Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kutnie

W Dziennikach Urzędowych Województwa Łódzkiego z dnia 16 i 17 grudnia 2020r. ( poz. 7019, 7048 ) ukazały się: Rozporządzenie nr 2/2020 i Rozporządzenie nr 3 /2020 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Kutnie w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie powiatu kutnowskiego.
Za  obszar zagrożony wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) zwany „obszarem zagrożonym” uznaje się m.in. teren obejmujący  Gminę Strzelce, Łanięta, Oporów wraz z miejscowościami wymienionymi w § 1 cytowanego Rozporządzenia.  

Zgodnie z rozporządzeniem na obszarze zapowietrzonym należy wprowadzić następujące nakazy dla osób zajmujących się hodowlą drobiu .

1.Utrzymywanie drobiu lub innego ptactwa w odosobnieniu, w kurnikach lub innych zamkniętych pomieszczeniach w sposób uniemożliwiający kontakt z drobiem lub innymi ptakami z innych gospodarstw oraz ograniczający kontakt z dzikimi ptakami.

2. Niezwłoczne usuwanie zwłok drobiu i martwych ptaków.

3.Dekomtaminację środków transportu wykorzystywanych do transportu drobiu, paszy , mięsa ściółki lub nawozów naturalnych.

3.Szczególną uwagę należy zwrócić na stosowanie środków bezpieczeństwa biologicznego   przez osoby przemieszczające się na terenie gospodarstwa poprzez wyłożenia mat dezynfekcyjnych przed wejściem i wyjściem do gospodarstwa utrzymującego drób oraz odkażanie rąk i obuwia przez osoby wchodzące do gospodarstwa i z niego wychodzące.

Szczegółowe zalecenia zapobiegające rozprzestrzenianiu się wysoce zaraźliwej grypy ptaków zawarte są w pozostałych punktach Rozporządzenia (w załączeniu).

Zaleca się jednak zachowanie szczególnej ostrożności zwłaszcza u osób mających zawodowy kontakt z drobiem i ptakami dzikimi.

Biorąc pod uwagę obecną sytuację pandemiczną w kraju oraz ewolucyjne pochodzenie wirusów H5N8 od H5N1 oraz dużą zmienność wirusów grypy, zaleca się stosowanie rutynowych zasad higieny takich jak: mycie i dezynfekcję rąk, unikanie bezpośredniego kontaktu z chorym drobiem, padłym dzikim ptactwem  oraz z przedmiotami, na których znajdują się ślady ptasich odchodów.

Zalecane jest  także noszenie maseczek.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kutnie zaleca także  szczepienia ochronne przeciwko grypie sezonowej zwłaszcza w grupach ryzyka,

Wirus grypy ptaków ginie w produktach drobiarskich poddnych obróbce termicznej  już w temperaturze 50 -60° C.

Drób gotowany, pieczony, smażony jest bezpieczny dla konsumentów.

Należy zwrócić szczególną uwagę na sprzęt kuchenny mający styczność z surowym drobiem, (deski, noże, blaty) oraz segregację surowych produktów drobiowych, w tym jaj od innych produktów spożywczych.

O grypie ptaków

Grypa ptaków (AI - Avian influenza), d. pomór drobiu (FP - Fowl plaque), należy do chorób zwierząt listy OIE jako niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu, która może powodować śmiertelność do 100%.

Chorobę wywołują niektóre szczepy podtypów H5 i H7 wirusa grypy typu A (czynnik etiologiczny: wirus z rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus).

Zakażone ptaki wydalają wirus w dużych ilościach przede wszystkim z:

•     kałem,
•     wydzieliną z oczu,
•     wydzieliną z dróg oddechowych,
•     wydychanym powietrzem.

Na zakażenie wirusami grypy ptaków podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowych (drób), jak i dzikich wolno żyjących, jednak stopień wrażliwości poszczególnych gatunków jest zróżnicowany:

     kury i indyki - duża wrażliwość na zakażenie, występowanie klinicznej postaci choroby;
    kaczki i gęsi - wrażliwość na zakażenie wszystkimi szczepami wirusa AI, ale tylko niektóre bardzo zjadliwe wirusy wywołują kliniczną postać choroby. Drób wodny uważa się za potencjalny rezerwuar i źródło wirusa dla drobiu;
    perliczki, przepiórki, bażanty i kuropatwy - wrażliwość podobna jak u kur i indyków;
    strusie - u strusi występują objawy oddechowe i nerwowe, biegunka, osłabienie i upadki 20-30%. Emu jest mniej wrażliwe, nie występują objawy kliniczne ani upadki;
    ptaki trzymane w klatkach, włączając papugowate i śpiewające - wirusy AI izolowane na całym świecie od dzikich i egzotycznych ptaków nie były dotąd stwierdzane u ptaków trzymanych w klatkach.

Wirus grypy ptaków może zachowywać aktywność w środowisku kurnika przez 5 tygodni, zatem istotne jest przy podejrzeniu lub stwierdzeniu choroby, zabezpieczenie pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go również obróbka termiczna (smażenie, gotowanie).

Drogi zakażenia

Zakażenie następuje głównie drogą oddechową i pokarmową. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt z wędrującymi ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenienie wirusa może następować również poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę, nawóz, ściółkę, sprzęt i środki transportu. Bardzo ważną rolę w rozprzestrzenianiu wirusa grypy ptaków odgrywa człowiek, który poprzez zanieczyszczone ubranie, obuwie, sprzęt i produkty może przyczynić się do rozprzestrzeniania choroby.

Zagrożenie dla ludzi

Jak dotychczas nie stwierdzono na świecie ani jednego przypadku zakażenia wirusem HPAI/H5N8 u człowieka i w chwili obecnej nie ma podstaw do wprowadzania ponadstandardowych środków prewencyjnych w odniesieniu do ludzi. Badania genetyczne wirusa H5N8 wykrytego w Polsce wskazują na typowy profil, charakterystyczny dla wirusów ptasich i brak głównych cech przystosowawczych do organizmu człowieka.

Biorąc jednak pod uwagę ewolucyjne pochodzenie wirusów H5N8 od H5N1 oraz generalnie dużą zmienność wirusów grypy, wskazana jest pewna ostrożność, szczególnie u osób zawodowo mających kontakt z drobiem i ptakami dzikimi. Zaleca się stosowanie rutynowych zasad higieny, takich jak mycie rąk ciepłą wodą z mydłem oraz unikanie bezpośredniego kontaktu z drobiem chorym, padłym ptactwem dzikim oraz przedmiotami, na których znajdują się ślady ptasich odchodów.

Wirus szybko ginie w produktach drobiarskich poddanych obróbce termicznej.

 

Objawy

Objawy u ptaków

Okres inkubacji trwa 3 do 5 dni w zależności od szczepu wirusa (czasami do 7 dni), gatunku drobiu i jego wieku.
Objawy kliniczne ptasiej grypy u drobiu są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych.
Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu to:
•    depresja,
•    brak apetytu,
•    gwałtowny spadek/utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj,
•    objawy nerwowe,
•    zasinienie i obrzęk grzebienia i korali,
•    silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie,
•    trudności z oddychaniem,
•    biegunka.
Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów sygnalizujących zakażenie. Śmiertelność może dochodzić do 100%. Przy zakażeniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy (raczej łagodne) ze strony układu oddechowego, depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek aż do zaniku, osłabienie, stroszenie piór i gorączkę. Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Przedłużająca się choroba powoduje wzrastające przekrwienie, głównie na gardle, tchawicy, żołądku i tłuszczu w okolicy serca oraz podskórne obrzmienie na głowie i nogach zwierząt.
Gatunkami drobiu, które charakteryzują się dużą wrażliwością na zakażenie wirusem grypy ptaków i występowanie klinicznej postaci choroby są kury i indyki. Podobną, aczkolwiek nieco mniejszą wrażliwością charakteryzują się perliczki, przepiórki, bażanty i kuropatwy. Gatunkami drobiu, które wykazują podatność na zakażenie wszystkimi szczepami wirusa ptasiej grypy są kaczki i gęsi, ale tylko niektóre bardzo zjadliwe wirusy wywołują u nich kliniczną postać choroby. Największą odpornością na grypę ptaków charakteryzują się strusie, gdzie do upadków dochodzi u 20-30% zainfekowanej populacji. W przypadku emu objawy kliniczne i upadki nie występują praktycznie w ogóle.

Objawy u ludzi
Ptasia grypa u ludzi wywołuje objawy podobne do tych spowodowanych zwykłą grypą:
•    gorączka,
•    kaszel,
•    ból gardła,
•    bóle mięśni, stawów,
•    zapalenie spojówek,
•    ataksja.
W ciężkich przypadkach może także powodować problemy z oddychaniem oraz prowadzić do zapalenia płuc.
Grupy podwyższonego ryzyka:
•    zdrowe dzieci w wieku od 6 do 23 miesiąca,
•    kobiety w ciąży,
•    dzieci i młodzież (od 6 miesiąca życia do 18 lat), leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym,
•    dorośli i dzieci chorzy na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego lub oddechowego, w tym na astmę,
•    dorośli i dzieci, którzy w minionym roku często przebywali w szpitalu z powodu chorób metabolicznych (w tym cukrzycy), niewydolności nerek, hemoglobinopatii lub niedoborów odporności,
•    osoby po przeszczepie organu.

Zakażenia u ludzi
Ludzie zarażają się H5N1, dotykając chorych ptaków, ich wydzielin lub odchodów. Dotychczas większość przypadków zachorowań u ludzi zdarzyła się w rejonach wiejskich czy podmiejskich, gdzie w wielu gospodarstwach hodowany jest drób. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zakażenia się, należy:
•    wszystkie przedmioty stykające się z surowym drobiem należy myć detergentem i dokładnie spłukiwać,
•    uważać, by soki z surowego mięsa nie stykały się z innymi produktami spożywczymi,
•    unikać kontaktu z ptasimi odchodami (np. podczas mycia samochodu, okien) – używać jednorazowych rękawiczek,
•    unikać bezpośredniego kontaktu z ptactwem (zwłaszcza z padłymi sztukami) – nie dotykać, zarazić się można poprzez kontakt z piórami, pierzem lub puchem,
•    powstrzymać się od jedzenia potraw z surowych jaj (np. kogel-mogel),
•    ptasie jajka przechowywać osobno, nie pozwalając by weszły w kontakt z inną żywnością; przed użyciem zaleca się wyparzyć je we wrzątku,
•    myć ręce i narzędzia po każdej obróbce produktów drobiowych.

W załączeniu tekst Rozporządzenia nr 2/2020 i nr 3 /2020  Powiatowego Lekarza Weterynarii w Kutnie z dnia 16 i 17 grudnia 2020r. - Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego.

Źródło: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/o-grypie-ptakow