7 kwietnia Światowy Dzień Zdrowia 2024
07.04.2024
Na całym świecie prawo milionów ludzi do zdrowia jest coraz bardziej zagrożone. Choroby i katastrofy są głównymi przyczynami śmierci i niepełnosprawności. Konflikty niszczą życie, powodując śmierć, ból, głód i cierpienie psychiczne. Spalanie paliw kopalnych powoduje jednocześnie kryzys klimatyczny i odbiera nam prawo do oddychania czystym powietrzem, a zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach i na zewnątrz zabija życie co 5 sekund.
Rada WHO ds. Ekonomiki Zdrowia dla Wszystkich ustaliła, że co najmniej 140 krajów uznaje w swoich konstytucjach zdrowie za prawo człowieka. Jednak kraje nie uchwalają i nie wdrażają w praktyce przepisów zapewniających swoim obywatelom prawo dostępu do usług zdrowotnych. Potwierdza to fakt, że w 2021 r. co najmniej 4,5 miliarda ludzi – ponad połowa światowej populacji – nie było w pełni objętych podstawowymi usługami zdrowotnymi.
Aby stawić czoła tego typu wyzwaniom, Światowy Dzień Zdrowia w 2024 r. brzmi: „Moje zdrowie, moje prawo”.
Tegoroczny temat został wybrany tak, aby bronić prawa każdego i wszędzie do dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych, edukacji i informacji, a także bezpiecznej wody pitnej, czystego powietrza, dobrego odżywiania, wysokiej jakości mieszkań, godnych warunków pracy i środowiska oraz wolności od dyskryminacji.
Zdrowie jest podstawowym prawem każdego człowieka. Zdrowie jako prawo człowieka zostało uznane w Konstytucji WHO (1948), Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (1948) oraz wielu międzynarodowych i regionalnych traktatach dotyczących praw człowieka. Wszystkie państwa członkowskie WHO ratyfikowały co najmniej jeden traktat uznający prawo do najwyższego osiągalnego standardu zdrowia fizycznego i psychicznego.
Oznacza to, że kraje mają zobowiązania prawne, uznając jednocześnie, że do ich pełnego wypełnienia potrzebny jest czas i zasoby. Niektóre bezpośrednie obowiązki krajów obejmują gwarancje niedyskryminacji i równego traktowania w zdrowiu. Prawo do zdrowia obejmuje uprawnienia, takie jak prawo do kontroli własnego zdrowia, świadomej zgody, nienaruszalności cielesnej i udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia. Obejmuje także wolności, takie jak wolność od tortur, złego traktowania i szkodliwych praktyk.
Prawo do zdrowia jest ściśle powiązane i uzależnione od realizacji innych praw człowieka, w tym prawa do życia, wyżywienia, mieszkania, pracy, edukacji, prywatności, dostępu do informacji, wolności od tortur oraz wolności zrzeszania się, zgromadzeń i przemieszczania się . Obejmuje zarówno niedyskryminacyjny dostęp do wysokiej jakości, terminowych i odpowiednich usług i systemów zdrowotnych, jak i do podstawowych czynników warunkujących zdrowie.