Szczepienia przeciw HPV
04.09.2024
Wirus HPV – wirus brodawczaka ludzkiego jest bardzo powszechnym wirusem, który infekuje skórę i błony śluzowe. Istnieje ponad 150 typów HPV, z których większość jest niegroźna i nie powoduje żadnych objawów. Jednak niektóre typy wirusa mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym nowotworów.
Rodzaje wirusa
- HPV niskiego ryzyka – typy HPV 6 i 11 są nazywane "niskiego ryzyka" i mogą powodować brodawki skórne oraz brodawki narządów płciowych, ale nie prowadzą do nowotworów.
- HPV wysokiego ryzyka – typy takie jak 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58 są nazywane "wysokiego ryzyka" i są związane z rozwojem zmian przedrakowych oraz nowotworów, szczególnie raka szyjki macicy, a także raka gardła, odbytu, prącia, pochwy i sromu.
Sposób przenoszenia
- drogą kontaktów intymnych,
- poprzez kontakt bezpośredni ze zmianami na skórze lub błonach śluzowych
- drogą wertykalną (podczas porodu)
Objawy i przebieg zakażenia
Większość zakażeń HPV przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie w ciągu 1-2 lat dzięki odpowiedzi immunologicznej organizmu. W niektórych przypadkach zakażenie może się utrzymywać i prowadzić do powstawania zmian przedrakowych, które z czasem mogą przekształcić się w nowotwory. Zakażenie typami HPV niskiego ryzyka może prowadzić do powstawania brodawek narządów płciowych, które są widoczne na skórze i błonach śluzowych.
Powikłania związane z HPV
Najpoważniejszym powikłaniem zakażenia HPV jest rozwój raka szyjki macicy. Typy 16 i 18 są odpowiedzialne za około 70% przypadków tego nowotworu. HPV może również prowadzić do innych nowotworów, jak rak gardła, odbytu, pochwy, sromu, czy prącia.
Zapobieganie
- Szczepienia przeciw HPV są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniom typami wirusa odpowiedzialnymi za większość przypadków raka szyjki macicy i innych nowotworów związanych z HPV.
- Regularne badania: Badania cytologiczne i testy na obecność HPV u kobiet pomagają w wykryciu zmian przedrakowych na wczesnym etapie.
Szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w ramach powszechnego programu bezpłatnych szczepień rozpoczęły się w Polsce dnia 1 czerwca 2023 r. Powszechny program szczepień przeciw HPV realizuje założenia i cele Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. Od 1 września 2024 r. program szczepień będzie kontynuowany u osób po ukończeniu 9 roku życia, do ukończenia 14 roku życia - w schemacie dwudawkowym.
Więcej informacji na temat szczepień przeciwko HPV znaleźć można na stronach:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/hpv oraz
https://szczepienia.pzh.gov.pl/dla-lekarzy/szczepienia-hpv/