Chcieć to znaczy móc ! 18 listopada 2021 światowym dniem rzucania palenia

18.11.2021

Coroczny Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu obchodzony jest w trzeci czwartek listopada. Święto zostało zainicjowane w Stanach Zjednoczonych, dzięki akcji dziennikarza Lynna Smitha, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, o zaprzestaniu palenia papierosów w jednym dniu. Do idei przyłączyło aż 150 tysięcy ludzi, którzy spróbowali przez jedną dobę wytrzymać bez palenia papierosów. Wydarzenie zachęciło Towarzystwo Walki z Rakiem do ustanowienia Dnia Rzucania Palenia, obchodzonego w trzeci czwartek listopada (tydzień przed obchodzonym w Stanach Zjednoczonych Dniem Dziękczynienia). W kolejnych latach do akcji przyłączyły się wszystkie stany w Ameryce Północnej, zaś następnie idea przyjęła się w innych krajach. Od 1991roku w każdy trzeci czwartek listopada Fundacja „Promocja Zdrowia” namawia Polaków do rzucenia palenia.

Co zawiera papieros?

W dymie tytoniowym występuje ponad 4000 związków chemicznych. 40 z nich ma

udowodnione działanie rakotwórcze min:

• aceton – rozpuszczalnik, składnik farb i lakierów

• amoniak – składnik nawozów mineralnych

• arsen – stosowany jako popularna trutka na szczury

• benzopiren – stosowany w przemyśle chemicznym

• butan – gaz używany do wyrobu benzyny.

Palenie tytoniu niesie za sobą poważne skutki zdrowotne.

Na co narażają się palacze?

Palacze są szczególnie narażeni na:

• choroby układu oddechowego – rozedmę płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, raka płuc, raka języka, raka wargi, raka jamy ustnej, raka krtani, raka tchawicy, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, astmę oskrzelową, gruźlicę,

• choroby układu krążenia – chorobę niedokrwienną serca, zawał mięśnia sercowego, miażdżycę zarostową kończyn dolnych, nadciśnienie tętnicze, tętniak aorty,

• Inne choroby; raka nerki, raka pęcherza moczowego, raka przełyku, wrzody żołądka oraz dwunastnicy, przepukliny jelitowe, choroby oczu ( katarakty, niedowidzenia, degenerację plamkową), impotencję, upośledzenie płodności.

Bierne palenie

Wdychanie dymu tytoniowego z papierosa palonego przez inną osobę przebywającą w tym samym pomieszczeniu jest szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, gdyż boczny strumień dymu tytoniowego zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i od 2 do 20 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez palaczy.

Bierne palenie zwiększa ryzyko wystąpienia raka płuc i chorób serca. Dodatkowo u osób niepalących dym powoduje łzawienie oczu, podrażnienie błony śluzowej nosa, kaszel, nawracające zakażenia układu oddechowego, a także uczulenia i w konsekwencji astmę. Powoduje także nieżyt oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie migdałków podniebiennych, zapalenie zatok obocznych nosa, wysiękowe zapalenie ucha i zapalenie oskrzeli.

Dzieci mieszkające z osobami palącymi obarczone są trzykrotnym ryzykiem, że w przyszłości same zostaną palaczami.

Rocznie bierne palenie zabija ponad 79 tys. mieszkańców Unii Europejskiej.

E –papierosy

Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia, e-papierosy są najczęściej występującą formą elektronicznych systemów dostarczania nikotyny do organizmu (ang. Electronic Nicotine Delivery Systems, dalej: ENDS). Elektroniczne papierosy to urządzenia, które nie zawierają tytoniu i w których zamiast procesu jego spalania dochodzi do zamiany płynu – tzw. liquidu – w parę wdychaną przez użytkownika. Główne składniki płynu to zwykle nikotyna, inne związki chemiczne (glikol propylenowy, glicerol) i środki nadające smak i zapach powstającej parze (np. diacetyl – substancja chemiczna, która związana jest z występowaniem poważnych chorób płuc). Wiele z tych substancji uznanych jest za toksyczne dla zdrowia człowieka.

Czy e-papierosy mogą pomóc rzucić palenie?

To bardzo często pojawiający się argument. Jak dotąd nie ma wystarczających dowodów naukowych potwierdzających tę tezę. Papierosy elektroniczne nie powinny być promowane jako pomoc w rzucaniu palenia. Niektóre z e-papierosów mogą zawierać bardzo wysokie dawki nikotyny – substancji, która powoduje silne uzależnienie i może powodować zatrucia. W niektórych e-papierosach liquid służący do pojedynczego użycia może zawierać nawet taką samą dawkę nikotyny, jak jedna paczka tradycyjnych papierosów (=20 sztuk papierosów)

Tytoń podgrzewany

Tytoń podgrzewany (ang. Heated Tobacco Products – HTP, albo Heat not Burn Products) to jeden z najnowszych wyrobów tytoniowych (np. IQOS, Ploom, Glo, PAX). W Polsce jest obecny od 2017 r., dlatego też jego popularność jest nadal niewielka – uważa się, że około 0,4% dorosłej populacji w naszym kraju używa tych produktów. Obecnie nie dysponujemy wystarczającą wiedzą, aby stwierdzić, że wyroby te są mniej szkodliwe od papierosów tradycyjnych. Istnieją natomiast obawy, że chociaż mogą narażać na niższy poziom substancji toksycznych, które obecne są w konwencjonalnych papierosach, w tym samym czasie mogą powodować większe narażenie na inne toksyny. W związku z tym, obecnie bardzo trudno jest określić, jakie skutki zdrowotne będą wiązały się z krótko i długoterminowym używaniem tytoniu podgrzewanego. Pewnym jest już natomiast, że używanie tytoniu podgrzewanego szkodzi naszemu zdrowiu.

Czy tytoń podgrzewany i e-papierosy to ten sam produkt?

Nie. W podgrzewanych wyrobach tytoniowych używane są sprasowane liście tytoniu. Natomiast e-papierosy podgrzewają płyny, które zazwyczaj zawierają nikotynę pochodzącą z tytoniu, a także aromaty i inne składniki chemiczne.

Czy tytoń podgrzewany jest rekomendowaną pomocą w rzucaniu palenia?

Nie. Obecnie nie ma dowodów naukowych, które wskazywałyby, że podgrzewany tytoń może przyczyniać się do rzucenia tradycyjnych papierosów.

Uzależnienie

Możemy powiedzieć, że palenie tytoniu jest nałogiem wywoływanym przez dwa podstawowe wzajemnie oddziałujące na siebie uzależnienia: farmakologiczne uzależnienie od nikotyny oraz uzależnienie behawioralne.

Uzależnienie farmakologiczne jest związane z koniecznością utrzymania odpowiedniego, wyższego u palacza tytoniu, poziomu nikotyny w surowicy krwi, podczas gdy uzależnienie behawioralne jest złożone i zależy od czynników psychologicznych, środowiskowych i społecznych. Uzależnienie powoduje, że palacze nie mogą wyjść z nałogu ze względu na odczuwanie przyjemności, uspokojenia lub pobudzenia w czasie palenia.

Uzależnieni od nikotyny miewają całkiem bogaty repertuar argumentów na to, że warto palić. Jak mówi terapeuta Piotr Jagiełło, czasem ich wyłonienie wymaga dłuższej rozmowy, po której okazuje się, że: "Papieros zapewnia przerwę w pracy", "Dostęp do informacji w firmie, bo ich giełda jest w palarni", "Nie ma dobrej imprezy bez papierosa", "Obniża stres", "Zabija depresję", "Dodaje szyku i stylu", "Pomaga przełamać nieśmiałość", "Daje chwilę niezapomnianego relaksu", "Nadaje kawie prawdziwy aromat", "Daje poczucie wolności", "Jest substytutem matczynej piersi, więc zapewnia poczucie bezpieczeństwa", "Sprawia, że wódka wchodzi fantastycznie" albo sam w sobie jest smaczny. Jeśli do tej pory nie mieliście dostatecznie dobrego powodu do rzucenia palenia, to właśnie się pojawił.

WHO rekomenduje rzucenie palenia. Palenie papierosów jest szkodliwe dla zdrowia, a w tym szczególnym czasie może wiązać się z dodatkowymi problemami zdrowotnymi dotyczącymi COVID-19. WHO tłumaczy, że palacze mogą być bardziej podatni na zakażenie, ponieważ częściej dotykają palcami ust w trakcie palenia. Możliwe też, że rzucenie palenia sprawi, że lepiej poradzą sobie z objawami, kiedy zostaną zakażeni SARS-CoV-2, ponieważ rzucenie palenia ma niemal natychmiastowy pozytywny wpływ na czynność płuc i układu sercowo-naczyniowego.

Rzucamy palenie

Nigdy nie jest za późno, aby podjąć próbę rzucenia papierosów, e-papierosów, tytoniu podgrzewanego czy innych wyrobów zawierających nikotynę. Jeśli jesteś już użytkownikiem któregoś z nich, zastanów się, jakie były powody, dla których po nie sięgnąłeś. Przeanalizuj, jakie koszty będziesz musiał ponieść, jeśli nie zdecydujesz się na zaprzestanie używania wyrobów nikotynowych – zarówno te zdrowotne, jak i związane z Twoim budżetem. Pamiętaj, że używanie wyrobów nikotynowych jest szczególnie groźne dla dzieci i młodzieży – może wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi obecnie, a także w przyszłości.

Niepodejmowanie, ograniczenie i zaprzestanie używania wyrobów nikotynowych pozwala na znaczne oszczędności. - Przyjmując uśrednioną cenę paczki papierosów równą 14 zł, osoba, która wypala 20 papierosów dziennie – rzucając – w ciągu roku zaoszczędzi ponad 5 tys. zł, w skali 5 lat - ponad 25 tys. zł, 10 lat – ponad 50 tys. zł. Ponadto, ceny papierosów systematycznie rosną. - Koszty związane z używaniem wyrobów nikotynowych, to nie tylko te, które dotyczą pieniędzy wydanych bezpośrednio na dany wyrób, ale również, a właściwie przede wszystkim, koszty związane z leczeniem przyszłych chorób, a także niepełnosprawności z nimi związanych.

Bardzo istotną kwestią w procesie rzucania palenia, e-papierosów czy tytoniu podgrzewanego jest uświadomienie sobie, dlaczego sięgam po dany wyrób i w jakich sytuacjach się to dzieje. Poniżej przedstawiono listę czynników, która może być pomocna w ustaleniu tych przyczyn.

1. Czynniki związane z otoczeniem:

a. przedstawianie w mass mediach wyrobów nikotynowych w sposób pozytywny – zwiększona ochota wypróbowania;

b. rówieśnicy, najbliższe grono znajomych używają wyrobów nikotynowych – chęć przynależności do grupy, obawa wykluczenia;

c. używanie wyrobów nikotynowych w domu przez członków rodziny – wzory wyniesione z domu.

2. Czynniki biologiczne:

a. młodzi ludzie znacznie szybciej uzależniają się od nikotyny, dlatego niewinne początki, sporadyczne używanie, może szybko przerodzić się w silne uzależnienie;

3. Czynniki psychologiczne:

a. lęk, zdenerwowanie, stres – zdarza się, że to właśnie te czynniki są powodem sięgania po wyroby nikotynowe.

4. Osobiste przekonania na temat wyrobów nikotynowych:

a. lepsze radzenie sobie z trudnościami życia codziennego (w tym ze stresem);

b. chęć utraty wagi.

5. Inne czynniki, które mogły wpłynąć na Twoją decyzję:

a. brak umiejętności powiedzenia „nie”;

b. brak wsparcia najbliższego otoczenia;

c. łatwość dostępu wyrobów zawierających nikotynę – także cenowa;

d. problemy w szkole;

e. niska samoocena;

f. reklama i promocja wyrobów nikotynowych.

Jak rzucić palenie? 6 porad

Zastanów się, dlaczego chcesz rzucić palenie i spisz wszystkie przyczyny na kartce: zdrowotne, ekonomiczne, społeczne. Jakiekolwiek by były. Miej tę kartkę zawsze pod ręką.
Zadbaj o wsparcie: porozmawiaj z lekarzem lub przyjacielem, który rzucił przed laty. Nie obawiaj się wizyty u psychologa.
Przemyśl strategię: zdecyduj, jakich środków wspomagających będziesz używał, poproś znajomych, żeby nie częstowali cię papierosami, zaplanuj dodatkową aktywność fizyczną.
Podaruj sobie odrobinę luksusu. Papierosy, których nie wypalisz, to pieniądze, których nie wyrzucisz. Kupuj za nie coś, co sprawi przyjemność tobie albo bliskim.
Pamiętaj, że jesteś niepalącym, wolnym człowiekiem, nie „byłym palaczem”.
Jeśli po walce wróciłeś do palenia, pamiętaj, że to nie oznacza ostatecznej porażki. Zdobyłeś nowe doświadczenia, poznałeś swój organizm, jego reakcje. Ta wiedza to kapitał, który możesz wykorzystać podejmując kolejną próbę. Na przykład dziś.

Kiedy i jak można skontaktować się z Poradnią?

Z Poradnią możesz skontaktować się na dwa sposoby:

1. Przez formularz kontaktowy na stronie http://jakrzucicpalenie.pl.

2. Telefonicznie pod nr telefonu 801 108 108 lub 22 211 80 15 od poniedziałku do piątku w godzinach 11.00-19.00 oraz w soboty w godz. 9.00-15.00

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.

Żródła :

https://zdrowie.gov.pl/uploads/pub/news/news_3911/Materiały%20edukacyjne%20dla%20młodzieży.pdf

https://www.who.int/teams/health-promotion/tobacco-control/global-tobacco-report-2021

https://zdrowie.lodzkie.pl/en/aktualnosci/wydarzenia/swiatowy-dzien-rzucania-palenia-tytoniu

http://jakrzucicpalenie.pl/tricki/

https://bimkal.pl/kalendarz/swiatowy-dzien-rzucania-palenia-tytoniu

https://www.pzuzdrowie.pl/poradnik-o-zdrowiu/onkologia/swiatowy-dzien-rzucania-palenia-tytoniu-jak-skutecznie-zerwac-z-nalogiem

http://szamotuly.med.pl/2018/11/14/swiatowy-dzien-rzucania-palenia-tytoniu-2018/

https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/nikotynizm-czym-jest-uzaleznienie-od-nikotyny-i-jak-z-nim-walczyc,6180,n,192

https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/dlaczego-warto-rzucic-palenie,3747,n,3707

https://www.medonet.pl/koronawirus/to-musisz-wiedziec,zaleznosc-miedzy-paleniem-tytoniu-a-przebiegiem-covid-19--rekomendacje-who,artykul,08959756.html

https://wyborcza.pl/TylkoZdrowie/7,137474,16987110,dlaczego-tak-trudno-rzucic-palenie.html