Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kole

CO TO JEST LEGIONELLA?

LEGIONELLA PNEUMOPHILIA to bakteria występująca w naturalnych i sztucznych zbiornikach wodnych oraz w glebie. Legionella może wywołać dwie choroby:

• gorączkę Pontiac – infekcję o łagodnym grypopodobnym przebiegu;
• oraz legionellozę (chorobę legionistów) – ciężkie zapalenie płuc wymagające hospitalizacji i leczenia silnymi antybiotykami.

GDZIE WYSTĘPUJE LEGIONELLA?

Ryzyko zakażenia legionellą występuje we wszystkich miejscach, w których mogą powstawać aerozole wodne. Ich źródłem mogą być:

•    prysznice i krany
•    baseny typu SPA , jaccuzi

•    nawilżacze, urządzenia do terapii oddechowej
•    wieże chłodnicze (chłodnie kominowe) i systemy klimatyzacji
•    fontanny ozdobne, zwłaszcza w pomieszczeniach
•    węże ogrodowe stosowane do podlewania roślin i inne urządzenia ze zraszaniem

 

Masywnej ekspozycji na zakażenie może sprzyjać długotrwałe przebywanie w środowisku,
w którym obecny jest aerozol wodny (hydroterapia).

JAK MOŻNA ZARAZIĆ SIĘ LEGIONELLĄ?

LEGIONELLĄ można się zarazić poprzez wdychanie powietrza, w którym znajdują się cząsteczki pary wodnej zawierającej bakterie. Aby doszło do infekcji, bakterie muszą trafić do płuc. Ryzyko zarażenia się legionellą poprzez spożywanie skażonej wody jest niskie – musiałoby dojść do zakrztuszenia, w wyniku którego woda trafiłaby do płuc.

LEGIONELLA NIE PRZENOSI SIĘ Z CZŁOWIEKA NA CZŁOWIEKA!

OBJAWY LEGIONELLI:

Objawy gorączki Pontiac pojawiają się od kilku godzin do 3 dni od momentu zakażenia
i najczęściej obejmują: gorączkę, dreszcze, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, suchy kaszel duszności, zmęczenie i osłabienie organizmu, dolegliwości ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka.

Gorączka Pontiac utrzymuje się od 2 do 5 dni i ustępuje samoistnie.

W początkowej fazie legionellozy objawy przypominają gorączkę Pontiac. Występują: gorączka, dreszcze, bóle mięśni i stawów, suchy kaszel i problemy z oddychaniem. Następnie kaszel staje się mokry, a odkrztuszana wydzielina może być zabarwiona krwią. Pierwsze objawy legionellozy najczęściej pojawiają się po 2-10 dniach od momentu zakażenia. Jednak zdarzają się też przypadki, że symptomy występują dopiero po 3 tygodniach od infekcji.

W większości przypadków zarażenie legionellą nie jest groźne. Szacuje się, że aż 90% osób dorosłych miało w swoim życiu kontakt z tą bakterią i przeszło zarażenie łagodnie lub bezobjawowo.

DIAGNOSTYKA I LECZENIE LEGIONELLOZY

Łagodne objawy legionellozy (gorączka Pontiac) występują powszechnie i na ogół nie wymagają interwencji lekarskiej. Po kilku dniach mijają samoistnie. Chory nawet nie wie, że za jego stan odpowiedzialna była legionella.

Interwencji lekarskiej wymagają pacjenci, u których objawy nasilają się i trwają dłużej niż
5 dni. Jeśli występuje wysoka gorączka, mokry kaszel ze śladami krwi i trudności
z oddychaniem, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Choroba legionistów występuje niezwykle rzadko i najczęściej rozwija się u osób będących 
w grupie ryzyka, czyli:

• nałogowych palaczy;
• powyżej 50. r.ż.;
• chorych na cukrzycę;
• zmagających się z rakiem, chorobą nerek i przewlekłymi chorobami płuc np. astmą;
• z obniżoną odpornością: nosicielami wirusa HIV, chorym na AIDS, po przeszczepie narządów.

Chorzy na legionellozę wymagają leczenia szpitalnego za pomocą antybiotyków.

WARUNKI SPRZYJAJĄCE ROZWOJOWI LEGIONELLI:

Oprócz ciepłej wody jest jeszcze kilka czynników, które sprzyjają namnażaniu się legionelli:

• Zastój wody – im mniejszy i rzadszy przepływ wody, tym większa szansa na rozwój bakterii.
• Korozja elementów instalacji – legionelloza lubi rdzę.
• Biofilm – niewidoczna gołym okiem warstwa mikroorganizmów na różnych powierzchniach. Legionella może występować na biofilmie znajdującym się na wewnętrznych częściach rur i urządzeń sanitarnych.
• Obecność innych organizmów w wodzie takich jak glony i pierwotniaki.
• Niskie stężenie środków dezynfekujących – instalacje sanitarne powinny być regularne czyszczone, a niekiedy też odkażane.
• Skład wody – wysokie stężenie soli wapnia i magnezu, jonów żelaza i manganu, a także wysoka zawartość dwutlenku węgla sprzyjają namnażaniu legionelli.

W JAKICH WARUNKACH GINIE LEGIONELLA?

LEGIONELLA PNEUMONIAE ginie w temperaturze powyżej 70°C. W niższych temperaturach w zakresie 55-60°C jej przeżywalność już też jest ograniczona. W 55°C legionella przeżyje maksymalnie 20 minut, a powyżej 60°C już tylko 2 minuty.

W przypadku informacji o lokalnym rozprzestrzenianiu się bakterii, najbezpieczniejszą opcją jest picie przegotowanej wody.

 

JAK ZABEZPIECZYĆ SIĘ PRZED LEGIONELLĄ?

• Nie dopuszczaj do zastoju wody – po powrocie z kilkudniowego urlopu przed użyciem wody z kranu, najpierw przepłucz instalację: spuść wodę w toalecie, a wszystkie krany odkręć na kilka sekund.
• Regularnie czyść i odkamieniaj zlew, baterię umywalkową, kran w kuchni i słuchawkę prysznicową.
• Jeśli zauważysz rdzę na jakimś elemencie sanitarnym – wymień go.
• Klimatyzatory, oczyszczacze i nawilżacze powietrza regularnie oczyszczaj
  i dezynfekuj.
• Nie zapominaj też o regularnej dezynfekcji klimatyzacji samochodowej.

Wymienione wyżej działania pozwolą zminimalizować ryzyko zarażenia legionellą.

Pamiętajmy, że w walce z bakteriami nie jesteśmy sami. Woda wodociągowa jest na bieżąco badana a stałe działania prowadzone na Stacjach Uzdatniania Wody zapewniają jej właściwą jakość. Ponadto woda w kranie utrzymywana jest w określonych temperaturach, dzięki czemu zapobiega się rozwojowi legionelli. Prawidłowo działająca instalacja zapewnia zimną wodę
o temperaturze nie większej niż 20°C, a ciepłą o temperaturze powyżej 55°C.