11. POMIESZCZENIA PRACY
Pomieszczenie pracy to pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym jest wykonywana praca.
Pomieszczenie stałej pracy to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny.
Pomieszczenie czasowej pracy to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin.
Pomieszczenia, w których:
• łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem albo konserwacją urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku
• mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania pracowników bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy
• jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich pracowników zajmujących się obsługą
nie są traktowane jako pomieszczenia przeznaczone na pobyt pracowników.
Pracodawca jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnić ich okresowe remonty i konserwacje w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy. Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
W pomieszczeniach pracy należy zapewnić:
• oświetlenie naturalne i sztuczne, odpowiednią temperaturę, wymianę powietrza oraz zabezpieczenie przed wilgocią, niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, drganiami oraz innymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i uciążliwościami;
• zastosować rozwiązania techniczne uniemożliwiające przedostawanie się tych czynników do innych pomieszczeń pracy i do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, jeśli występują czynniki szkodliwe dla zdrowia (między innymi wysoka temperatura, hałas, drgania, promieniowanie, gazy, pyły, pary);
• zapewnić pokrycie ochronne ścian i sufitów zabezpieczające przed adsorpcją i gromadzeniem się pyłu oraz przystosowane do łatwego czyszczenia lub zmywania, w pomieszczeniach pracy,
w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia pracowników lub pyły niebezpieczne pod względem wybuchowym;
• stropy, dachy i ściany pomieszczeń pracy wykonać zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa, jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanych prac lub rodzaj stosowanych urządzeń zachodzi niebezpieczeństwo wybuchu.
Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa
i higieny pracy z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w pomieszczeniach. Na każdego z zatrudnionych i jednocześnie pracujących w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.).
Wysokość pomieszczenia stałej pracy nie może być mniejsza niż:
• 3 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia
• 3,3 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu są prowadzone prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
Wysokość pomieszczeń może być obniżona, jeśli stosowana jest w nich klimatyzacja – pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Wysokość pomieszczenia stałej pracy, w którym nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, może być zmniejszona do:
• 2,5 m w świetle:
• jeżeli w pomieszczeniu jest zatrudnionych nie więcej niż 4 pracowników, a na każdego z nich przypada co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia lub
• w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości, mieszczącym się
w budynku mieszkalnym, jeżeli przy wykonywanych pracach nie występują pyły lub substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku
w budynkach mieszkalnych, określonych w polskich normach, a na jednego pracownika przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia
• 2,2 m w świetle – w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym, dworcowym i innym oraz
w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia.
Wysokość pomieszczenia czasowej pracy nie może być mniejsza niż:
• 2,2 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia
• 2,5 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu są prowadzone prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydaną
w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w polskiej normie. Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z polskimi normami.
W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14 °C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 °C (291 K).