Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Leżajsku

Sprzątanie po swoim psie i kocie to nie tylko kwestia czystego i estetycznego otoczenia, ale także zdrowia. W odchodach naszych czworonożnych pupili mogą znajdować się niebezpieczne pasożyty i drobnoustroje, które mogą wywoływać choroby zarówno u ludzi, jak i u innych zwierząt.

Co niebezpiecznego w zwierzęcych odchodach

Jaja glisty psiej lub kociej

Człowiek może zarazić się jajami glisty psiej (Toxocara cani) lub kociej przez drogę pokarmową. Jaja mogą się znaleźć w zanieczyszczonej odchodami ziemi lub piasku – np. w osiedlowej piaskownicy, w parku, na trawniku, a nawet wokół domu, jeśli przebywają tam zarażone czworonogi. Miejscem, gdzie często dochodzi do zakażeń u dzieci, są nieprzykrywane piaskownice, gdzie lubią załatwiać się koty.

Jaja glisty psiej u człowieka rozwijają się do poziomu larw, które trafiają do wątroby i innych narządów (powodując tzw. toksokarozę trzewną) lub, co zdarza się znacznie rzadziej, do gałki ocznej (toksokaroza oczna). U zarażonego człowieka, inaczej niż u psów, pasożyty nie rozwijają się w przewodzie pokarmowym. Mimo to, zespoły wywołane przez larwy glisty prowadzą do poważnych problemów zdrowotnych, szczególnie u dzieci.

Pamiętaj, że jaja glist mogą znajdować się na sierści zwierząt. Podczas tarzania się po podłożu sierść zwierząt może zanieczyścić się inwazyjnymi jajami Toxocara. W przypadku zaniedbanych zwierząt jaja mogą osiągnąć stadium inwazyjne już na sierści.

Leczenie zarażenia u ludzi musi być prowadzone przez specjalistę chorób zakaźnych, po przeprowadzeniu odpowiedniej diagnostyki.

Oocysty Toxoplasma gondii

Oocysty, to formy rozwojowe pasożyta Toxoplasma gondii. Zwierzęta kotowate wydalają je razem z kałem. Dlatego bardzo ważne jest regularne usuwanie kocich odchodów z kuwety. Oocysty stają się inwazyjne po około 2-5 dniach w środowisku zewnętrznym i zachowują zdolność do zarażania przez wiele miesięcy.

Oocystami mogą zarażać się ludzie i inne gatunki zwierząt. Do zarażenia może dojść poprzez kontakt z inwazyjnymi oocystami w kocich odchodach, ale także po spożyciu surowego lub poddanego niedostatecznej obróbce termicznej mięsa i narządów wewnętrznych zarażonych zwierząt - np. surowej wieprzowiny. 

Tasiemce psów i kotów

Przypadki osiedlania się tasiemca Dipylidium canium w organizmie człowieka są rzadkie, choć możliwe. W cyklu rozwojowym tego tasiemca żywicielem pośrednim jest pchła psia lub kocia, tzn. że formy larwalne tasiemca występują w organizmie pchły. Prawdopodobieństwo zarażenia się człowieka występuje więc w środowisku, w którym przebywają zapchlone zwierzęta.

Innym rodzajem zagrożenia są tasiemce z rodzaju Taenia, których jaja mogą znajdować się na sierści psów/kotów lub w ich odchodach.

Lamblia/Gargia

Rezerwuarem tego pasożyta są głównie ludzie, ale także niektóre ssaki domowe (psy, koty) i dzikie zwierzęta. Zarażenie szerzy się łatwo drogą pokarmową, przez zanieczyszczone ręce  lub częściej wodę (pitną lub rekreacyjną, np. w basenach, jeziorach, czy rzekach), rzadziej przez zanieczyszczony pokarm. U psów i kotów pasożyt występuje w odchodach. Zarażenie u ludzi nazwane jest lambliozą.

Inne niebezpieczne dla człowieka pasożyty znajdujące się w odchodach zwierząt

Poza powyższymi pasożytami istotne dla człowieka zagrożenie stanowią inne gatunki tasiemców: tasiemiec bąblowcowy jednojamowy, wywołujący tzw. echinokokozę i tasiemiec bąblowcowy wielojamowy, odpowiedzialny za tzw. alweokokozę). Źródłem tych tasiemców są zarażone psy lub dzikie psowate np. lisy, jenoty.

Zarażenie tymi pasożytami prowadzi u człowieka do powstawania torbieli w różnych narządach wewnętrznych (najczęściej wątrobie). Choroba często przez bardzo długi czas rozwija się bezobjawowo, prowadząc do poważnego uszkodzenia narządów.

Uważaj na swoje psy i koty

Psy i koty są podatne m.in. na glisty, tęgoryjce, włosogłówkę, tasiemce, kokcydia, czy gargię. Oprócz pasożytów, w zwierzęcych odchodach mogą występować wirusy, np. parwowirus i wirus nosówki. Te wirusy są dużym zagrożeniem dla naszych czworonogów i wywołują groźne choroby, które mogą zagrażać życiu pupili, zwłaszcza niezaszczepionych lub bardzo młodych.

Co możesz zrobić, żeby uniknąć zarażenia

• Zawsze zbieraj i wyrzucaj odchody swojego zwierzęcia, również w lesie czy na polu. Jest to szczególnie ważne w miejscach publicznych. Jeśli nie sprzątasz po pupilu, możesz dostać mandat.
• Po sprzątnięciu umyj ręce wodą z mydłem. Środki dezynfekujące ręce nie wystarczą.  
• Myj ręce zawsze po kontakcie ze zwierzęciem, np. głaskaniu, przytulaniu.
• Myj ręce zawsze przed rozpoczęciem gotowania, przygotowania i przed spożywaniem posiłków.
• Pamiętaj, że karmienie dzieci podczas zabaw w piaskownicy może sprzyjać zarażeniu.
• Wyrabiaj u dzieci nawyk częstego mycia rąk – przed jedzeniem, po zabawach ze zwierzętami.
• Nie całuj zwierząt.
• Unikaj kontaktu z obcymi zwierzętami.
• Myj owoce i warzywa - nawet gdy pochodzą z własnego ogródka. Nie wiesz, jakie zwierzęta tam zaglądają. 
• Zawsze zakrywaj piaskownicę na swoim podwórku, kiedy nie korzystają z niej dzieci. Obowiązek zakrywania i utrzymywania czystości osiedlowych piaskownic należy do zarządcy placu zabaw, jednak pamiętaj, aby wybierać te, co do higieny których nie masz wątpliwości.
• Regularnie odrobaczaj i szczep swoje psy i koty – w ten sposób chronisz siebie, bliskich, jak i swoje pupile.