Bezpieczeństwo żywności – znakowanie produktów spożywczych
Podawanie informacji na temat żywności na etykiecie czy opakowaniu służy ochronie zdrowia konsumentów i umożliwia konsumentom dokonywanie świadomych wyborów spośród szerokiego asortymentu produktów znajdujących się na rynku.
Podstawowe wymagania dotyczące znakowania żywności znajdują się w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 21.11.2011, z późn.zm.). Rozporządzenie powyższe obowiązuje w całej Unii Europejskiej.
Ponadto, w Polsce, wymagania dotyczące znakowania żywności określają:
- ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
- ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, oraz
- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.
Żywność produkowana i wprowadzana do obrotu na terytorium Polski musi być oznakowana w języku polskim. Dodatkowo może być oznakowana również w innych językach. Wymóg znakowania w języku polskim nie dotyczy żywności wywożonej poza terytorium Polski.
Rozporządzenie UE nr 1169/2011 określa, że w oznakowaniu żywności – na etykietach, opakowaniach – obowiązkowe jest podanie m.in. takich informacji jak nazwa żywności, wykaz składników, ilość żywności netto, data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, wartość odżywcza, nazwa lub firma i adres podmiotu, który wprowadza produkt do obrotu.
Obowiązkowe jest również podanie informacji o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, które zostały użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu żywności i nadal są obecne w produkcie gotowym (nawet w zmienionej formie). Wykaz substancji lub produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji znajduje się w załączniku nr II do rozporządzenia UE nr 1169/2011. Składniki alergenne należy wyróżnić w wykazie składników (za pomocą czcionki, stylu czy też podświetlenia tła) np. „mleko”. Jeżeli nazwa składnika składa się z kilku oddzielnych słów, należy podkreślić tylko substancję lub produkt, które powodują alergie lub reakcje nietolerancji – np. „mleko w proszku”.
Pomocne informacje w kwestii przekazywania informacji o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, wymienionych w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 1169/2011: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017XC1213(01)&from=PL
Większość środków spożywczych jest objęta obowiązkiem podawania informacji o wartości odżywczej, która obejmuje następujące elementy:
- wartość energetyczna,
- ilość tłuszczu,
- kwasów tłuszczowych nasyconych,
- węglowodanów,
- cukrów,
- białka,
- soli.
Obowiązkowe informacje można uzupełnić o informacje nt. ilości jednego lub większej liczby z następujących składników: kwasy tłuszczowe jednonienasycone, kwasy tłuszczowe wielonienasycone, alkohole wielowodorotlenowe, skrobia, błonnik, witaminy lub składniki mineralne.
Dodatkowe informacje na temat stosowania przepisów rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 dostępne są na stronie Komisji Europejskiej:
https://ec.europa.eu/food/safety/labelling_nutrition/labelling_legislation_en ,
https://ec.europa.eu/food/safety/labelling_nutrition/labelling_legislation/guidance-documents_en
