Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kołobrzegu

ostęp do wody uważany jest za kryterium istnienia w przyrodzie organizmów żywych i za niezbędny składnik do życia każdego organizmu. Woda wchodzi w skład wszystkich komórek i stanowi około 60% masy ciała. Utrzymanie prawidłowego z zapotrzebowaniem nawodnienia organizmu gwarantuje utrzymanie stałej temperatury ciała i prawidłowy przebieg procesów życiowych. Woda niezbędna jest m.in. w procesie trawienia pożywienia i wchłaniania składników odżywczych, wydalania produktów metabolizmu i toksyn oraz regulacji gospodarki wono-elektorilowej i kwasowo-zasadowowej organizmu.

Źródłem wody w diecie są napoje i produkty spożywcze. Wśród produktów stałych zawierających najwięcej wody są warzywa (do 95%) i owoce (do 87%). Jej istotnym źródłem jest także mleko i napoje mleczne (87-89%).

Zapotrzebowanie na wodę zależy od wielu czynników, w tym od składu diety, temperatury otoczenia, gdyż wzrastają wówczas straty wody z potem. Również zapotrzebowanie w niskiej temperaturze oraz na dużych wysokościach może wymagać większej podaży płynów. Zwiększona aktywność fizyczna powoduje także większe spożycie płynów, gdyż sprzyja większym stratom wody z potem i przez płuca. Ponadto straty wody mogą zwiększać napoje alkoholowe.

Niedostateczna podaż płynów może szybko doprowadzić do odwonienia, które jest przyczyną poważnych zaburzeń stanu zdrowia. Poważne odwodnienie, zwłaszcza przy podwyższonej temperaturze otoczenia, grozi udarem cieplnym.

Pierwsze objawy odwodnienia mogą wystąpić już przy utracie płynów powyżej 1%. Obniża się wówczas wydolność fizyczna, termoregulacja, dochodzi do zmniejszenia apetytu. Pogorszeniu ulega również koncentracja i nastrój. Pojawia się uczucie słabości i lęku. Kiedy utrata płynów wynosi powyżej 4%, coraz mniejszej wydolności fizycznej towarzyszą zaburzenia koncentracji, bóle głowy, drażliwość, senność, wzrost temperatury ciała i częstość oddechu. Jeśli deficyt przekracza 8% - może dojść nawet do zgonu.

Na niedobór płynów wrażliwe są szczególnie niemowlęta, gdyż w ich przypadku dzienna utrata wody może stanowić nawet 15% ich całkowitej masy ciała. Dotyczy to w szczególności niemowląt źle żywionych, przebywających długo w warunkach podwyższonej temperatury otoczenia oraz

w przypadkach nieleczonej biegunki. Również u osób starszych występuje ryzyko odwodnienia organizmu, co wynika z odczuwania mniejszego pragnienia niż fizjologiczne zapotrzebowanie, zmniejszonego spożycia wody oraz mniejszej sprawności jej wchłaniania.

Niebezpieczne jest również przewlekłe odwodnienie, które nie powoduje większych skutków bezpośrednich, ale z czasem może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, m.in. suchości skóry i śluzówek oraz związanych z tym, infekcji układu moczowego, zaparć, kamicy nerkowej oraz zaburzeń ze strony układu krążenia. Ponad to u osób zwyczajowo spożywających małe ilości płynów stwierdza się większe ryzyko rozwoju raka pęcherza moczowego. Niektóre badania wskazują, że małe spożycie płynów może sprzyjać także rozwojowi raka jelita grubego.

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opracował normy na wodę, które ustalono na poziomie wystarczającego spożycia (AI). W przypadku mężczyzn przyjęto wartość 2500ml/ dobę, dla kobiet 2000ml/dobę. Dla osób starszych utrzymano normy na takim samym poziomie, jak dla młodszych grup dorosłych. Zawarte w normach wartości obejmują spożycie wody w postaci czystej wody oraz wody zawartej w innych napojach i produktach spożywczych.

W związku z powyższym dbajmy o nawodnienie organizmu oraz kontrolujmy ilość wypijanych płynów szczególnie przez dzieci i seniorów.