Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Leżajsku

Czym jest krztusiec?

Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego o charakterze nawracającym wywołaną przez pałeczkę krztuśca (Bordatella pertussis). Do zakażenia dochodzi drogą powietrzno-kropelkową.

Przebieg zachorowania:

W przebiegu choroby występują trzy następujące po sobie fazy: nieżytowa, napadowego kaszlu i zdrowienia. Pierwszy okres choroby - nieżytowy, trwa 1-2 tygodnie i charakteryzuje się nieżytem nosa, spojówek, gardła i oskrzeli, z przekrwieniem błon śluzowych oraz łagodnym kaszlem nasilającym się w nocy. Druga faza choroby – kaszlu napadowego utrzymującego się od 2-4 tygodni. Ataki kaszlu następują jeden po drugim, zwykle kończą się wymiotami z powodu krztuszenia się lepką wydzieliną. Najostrzejszą formą kaszlu jest tak zwane „pianie”, w wyniku którego na skutek ogromnego wysiłku dziecka, pojawiają się wylewy i wybroczyny do spojówek oraz krwawienie z nosa. U niemowląt napady kaszlu mogą zakończyć się całkowitym bezdechem lub drgawkami. Ostatni okres ustępowania choroby charakteryzuje się zmniejszeniem nasilenia kaszlu i częstości jego występowania i trwa około 2 tygodnie, jednak kaszel może się jeszcze utrzymywać przez wiele tygodni.

Powikłania:

Krztusiec jest najbardziej niebezpieczny dla nieuodpornionych niemowląt i małych dzieci. Może u nich wywołać powikłania takie jak: zapalenie płuc, drgawki, encefalopatię – krztuścowe uszkodzenie mózgu, mogące prowadzić do trwałego kalectwa, zgon.

Najgroźniejsze powikłania u nastolatków i dorosłych to: omdlenia, zaburzenia snu, nietrzymanie moczu i stolca, złamania żeber.

Ochrona:

Jedyną skuteczną metodą ochrony przed krztuścem jest szczepionka, która chroni zwłaszcza małe dzieci, przed zachorowaniem. Program szczepień ochronnych spowodował, że choroba przestała być powszechna. Szczepionka przeciw krztuścowi występuje w postaci połączonej jako szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi. Jest obowiązkowa i bezpłatna dla dzieci oraz nastolatków. Schemat szczepienia obejmuje podawanie kolejnych dawek szczepionki:

- dzieciom w 2; 3 – 4; 5; 16 – 18 miesiącu życia oraz w 6 roku życia,

- nastolatkom w 14 roku życia,

- osobom dorosłym zaleca się dawkę przypominającą co 10 lat (szczepienie płatne), dodatkowo kobietom w ciąży zaleca się podanie jednej dawki szczepionki dTap (przeciw błonicy tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca) w każdej ciąży (po ukończeniu 27 do 36 tyg. ciąży). Od 15 października 2024 roku szczepionka dla kobiet w ciąży będzie nieodpłatna.

Wzrost liczby zachorowań:

Obecnie obserwuje się znaczny wzrost liczy zachorowań, ze względu na wciąż zwiększającą się liczbę rodziców, którzy nie zgadzają się na szczepienia swoich dzieci.

W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy 2024 roku zarejestrowano w Polsce ponad 10 tysięcy przypadków krztuśca, to około 20 razy więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku.