Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kole

Wszawicę wywołuje pasożyt - wesz głowowa. Owad ten żywi się krwią człowieka, bytując na owłosionej skórze głowy. Gdy nakłuwa skórę, aby spożyć posiłek, pojawia się swędzenie i pieczenie, które bardzo często prowokuje do drapania głowy. To jeden
z najbardziej charakterystycznych objawów wszawicy. Aby uniknąć dyskomfortu, musimy
w pełni wyeliminować tego pasożyta ze swojego otoczenia.

Wszawica u dzieci to dość często spotykana przypadłość i wbrew powszechnej opinii nie dotyka tylko osób pochodzących z marginesu społecznego. Z problemem tym boryka się wielu rodziców, którzy posyłają swoje pociechy do szkół, przedszkoli i żłobków. Tam ich dzieci mają bowiem kontakt z rówieśnikami. Bardzo często wystarczy, że tylko jedna osoba ma wszy, a może zarazić nimi niemal całą grupę kolegów.

Wszawica jest zaliczana do grupy inwazji pasożytami zewnętrznymi i nie znajduje się w wykazie chorób zakaźnych. Wynika to z faktu, że na terenie Polski od lat nie występują już niebezpieczne choroby zakaźne przenoszone przez wszy.

Obecnie ciężar zwalczania wszawicy został przesunięty z działań o charakterze przeciwepidemicznym realizowanych przez inspekcję sanitarną, na placówki oświatowo- wychowawcze. W sytuacjach stwierdzonych zaniedbań opiekuńczych wobec dziecka działania w tym zakresie pozostają w kompetencji tych placówek.

Działania profilaktyczne w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych muszą być realizowane systematycznie i w sposób skoordynowany.

Niezbędna jest do tego współpraca pomiędzy rodzicami, dyrekcją placówki, nauczycielami i wychowawcami/opiekunami oraz pielęgniarką lub higienistką szkolną.

Działania obejmują systematyczną akcję oświatową (pogadanki, materiały informacyjne
w formie ulotek) skierowaną do dzieci i młodzieży oraz rodziców.
Zapewnienie warunków organizacyjnych do bezpiecznego i higienicznego pobytu dzieci
w placówkach oświatowych i opiekuńczych jest bowiem obowiązkiem dyrektora placówki.

Niektórzy rodzice mogą wyrażać sprzeciw wobec informacji o kontroli higienicznej dziecka lub nie podejmować niezbędnych działań higienicznych W takim przypadku należy zawiadomić dyrektora placówki o obawach co do właściwego wykonywania obowiązków rodzicielskich wobec dziecka.

W przypadku uporczywego uchylania się rodziców lub opiekunów dziecka od działań mających na celu ochronę jego zdrowia i dbałości o higienę, dyrektor szkoły
zawiadamia pomoc społeczną. Brak działań rodziców może rodzić podejrzenie
o zaniedbywanie przez nich dziecka, a w pewnych przypadkach, podejrzenie o nadużycia popełniane wobec dziecka w jego środowisku domowym. Z tego względu, brak
współpracy z rodzicami nie może być przez władze szkolne lekceważony.
Jeśli rodzice lub opiekunowie nie mogą lub nie są w stanie sprostać zadaniu sprawowania opieki nad dzieckiem w sposób, który chroni jego dobro – należy udzielić tej rodzinie pomocy opiekuńczo-wychowawczej.

 

SKĄD SIĘ BIORĄ WSZY?

Wszawica u dzieci spotykana jest bardzo często a zarażenie się wszawicą, nie jest niczyją winą. Dzieci, podczas zabawy nie zachowują bezpiecznego dystansu między sobą,  przytulając się głowami podczas zabawy, razem leżakując, a także pożyczając sobie takie akcesoria jak gumki do włosów, szczotki czy spinki. To właśnie poprzez takie spontaniczne zachowania przenoszą między sobą wszy. Ponieważ wszy wykazują zdolność do ruchu pełzającego, można zarazić się nimi poprzez bezpośredni kontakt z osobą zaatakowaną przez te pasożyty.

Występowanie wszawicy wśród dzieci i młodzieży nasila się w okresie wakacyjnym
i feryjnym, szczególnie wśród dzieci młodszych, które nie potrafią jeszcze samodzielnie dbać o higienę osobistą. Również przebywanie dzieci w skupiskach podczas wyjazdów, wspólna zabawa i wypoczynek niestety sprzyjają rozprzestrzenianiu się wszawicy.

JAK SIĘ POZBYĆ WSZY?

Jeśli wszawica pojawiła się u naszego dziecka nie wpadajmy w panikę. W dzisiejszych czasach dysponujemy środkami, które doskonale poradzą sobie w walce z tymi nieproszonymi gośćmi i można je kupić w większości aptek bez recepty. Przy każdym ze środków dołączona jest instrukcja postępowania.

WSKAZANIA PROFILAKTYCZNE DLA RODZICÓW I DZIECI

W PRZYPADKACH NASILENIA ZACHOROWALNOŚCI NA WSZAWICĘ

A TAKŻE PRZED WYJAZDEM

NA ZORGANIZOWANE FORMY WYPOCZYNKU

(KOLONIE, OBOZY, ZIELONE SZKOŁY, ITP.)

LUB DO INTERNATU, SANATORIUM  itp.

• związywanie długich włosów lub krótkie włosy ułatwiające pielęgnację skóry głowy
  i włosów;
• używanie wyłącznie osobistych przyborów higienicznych do pielęgnacji skóry
  i włosów;
• codzienne czesanie i szczotkowanie włosów;
• mycie skóry głowy i włosów w miarę potrzeb, nie rzadziej niż raz w tygodniu;
• wyposażenie dzieci w środki higieniczne (np. szampony z odżywką ułatwiające rozczesywanie i wyczesywanie włosów);
• po powrocie do domu – systematyczne sprawdzanie czystości skóry głowy i włosów oraz systematyczne kontrole w okresie uczęszczania dziecka do przedszkola, szkoły lub innej placówki.

Jeśli zauważy się gnidy lub wszy we włosach, należy zastosować preparaty (dostępne
w aptekach), które skutecznie likwidują pasożyty i ich jaja.

 

 

UWAGA !!!! W sytuacji wystąpienia wszawicy u dziecka, kuracji powinni się poddać wszyscy domownicy! :

• Codziennie, często czesząc gęstym grzebieniem lub szczotką,
• Związując włosy w sytuacjach narażania się na bliski kontakt z innymi osobami (treningi sportowe, zajęcia edukacyjne lub rekreacja grupowa),
• Często myjąc włosy,
• Przestrzegając zasad higieny (własne szczotki, grzebienie, spinki) które utrudniają zagnieżdżeniu się pasożytów.

Częste mycie i kontrolowanie głowy dziecka (2 razy w tygodniu) z jednej strony jest właściwym nawykiem higienicznym, a z drugiej strony pozwala szybko zauważyć zakażenie.

Szampony i inne produkty „przeciwko wszom” nie zabezpieczają przed zakażeniem i nie powinny być używane jako środek zapobiegawczy.

Zgodnie z instrukcją zamieszczoną na opakowaniach tych produktów zaleca się powtarzanie kuracji w odstępie kilku dni (mniej więcej 7 czy 10), w celu zabicia larw.

Do kuracji trzeba także użyć grzebienia o bardzo gęstych zębach. Usunięcie gnid jest trudne, stąd poleca się ich ściąganie (lub obcięcie włosów). Grzebienie i szczotki należy myć w ciepłej wodzie z dodatkiem szamponu przeciwko wszom i moczyć w wodzie około godzinę.

Jeśli zauważy się wszy odzieżowe, należy prać ubrania w pralce w temperaturze 60° (temperatura powyżej 53,5°C zabija wszy i ich jajka).
Prześcieradła, poszewki na poduszki, ręczniki i odzież należy wyprasować gorącym żelazkiem.

Podstawowe zasady profilaktyki wszawicy to stała systematyczna kontrola czystości skóry i włosów, którą wykonują rodzice lub opiekunowie, i natychmiastowa likwidacja

gnid i wszy w przypadku ich zauważenia.

W takiej sytuacji rodzice powinni również poinformować rodziców wszystkich dzieci,
z którymi miało ono kontakt. Pomoże to w likwidacji ogniska wszawicy i zapobiegnie nawracającemu wzajemnemu zakażaniu się dzieci.

CZY KONIECZNE JEST ODWSZAWIANIE MIESZKANIA?

Nie ma potrzeby by odwszawiać całe mieszkanie. Poza skórą człowieka, wesz głowowa nie jest w stanie przetrwać. Dlatego nie ma konieczności stosowania dodatkowych preparatów do wymywania powierzchni.

Mitem jest także informacja, że zwierzęta przenoszą wszy, dlatego nie ma potrzeby sprawdzania ich sierści pod tym kątem.

Tym uciążliwym pasożytem nie zarazimy się także na basenie, ponieważ nie potrafi on pływać.

Jedynymi możliwościami przeniesienia tego nieproszonego gościa jest droga bezpośrednia,  poprzez kontakt głowa-głowa, lub korzystając z cudzego grzebienia czy szczotki, gumki, spinki…

Przygotowała: Krystyna Wojdak – asystent OZiPZ w PSSE Koło