwdepresyjnymi. Na pogorszenie jakości życia wpływa również koszt leczenia, który pochłania średnio 16% budżetu domowego rocznie.

Choroba prowadzi do spadku poczucia własnej wartości, niepokoju i zwiększonej częstości występowania depresji. Pacjenci z łuszczycą częściej zgłaszają odczuwanie złości lub bezradności. Chorzy na łuszczycę mają wyższy odsetek myśli samobójczych w porównaniu do pozostałych pacjentów.

W badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych oceniano na które obszary życia człowieka wpływa łuszczyca. Wyniki wykazały, że w 98% przypadków choroba ta oddziałuje na emocje, nastrój, uczucia, w 94% na życie społeczne, w 70% na życie rodzinne, w 68% na życie ich karierę zawodową, w 38% na funkcjonowanie fizyczne, w 17% na życie seksualne, w 21% na ich wykształcenie. Te wartości były dodatkowo wyższe u pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów.[vi]

Łuszczyca sprzyja dodatkowo powstawaniu otyłości, nadużywaniu alkoholu i papierosów. Palenie i alkohol również sprzyjają zaognianiu się tej choroby.[vii]

Wśród największych potrzeb pacjentów dotkniętych łuszczycą można wyróżnić natychmiastową poprawę stanu skóry (94,2%), żyć zwyczajnie (74,1%), być pewniejszym siebie wśród ludzi (71,2%), mieć większą radość z życia (71%), móc normlanie pracować (40,9%).[viii] Wyniki te tylko potwierdzają jak duży wpływ na jakość życia ma  ta choroba.

Edukacja

Edukacja społeczeństwa na temat łuszczycy jest kluczowa w zwalczania mitów na temat choroby. Wiele osób dotkniętych chorobą na całym świecie doświadcza stygmatyzacji i dyskryminacji związanej z życiem prywatnym i zawodowym. Chorzy często czują się wykluczeni